جلیل عباسپور؛ بهروز صالحی اسکندری؛ مریم منتظری نجف آبادی
چکیده
نیکل از عناصر کممصرف ضروری است اما افزایش غلظت آن در محیط، جوانهزنی و رشد گیاهان را به مخاطره میاندازد. در مطالعه حاضر، اثر پرولین بهصورت پیشتیمار و تیمار خارجی بر مراحل اولیه رشد خیار چنبر تحت تنش نیکل بررسی شد. بدین منظور، گروهی از بذور پس از خیساندن در غلظتهای صفر و 10 میلیمولار پرولین به پتریدیشهای حاوی غلظتهای مختلف ...
بیشتر
نیکل از عناصر کممصرف ضروری است اما افزایش غلظت آن در محیط، جوانهزنی و رشد گیاهان را به مخاطره میاندازد. در مطالعه حاضر، اثر پرولین بهصورت پیشتیمار و تیمار خارجی بر مراحل اولیه رشد خیار چنبر تحت تنش نیکل بررسی شد. بدین منظور، گروهی از بذور پس از خیساندن در غلظتهای صفر و 10 میلیمولار پرولین به پتریدیشهای حاوی غلظتهای مختلف نیکل (صفر ، 2/0، 4/0 و 6/0 میلیمولار) منتقل شدند درحالیکه در گروه دیگر تیمار پرولین همزمان با غلظتهای نیکل اعمال گردید. پس از 10 روز، شاخصهای جوانهزنی بذر، رشد گیاهچه، مقدار پراکسیداسیون لیپید و نشتپذیری غشاء سلولی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد شاخصهای جوانهزنی تحت تأثیر نیکل و پیشتیمار پرولین قرار نگرفت. حساسیت ریشهچه به افزایش غلظت نیکل بیشتر از ساقهچه بود و میزان مالوندآلدئید و نشتپذیری غشاء سلولی با بالا رفتن غلظت نیکل افزایش یافت. حضور پرولین، بههمراه نیکل، بهطور معنیداری باعث کاهش درصد و سرعت جوانی زنی شد و میانگین زمان جوانهزنی را افزایش داد. پیشتیمار پرولین در حضور تیمارهای نیکل باعث بهبود طول ریشهچه و نسبت ریشهچه به ساقهچه شد. اما افزودن پرولین خارجی باعث افزایش طول ساقهچه در غلظت پایین نیکل و گروه شاهد شد درصورتیکه طول ریشهچه و نسبت آنها را کاهش داد. حضور مداوم پرولین در محیط احتمالاٌ با جذب آب توانایی جذب آن را توسط رویان کاهش داده اما پیشتیمار پرولین در مقایسه با حضور آن در محیط، بهعنوان یک محلول سازگار و آنتی اکسیدانت، باعث بهبود مراحل اولیه رشد و کاهش خسارت ناشی از سمیت نیکل در گیاهچه خیار میگردد.
عباس عباسیان؛ قربانعلی اسدی؛ رضا قربانی؛ محبوبه ناصری
چکیده
گلگندم علف هرز یکساله است که اراضی آیش و مزارع کشاورزی را مورد تهاجم قرار میدهد. در همین ارتباط جهت ارزیابی اثر دماهای متناوب بر جوانهزنی گلگندم، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در شرایط آزمایشگاهی در گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای نوسان دمایی شب/روز 15-5، 5-20، 20-10، 25-10، 25-15 ...
بیشتر
گلگندم علف هرز یکساله است که اراضی آیش و مزارع کشاورزی را مورد تهاجم قرار میدهد. در همین ارتباط جهت ارزیابی اثر دماهای متناوب بر جوانهزنی گلگندم، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در شرایط آزمایشگاهی در گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای نوسان دمایی شب/روز 15-5، 5-20، 20-10، 25-10، 25-15 و 30-15 درجه سانتیگراد بود. نتایج نشان داد دمای متناوب شب-روز بالاترین میزان جوانهزنی در دمای 15-5 درجه سانتیگراد مشاهده شد. بیشترین درصد و سرعت جوانهزنی (83 درصد و 9/8 بذر در روز) در دمای متناوب 15-5 درجه سانتیگراد و کمترین آنها ( 59 درصد و 5/6 بذر در روز) در دمای متناوب 30-15 درجه سانتیگراد بود. بیشترین مقادیر طول ریشهچه (97 میلیمتر)، طول ساقهچه (30 میلیمتر)، وزن تر ریشهچه (19 میلیگرم) و وزن تر ساقهچه (52 میلیگرم) به ترتیب در تیمارهای دمایی 30-15، 15- 5، 25-15 و 25 -10درجه سانتیگراد بود. همچنین بالاترین مقدار شاخص بنیه گیاهچه (75/7) مربوط به تیمار دمایی 15-5 درجه سانتیگراد کمترین مقدار آن (2/5) در دمای متناوب 25-10 درجه سانتیگراد بود. همچنین نتایج این آزمایش با واقعیت جوانهزنی این گیاه (جوانهزنی در آبان ماه با شرط وجود رطوبت) مطابقت داشت. بر اساس نتایج تحقیق حاضر با توجه به اینکه آبان ماه زمان اوج سبز شدن این علفهرز در شرایط مشهد است پیشنهاد میشود جهت انجام کنترل بهتر و مصرف کمتر سموم و به تبع آن کاهش هزینههای مالی و زیست محیطی، مبارزه شیمیایی با این علف هرز در این زمان انجام شود.
سید اسماعیل موسوی؛ حشمت امیدی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر پیشتیمار زیستی بر شاخصهای جوانهزنی، رشدی و رنگیزه گیاه کتان تحت تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایهی کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در دانشکدهی کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر (شاهد)، 5/2، 5 و 5/7 دسیزیمنس بر متر) و تیمارهای زیستی در چهار سطح ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر پیشتیمار زیستی بر شاخصهای جوانهزنی، رشدی و رنگیزه گیاه کتان تحت تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایهی کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در دانشکدهی کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر (شاهد)، 5/2، 5 و 5/7 دسیزیمنس بر متر) و تیمارهای زیستی در چهار سطح (شاهد، باکتری، قارچ و برهمکنش قارچ و باکتری) بودند. اثر تیمار زیستی بر درصد جوانهزنی معنیدار بود و بالاترین درصد جوانهزنی (99 درصد) در تیمار قارچ حاصل شد. اثر شوری و تیمار زیستی بر میانگین مدت زمان جوانهزنی و ضریب جوانهزنی معنیدار بود. کمترین میزان مدت زمان جوانهزنی (79/3 روز) در تیمار تلفیق قارچ و باکتری حاصل شد که نشان از موثر بودن این تیمار نسبت به سایر تیمار زیستی میباشد. با افزایش سطح شوری میانگین مدت زمان جوانهزنی افزایش یافت. شوری باعث کاهش طول ریشهچه، ساقهچه و طول گیاهچه شد. میانگینهای طول ریشهچه در سطوح مختلف شوری تیمار زیستی قارچ نسبت به تیمارهای دیگر زیستی بالاترین مقدار را دارا بود. اثر متقابل شوری و تیمار زیستی بر کلروفیل a و کلروفیل کل معنیدار بود. با افزایش غلظت شوری، از میزان رنگیزههای گیاهی کاسته شد. بیشترین مقدار کلروفیل a (52/16 میکرو مول بر میلیلیتر) در تیمار زیستی شاهد و شوری صفر حاصل گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از ریزموجوداتی مانند قارچ و باکتری در تنش شوری میتواند از اثرات منفی شوری بر جوانهزنی و رشد این گیاه کم کند.
زهره مولوی؛ عباس بیابانی؛ علی نخ زری مقدم؛ علی راحمی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای جوانهزنی و رشد هتروتروفیک بذر ارقام مختلف گندم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 6 تکرار در سال 96-1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل بذر 5 رقم گندمهای آفتاب، قابوس، کوهدشت، کریم و لاین 17 و تنش خشکی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای جوانهزنی و رشد هتروتروفیک بذر ارقام مختلف گندم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 6 تکرار در سال 96-1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل بذر 5 رقم گندمهای آفتاب، قابوس، کوهدشت، کریم و لاین 17 و تنش خشکی در چهار سطح شامل عدم تنش خشکی (شاهد)، تنش خشکی جزئی (25 % تخلیه ظرفیت زراعی)، تنش خشکی شدید (50 % تخلیه ظرفیت زراعی) و تنش خشکی خیلی شدید (75 % تخلیه ظرفیت زراعی) بودند. نتایج نشان داد اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری تنها بر وزن خشک ریشهچه، وزن خشک ساقهچه و قدرت بذر معنیدار شد. همبستگی مثبت معنیدار بین وزن خشک ساقهچه، طول ساقهچه و قدرت بذر در سطح احتمال 1 % مشاهده شد، لذا میتوان بیان داشت ﺗﻨﺶ خشکی میﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺪرت ﺑﺬر ارﻗﺎم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻨﺪم را، بهشدت تحت تأثیر قرار دهد بهگونهای ﻛﻪ قدرت بذر ارﻗﺎم مختلف در هر سطحی از تنش خشکی، متفاوت بود. اثر رقم نیز بر تمام صفات به استثنای وزن خشک ریشهچه معنیدار شد. با توجه به اثر ناچیز و قابل اغماض تنش خشکی بر اکثر صفات جوانهزنی میتوان نتیجه گرفت عامل ژنتیک بذر نسبت به اعمال تنش خشکی بر روی بوتههای مادری، به مراتب اثر بیشتری بر ویژگیهای جوانهزنی و رشد هتروتروفیک گیاهچه بذور گندم دارد.
زینب تقی زاده؛ حسین صبوری؛ حسین حسینی مقدم؛ حسینعلی فلاحی؛ مهناز کاتوزی
چکیده
جوانهزنی بذر از خصوصیات بارز و مهم یک رقم زراعی توصیف میشود. به منظور شناسایی نواحی ژنومی کنترلکننده صفات مرتبط با جوانهزنی دانه جو، 103 خانواده F3 و والدین آنها بادیا و کویر طی سال زراعی 96-1395 در دو شرایط عادی و تنش خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات طول ساقهچه، تعداد ریشهچه، طول کلئوپتیل، وزن خشک ریشه-چه، وزن خشک ساقهچه ...
بیشتر
جوانهزنی بذر از خصوصیات بارز و مهم یک رقم زراعی توصیف میشود. به منظور شناسایی نواحی ژنومی کنترلکننده صفات مرتبط با جوانهزنی دانه جو، 103 خانواده F3 و والدین آنها بادیا و کویر طی سال زراعی 96-1395 در دو شرایط عادی و تنش خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات طول ساقهچه، تعداد ریشهچه، طول کلئوپتیل، وزن خشک ریشه-چه، وزن خشک ساقهچه و سرعت جوانهزنی مورد اندازهگیری قرار گرفتند. در این بررسی، 28 جفت آغازگر ریزماهواره برای تعیین چندشکلی والدین استفاده گردید. تجزیه QTL بهروش نقشهیابی فاصلهای مرکب (CIM) برای هر صفت در هر محیط انجام گردید. در مجموع، 27 QTL برای صفات مورد مطالعه شناسایی گردید. واریانس فنوتیپی توجیه شده بهوسیله این QTLها از 6/8 تا 3/37 درصد متغیر بود. بیشترین مقدار LOD برای QTL کنترلکننده تعداد ریشهچه 45/10LOD= روی کروموزوم 4 در شرایط تنش 15- بار بهدست آمد. نتایج نشان داد که QTLهای تعداد ریشهچه در هر دو شرایط از تظاهر خوبی برخوردار بودند. لذا از QTLهای پایدار و خوشهای شناسایی شده میتوان در برنامه گزینش به کمک نشانگر (MAS)، استفاده نمود.
عباس عباسیان؛ قربانعلی اسدی؛ رضا قربانی
دوره 5، شماره 2 ، بهمن 1395، ، صفحه 215-222
چکیده
به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه زنی و تعیین درجه حرارت های کاردینال گیاه مهاجم گل گندم آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی در نه دمای ثابت (1، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی علفهای هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1393 انجام شد. صفات مورد اندازه گیری شامل درصد جوانه ...
بیشتر
به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه زنی و تعیین درجه حرارت های کاردینال گیاه مهاجم گل گندم آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی در نه دمای ثابت (1، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی علفهای هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1393 انجام شد. صفات مورد اندازه گیری شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه بود. به منظور ارزیابی دمای کاردینال جوانه زنی گل گندم از دو مدل رگرسیونی خطوط متقاطع و چند جمله ای درجه دوم استفاده شد. بالاترین درصد و سرعت جوانه زنی در درجه حرارت 20 درجه سانتیگراد مشاهده شد. همچنین بیشترین طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه در دمای 25 درجه سانتیگراد بود. بر اساس رگرسیون بین سرعت جوانه زنی و دما، دماهای کاردینال جوانه زنی (پایه، مطلوب و حداکثر) به ترتیب در دامنه (1/44 ؛ 1/26)، (22/8 ؛ 19/8) و (38/4 ؛ 38/2) درجه سانتیگراد بدست آمد. بر اساس نتایج، مدل خطوط متقاطع به دلیل بالاتر بودن ضریب رگرسیون مدل بهتری بود.
