فائزه زعفریان؛ محمد مهدی میرزائی؛ شیوا طاهری
چکیده
به منظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذر با کودهای آلی بر شاخص‌های جوانه‌زنی و بنیه گیاهچه سه رقم سیاه‌دانه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در چهار تکرار ددر سال 1400 به اجرا درآمد. تیمارهای این آزمایش عامل رقم در سه سطح (ایرانی، هندی و سوری) و عامل پیش‌تیمار بذر در سه سطح کودهای آلی اسید هیومیک، بیوزینک و شاهد (بدون ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذر با کودهای آلی بر شاخص‌های جوانه‌زنی و بنیه گیاهچه سه رقم سیاه‌دانه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در چهار تکرار ددر سال 1400 به اجرا درآمد. تیمارهای این آزمایش عامل رقم در سه سطح (ایرانی، هندی و سوری) و عامل پیش‌تیمار بذر در سه سطح کودهای آلی اسید هیومیک، بیوزینک و شاهد (بدون پیش‌تیمار) بودند. صفات درصد و سرعت جوانه‌زنی، یکنواختی جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه، وزن تر و خشک ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه، محتوای آب بافت، شاخص طولی بنیه بذر و ضریب آلومتریک اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد تیمارهای مورد مطالعه و اثر متقابل آنها بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده تاثیر معنی‌داری داشتند. بیشینه وکمینه درصد جوانه‌زنی (به ترتیب 67/93 و 33/83 درصد) به ارقام ایرانی و هندی اختصاص یافت؛ درحالیکه بیشینه یکنواختی جوانه‌زنی (79/256) در رقم سوری پیش‌تیمار شده با اسید هیومیک و کمینه یکنواختی جوانه‌زنی (40/134) در رقم ایرانی بدون پیش‌تیمار و ایرانی پیش‌تیمار شده با بیوزینک حاصل شد. همچنین بیشترین طول گیاهچه و شاخص طولی بنیه بذر به ترتیب برای ارقام ایرانی پیش‌تیمار شده با اسید هیومیک (20/4 سانتی‌متر و 21/400) وکمترین آن در رقم سوری پیش‌تیمار شده با بیوزینک (42/1 سانتی‌متر و 01/113) ثبت شد. به‌طورکلی در مطالعه حاضر تأثیر پیش‌تیمار بذر با استفاده از کود آلی اسید هیومیک در بسیاری از شاخص‌های جوانه‌زنی مثبت بود.
سید عباس میرجلیلی؛ الهه پورعزیزی
چکیده
گیاه جعفری که امروزه در زمره سبزی‌ها دسته‌بندی می‌شود، از خواص متعددی برخوردار است و در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد. بذرهای توده‌های بومی این گیاه از درصد جوانه‌زنی خوبی برخوردار نیستند و تلاش‌های زیادی برای ارتقاء قدرت رویش و جوانه‌زنی بذرهای در حال انجام است. به‌منظور بررسی میزان جوانه‌زنی بذرهای توده‌های بومی ...
بیشتر
گیاه جعفری که امروزه در زمره سبزی‌ها دسته‌بندی می‌شود، از خواص متعددی برخوردار است و در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد. بذرهای توده‌های بومی این گیاه از درصد جوانه‌زنی خوبی برخوردار نیستند و تلاش‌های زیادی برای ارتقاء قدرت رویش و جوانه‌زنی بذرهای در حال انجام است. به‌منظور بررسی میزان جوانه‌زنی بذرهای توده‌های بومی و اثر تیمار هیدروپرایمینگ در افزایش قدرت رویش بذرهای این توده‌ها، آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی در چهار سطح زمانی (12، 24، 48 و 72 ساعت) در برابر شاهد و با چهار تکرار در بین 24 توده بومی جمع‌آوری شده از نقاط مختلف کشور و دو توده وارد شده با منشأ خارجی انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین درصد جوانه‌زنی بذرهای توده‌ها قبل از تیمار 8/57 درصد (کمترین میزان 20 درصد در توده جعفری خزه فر و بیشترین 78 درصد در توده جیرفت 1) بود. همچنین تیمار هیدروپرایمینگ تاثیر معنی‌داری در سطح یک درصد در جوانه‌زنی بذرهای توده‌های جعفری داشت و بیشترین تاثیر آن در زمان 24 ساعت بود. همچنین بیشترین تاثیر تیمار بر توده‌های اراک و گرمسار و پیچ تهران به ترتیب به میزان 8/21، 9/20 و 20 درصد بود. کمترین تاثیر هیدروپرایمینگ بر توده جعفری خزه فر (4/7 درصد) بود. در مجموع چنین نتیجه‌گیری شد که هیدروپرایمینگ می‌تواند باعث افزایش درصد و کیفیت جوانه‌زنی بذرهای جعفری شود.
علیرضا باقری؛ فرزاد مندنی؛ آزاده گراوندی؛ سحر امیری
چکیده
پرایمینگ بذر یکی از روش های بسیار موثر در بهبود جوانه زنی و استقرار گیاهچه است. برای بررسی اثر اسمو و هیدرو پرایمینگ بر جوانه زنی شکل های مختلف گیاه همیشه بهار رقم پُر پر(Calendula officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عامله در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در سال 1393 اجرا شد. صفات مربوط به جوانه زنی شکل های مختلف بذور همیشه بهار شامل درصد ...
بیشتر
پرایمینگ بذر یکی از روش های بسیار موثر در بهبود جوانه زنی و استقرار گیاهچه است. برای بررسی اثر اسمو و هیدرو پرایمینگ بر جوانه زنی شکل های مختلف گیاه همیشه بهار رقم پُر پر(Calendula officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عامله در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در سال 1393 اجرا شد. صفات مربوط به جوانه زنی شکل های مختلف بذور همیشه بهار شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، طول ریشه چه و طول ساقه چه در شرایط تیمارهای آزمایش محاسبه بودند. نتایج نشان داد که بذر های هلالی شکل بیشترین درصد، سرعت و شاخص جوانه زنی را به ترتیب با مقادیر 51/75 درصد، 48/4 جوانه در روز و 97/18 در اسموپرایمینگ 6- بار از خود بروز دادند. علاوه بر این بررسی اثر اسمو و هیدروپرایمینگ نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی (56/75 درصد) در اسموپرایمینگ صفر و به مدت 8 ساعت هیدروپرایمینگ مشاهده شد. بیشترین سرعت جوانه زنی در تیمارهای هیدروپرایمینگ به ترتیب 8 و 16 ساعت با مقادیر 16/3 و 26/3 جوانه در روز بود. بیشترین شاخص جوانه زنی تیمارهای هیدروپرایمینگ نیز به ترتیب در 8 و 16 ساعت با مقادیر 22/12 و 75/11 ثبت شد. به طورکلی پرایمینگ می تواند در کاهش تاثیرات منفی عوامل مختلف در زمان جوانه زنی و پس از آن اثرگذار باشد. در مجموع نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از هیدرو و اسموپرایمینگ برای بذور هلالی شکل گیاه دارویی همیشه بهار بیشترین عملکرد جوانه زنی را به دنبال داشت.
حدیث زراع منش؛ حمیدرضا عیسوند؛ ناصر اکبری؛ احمد اسماعیلی؛ محمد فیضیان
چکیده
به منظور کاهش اثرات شوری بر خصوصیات جوانه زنی و رشدی مرزه خوزستانی توسط اسید هیومیک، دو آزمایش انجام شد. آزمایش نخست در آزمایشگاه با پرایمینگ بذرها در غلظت های صفر ، 20، 40 و 60 میلی گرم بر لیتر اسید هیومیک (به ترتیب H1، H2، H3 و H4) و بررسی جوانه زنی آنها در شوری صفر، 50،25، 75 و 100 میلی مولار کلرید سدیم ( به ترتیب S1، S2، S3، S4 و S5) در پتری دیش انجام شد. ...
بیشتر
به منظور کاهش اثرات شوری بر خصوصیات جوانه زنی و رشدی مرزه خوزستانی توسط اسید هیومیک، دو آزمایش انجام شد. آزمایش نخست در آزمایشگاه با پرایمینگ بذرها در غلظت های صفر ، 20، 40 و 60 میلی گرم بر لیتر اسید هیومیک (به ترتیب H1، H2، H3 و H4) و بررسی جوانه زنی آنها در شوری صفر، 50،25، 75 و 100 میلی مولار کلرید سدیم ( به ترتیب S1، S2، S3، S4 و S5) در پتری دیش انجام شد. آزمایش دوم شامل کاربرد اسید هیومیک در پنج سطح صفر، 10، 20، 30و 40 میلی گرم در کیلوگرم خاک (به ترتیب H1، H2، H3 ، H4 و H5 ) و تنش شوری شامل شامل صفر، 50،25، 75 و 100 میلی مولار کلرید سدیم (به ترتیب S1، S2، S3، S4 و S5) بود. نتایج بخش آزمایشگاهی نشان داد که با افزایش شوری، درصد و سرعت جوانه‌زنی کاهش یافت. درحالیکه اسید هیومیک منجر به بهبود درصد و سرعت جوانه‌زنی شد. در آزمایش گلدانی نیز افزایش شوری منجر به کاهش معنی‌دار صفات رشدی گردید و کاربرد اسیدهیومیک منجر به بهبود این صفات شد. با افزایش شوری، نشت الکترولیت افزایش یافت ولی اسیدهیومیک آن را کاهش داد. نتایج مثبت کاربرد اسیدهیومیک در کاهش اثرات مضر شوری، علاوه بر آزمایشگاه (پرایمینگ) در گلدان (خاک کاربرد) نیز به اثبات رسید. بنابراین به طور کلی با توجه به نتایج مثبت این پژوهش مبنی بر بهبود شاخص های جوانه زنی و رشدی مرزه خوزستانی، می‌توان کاربرد اسید هیومیک را جهت کاهش اثرات نامطلوب شوری توصیه کرد.
ابراهیم شریفی عاشور آبادی؛ مریم مکی زاده تفتی؛ جمال حسنی؛ محمد حسین لباسچی
چکیده
به‌منظور بررسی سطح تحمل و غربال‌گری گونه‌های مختلف آویشن نسبت به تنش‌های دمایی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی اجرا شد. این آزمایش با استفاده از شش گونه آویشن (Th. fallax، Th. fedtschenkoi، Th.pubescens، Th.vulgaris، Th.daenensis وTh. kotschyanus )، در دو سطح رطوبتی (خشک و مرطوب) و در 15 سطح دمایی (محدوده دمایی 8- ...
بیشتر
به‌منظور بررسی سطح تحمل و غربال‌گری گونه‌های مختلف آویشن نسبت به تنش‌های دمایی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی اجرا شد. این آزمایش با استفاده از شش گونه آویشن (Th. fallax، Th. fedtschenkoi، Th.pubescens، Th.vulgaris، Th.daenensis وTh. kotschyanus )، در دو سطح رطوبتی (خشک و مرطوب) و در 15 سطح دمایی (محدوده دمایی 8- تا 48 درجه سانتیگراد با فاصله 4 درجه سانتیگراد بین دو دما) انجام شد. ویژگی‌های اندازه‌گیری شده شامل درصد و متوسط زمان جوانه‌زنی بود. طبق نتایج بدست آمده، بیشترین درصد جوانه‌زنی به گونه‌های Th.pubescens (83/70%) و Th. daenensis (44/70%) و کمترین درصد جوانه‌زنی به گونه Th. vulgaris (04/53 %) تعلق داشت. میانگین درصد جوانه‌زنی بذور در شرایط خشک (66/74 %) به‌طور معنی‌داری بیشتر از شرایط مرطوب (12/56 %) بود. بالاترین درصد جوانه‌زنی در دماهای 4- (44/79 %)، صفر (33/78 %) و 4 (72/79 %) درجه سانتیگراد مشاهده شد که با سایرین اختلاف معنی دار داشت. اثر متقابل گونه و شرایط رطوبتی نشان داد، بالاترین درصد جوانه‌زنی مربوط به گونه‌های Th. kotschyanus (40/79%)، Th. pubescens (95/78%)، Th. daenensis (08/78 %) و Th. falax (53/77 %) در شرایط خشک و پایین‌ترین درصد جوانه‌زنی مربوط به گونه Th. vulgaris (46/45 %) در شرایط مرطوب بود. با استفاده از نتایج این تحقیق می‌توان گونه‌های مختلف آویشن را از نظر سطح تحمل دمایی در شرایط خشک و مرطوب غربال‌گری و برای کشت در مناطق مختلف پیشنهاد نمود. در این آزمایش، گونه‌های بومی نسبت به تنش‌هایی دمایی مقاومتر بودند.
حدیث حسنوند؛ قاسم پرمون؛ سید امیر موسوی؛ سید عطا اله سیادت
چکیده
در آزمایشی که در سال 1397، در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام گرفت، به‌بررسی اثر پیش‌تیمار بر تغییرات دماهای کاردینال و نیاز زمان-گرمایی بذر گل‌گاوزبان اروپایی پرداخته شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و عوامل آزمایشی شامل پیش‌تیمار بذر با اسیدجیبرلیک در غلظت‌های صفر ( آب ...
بیشتر
در آزمایشی که در سال 1397، در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام گرفت، به‌بررسی اثر پیش‌تیمار بر تغییرات دماهای کاردینال و نیاز زمان-گرمایی بذر گل‌گاوزبان اروپایی پرداخته شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و عوامل آزمایشی شامل پیش‌تیمار بذر با اسیدجیبرلیک در غلظت‌های صفر ( آب مقطر به‌عنوان شاهد)،100، 200 و 400 میلی‌گرم در لیتر، مدت زمان پیش‌تیمار (6 و 12 ساعت) و دما در 7 سطح (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سلسیوس) در سه تکرار انجام شد. مدل‌های بتا، بتای اصلاح شده، دندانه‌ای و دو‌تکه‌ای به‌منظور تعیین دماهای کاردینال استفاده شد. نتایج نشان داد که در مدت زمان‌های 6 و 12 ساعت پیش‌تیمار، با افزایش دما و غلظت هورمون اسیدجیبرلیک میزان جوانه‌زنی افزایش یافت، به‌طوری که بیشترین درصد جوانه‌زنی در دمای 15 درجه سلسیوس و غلظت 200 میلی‌گرم در لیتر مشاهده گردید. افزایش غلظت اسید جیبرلیک موجب شد مقدار زمان گرمایی بیشتری برای دستیابی به 50درصد جوانه‌زنی کل نیاز باشد. همچنین مشخص شد، مدل بتا نسبت به سایر مدل‌ها دارای دقت بیشتری در تخمین جوانه‌زنی بذرهای گل‌گاوزبان است. بر این اساس، دمای پایه، مطلوب و سقف با توجه به مدل بتا برای گل‌گاوزبان به‌ترتیب 51/0، 5/21 و 1/35 درجه سلسیوس بوده که در اثر کاربرد 200 میلی‌گرم بر لیتر اسید جیبرلیک به 33/0، 5/23 و 8/35 درجه سلسیوس تغییر یافت.
حمیدرضا عیسوند؛ اصغر شرفی
دوره 5، شماره 2 ، بهمن 1395، ، صفحه 23-35
چکیده
گونه‌های متعددی از جنس مرزه (Satureja) در مناطق مختلف ایران رویش دارند. در بخشهای زیادی از کشور، تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل نامساعد برای استقرار و رشد گیاهان محسوب می‌شود. جوانه‌زنی و سبز شدن در اغلب گیاهان تحت تاثیر تنش‌های محیطی از جمله خشکی قرار گرفته و دچار اختلال می‌شود. یکی از راههای بهبود قدرت بذر و گیاهچه برای ...
بیشتر
گونه‌های متعددی از جنس مرزه (Satureja) در مناطق مختلف ایران رویش دارند. در بخشهای زیادی از کشور، تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل نامساعد برای استقرار و رشد گیاهان محسوب می‌شود. جوانه‌زنی و سبز شدن در اغلب گیاهان تحت تاثیر تنش‌های محیطی از جمله خشکی قرار گرفته و دچار اختلال می‌شود. یکی از راههای بهبود قدرت بذر و گیاهچه برای مقابله با شرایط تنش، پرایم کردن بذر بایکی از روشهای پرایمینگ و متناسب با تنش مربوطه است. این تحقیق به‌منظور بررسی تاثیر هیدرو و اسموپرایمینگ در دماهای مختلف برای بهبود نمود بذر و گیاهچه مرزه خوزستانی تحت تنش خشکی، انجام شد. آزمایش گلخانه‌ای و به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و سه فاکتور اجرا شد. فاکتور اول شامل دو سطح تنش خشکی ( 25% و 50% ظرفیت زراعی) به همراه شاهد ( 75% ظرفیت زراعی)، فاکتور دوم، سه سطح پرایمینگ (صفر،4- و8- بار با استفاده از PEG6000)) و فاکتور سوم شامل دو سطح دمای پرایمینگ (15 و 25 درجه سانتیگراد) بود. با افزایش سطح تنش خشکی، صفاتی نظیر درصد و سرعت، وزن تر و خشک گیاهچه، طول گیاهچه، شاخص بنیه و شاخص سطح برگ کاهش یافت اما درصد اسانس و طول ریشه افزایش یافت. اثر متقابل تنش خشکی و پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ بر درصد و سرعت سبز شدن و شاخص بنیه معنی‌دار بود و همچنین اثر متقابل دمای پرایمینگ و پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ نیز بر صفات درصد و سرعت سبز شدن، شاخص بنیه و وزن خشک بخش هوایی معنی‌دار بود. تیمار هیدروپرایمینگ در دمای °15 درجه سانتیگراد بیشترین اثر مثبت را بر درصد و سرعت سبز شدن، وزن خشک و تر گیاهچه، طول گیاهچه و ریشه، شاخص سطح برگ و شاخص بنیه داشت. در کل اثر مثبت پرایمینگ برشاخص‌‌های کیفی بذر در حالتی که بذرها در دمای پایین‌‌تر (° 15 درجه سانتیگراد) پرایم شده بودند بارزتر بود.
