بیتا اسکویی؛ لیلا صادقی؛ فاطمه دوروشی
چکیده
در استاندارد ملی تولید بذر کلزا، خردل‌وحشی جزء علف‌های هرز غیر‌مجاز بشمار می‌رود. علارغم اینکه کلزا و خردل-وحشی با صفات ریخت‌شناسی قابل تمایز هستند ولی تشخیص بذرو دو گونه بخصوص بذرو پوشش‌دار امکانپذیر نمی‌باشد. پژوهش حاضر در راستای بهینه نمودن شناسایی و تشخیص بذر خردل وحشی در محموله‌های بذری کلزا با روش‌های ریخت‌شناسی، شیمیایی ...
بیشتر
در استاندارد ملی تولید بذر کلزا، خردل‌وحشی جزء علف‌های هرز غیر‌مجاز بشمار می‌رود. علارغم اینکه کلزا و خردل-وحشی با صفات ریخت‌شناسی قابل تمایز هستند ولی تشخیص بذرو دو گونه بخصوص بذرو پوشش‌دار امکانپذیر نمی‌باشد. پژوهش حاضر در راستای بهینه نمودن شناسایی و تشخیص بذر خردل وحشی در محموله‌های بذری کلزا با روش‌های ریخت‌شناسی، شیمیایی و مولکولی صورت گرفت. آزمون شمارش سایر بذور براساس قوانین بین‌المللی آزمون بذر در نمونه‌کاری کلزا انجام گرفت. درآزمون شیمیایی بذرها تحت تیمار KOH قرار گرفت. نتایج آزمون شیمیایی پنج حالت تظاهر داشت. در آزمون مولکولی سه نشانگر اختصاصی DA، DC و 5S rDNA کلزا و خردل وحشی و نشانگر Cruc به عنوان کنترل داخلی ویژه تیره شب‌بویان بکار برده شد. براساس نتایج M-PCR ، نشانگرهای اختصاصی بذرو خردل وحشی با نشانگر 5S rDNA قطعه 190 جفت بازی تکثیر نمود که در بذورکلزا تکثیر نداشت و نشانگرهای DA و DC به ترتیب دو قطعه 239 و 625 جفت بازی در بذور کلزا تکثیر نمود که در خردل وحشی تکثیر نداشت. مقایسه حالت‌های متفاوت بذور کلزا و خردل وحشی درآزمون شیمیایی با نتایج مولکولی نشان داد حالت دوم و پنجم با خردل وحشی مطابقت دارد. محدودیت ویژگی‌های ریخت‌شناسی و حالت‌های تظاهر صفات مرتبط با بذر خردل وحشی و کلزا و نیز عواملی مانند پوشش‌دار بودن بذر و ایجاد محدودیت با تیمار شیمیایی شناسایی خردل وحشی از توده‌های بذری کلزا را مطابق استانداردهای بین‌المللی آزمون بذر با ابهام مواجه می‌کند، در چنین مواردی ابزارهای مولکولی مبتنی بر DNA نتایج قابل اطمینان و قطعی ارائه خواهند نمود.
