TY - JOUR ID - 113232 TI - بررسی تلفات فیزیکی در دستگاه‌های فرآوری بذر ذرت در مغان JO - علوم و فناوری بذر ایران JA - IJSST LA - fa SN - 2322-2646 AU - گازر, حمید رضا AU - حمیدی, آیدین AU - عادل زاده, رضا AD - دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. AD - دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر ونهال، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. AD - مربی پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان آذربایجان شرقی،سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران. Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 6 IS - 1 SP - 131 EP - 149 KW - ذرت KW - بذر KW - فرآوری KW - شکستگی KW - مغان DO - 10.22034/ijsst.2017.113232 N2 - در این تحقیق فرایندهای بوجاری، خشک­ کردن و درجه­ بندی اندازه و شکل دستگاه­های مورد استفاده برای تولید بذر ذرت درچهار کارخانه تولید بذر ذرت در استان اردبیل (منطقه مغان) مورد بررسی قرار گرفت و شاخصهایی نظیر تغییرات رطوبت بذرها، درصد بذرهای شکسته، درصد بذرهای ترک خورده و رطوبت محصول نهایی در فرایند خشک شدن و فرآوری بذرها بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد که در مرحله برداشت کاربرد کمباین غلات باعث بروز تلفات به­ صورت شکستگی و ترک در بذرها می شود. همچنین در فرایند خشک شدن بذر، تلفات زمانی و مصرف انرژی زیاد است.  انبارکردن و نگهداری بذرهای خشک شده به­صورت فله روی سطوح سیمانی یا آسفالت در سوله­ ها نیز موجب جذب احتمالی رطوبت در آنها شده و ضمن آلودگی محیطی، حمله حشرات و آفات  به بذر را تسریع می­کند. هر چند که بیشترین خسارت شکستگی در بذرهای پهن و گرد ملاحظه شد اما بیشترین ترک­های ملاحظه شده در بذرها درحین فرایند مربوط به تولید و بوجاری بذرهای گرد بود. این خسارت در هر مرحله معمولاً روندی افزایشی داشته و با کاهش رطوبت بذر یک رابطه مستقیم دارد. همچنین نتیجه­ گیری شد که در هر کارخانه تعداد بالابرها و سرعت چرخش پیاله­ ها تأثیر بسیار مستقیمی بر روی خسارات فیزیکی وارد شده به بذر داشته و می­توانند تا بیش از 30 درصد بر بذر خسارات شکستگی یا ترک خوردگی را افزایش دهند. جمع­ بندی بررسی­های انجام شده نشان داد که در کارخانه­ های مورد بررسی، به­ طور متوسط  15 درصد از بذرها به­ صورت بذرشکسته وخرد شده از خط تولید خارج می­شوند. همچنین حدود 30 درصد از بذرها نیز درحین فرایند دچار ترک­خوردگی می­شوند. نتایج نشان داد که به ­دلیل آسیب دیدگی احتمالی جنین یا تجمع قارچ­ها و عوامل بیمارهای گیاهی در بذرهای ترک دار، کاربرد این گونه بذرها ریسک  عدم سبز شدن و جوانه­زنی بذر را افزایش داده و گاهاً منجر به عدم ظهور یا بدسبزی خواهد شد. UR - https://ijsst.areeo.ac.ir/article_113232.html L1 - https://ijsst.areeo.ac.ir/article_113232_283cf8b371af686eb29dedc96aa56baf.pdf ER -