نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اگرواکولوژی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه تهران

3 استاد زراعت دانشگاه تهران

4 دانش آموخته کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش خشکیو کود نیتروژن بر بنیهبذر حاصل از گیاه مادری لوبیا قرمز، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در شرایط مزرعه انجام گرفت.  تیمارهای تنش خشکی به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری نرمال به عنوان بدون تنش (60 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر)، تنش خفیف (90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و تنش شدید (120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) بودند. کود نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و دو ژنوتیپ‌ لوبیا قرمز شامل رقم اختر و لاین D81083نیز به عنوان عامل فرعی به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شدند. پس از برداشت بذر‌ها در مرحله رسیدگی کامل، کیفیت بذر با استفاده از آزمون‌های جوانه‌زنی استاندارد و هدایت الکتریکی مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمون‌ها به صورت فاکتوریل در  قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی بر روی گیاه مادری سبب کاهش صفاتی نظیر درصد گیاهچه‌های طبیعی، طول و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، و بنیه گیاهچه حاصل از بذور گیاه مادری گردید. نیتروژن نیز سبب افزایش میزان هدایت الکتریکی بذر، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه گردید. لاین D81083نیز نسبت به رقم اختر در شرایط بدون تنش از نظر صفات جوانه‌زنیبرتری داشت اما در سطح تنش شدید تفاوت معنی‌داری بین این ژنوتیپ‌ها مشاهده نشد. 

کلیدواژه‌ها

Abdul-Baki, A. A., and Anderson, J. D. 1973. Vigour determination in soybean by multiple criteria. Crop
Sci. 13:630-633.
Abhari, A. and Galeshi, S. 2007. Effects of terminal drought stress on seed vigor of wheat genotypes
(Triticum aestivum). J. Agric. Sci. Natur. Resour. 14(3). 11-20. (In Persian).
Association of Official Seed Analysts. 2002. Seed vigor testing handbook. Lincoln105p. (Contribution,
32).
Banziger, M., Feil, B., and Stamp, P. 1994. Competition between nitrogen accumulative and grain growth
for carbohydrates during grain filling of wheat. Crop Sci. 34: 440-446.
Begnami, C. N. and Cortelazzo, A. L. 1996. Cellular alterations during accelerated aging of french bean
seeds. Seed Sci Technol. 24: 295-303.
Dornbos, D.L., Mullen, R. E., and Shibles, R. M. 1989. Drought stress effects during seed fill on soybean
seed germination and vigor. Crop Sci. 29: 476-480.
Emam, Y., and Nicknejad, M. 1995. Introduction to Crop Physiology (translation). Shiraz University
Press. 572 Pp. (In Persian).
 
Farhadi, E., Daneshyan, J., Hamidi, A., Rad, A. S. and Valadabadi, H. R. 2014. Effects of parent plant
nutrition with different amounts of nitrogen and irrigation on seed vigor and some characteristics associated
with hybrid 704 in kermanshah region. J Nov. Appl Sci. 3 (5): 551-556.
Fougereux, J., Dore, A., Ladonne, T. and Fleury, A. 1997. Water stress during reproductive stages affects
seed quality and yield of Pea (Pisum sativaL.). Crop Sci. 37:1247-1252.
Galeshi, S. A. and Bayat Tork, Z. 2005. Effects of post anthesis drought stress on seed vigour in two
wheat cultivars. Journal Agriculture Science Natural Resource, 12(6), 113-119. (In Persian).
Gul, H., Zaman Khan, A., Saeed, B., Nigar, Sh., Said, A. and Khalil, Sh. K. 2012. Determination of
Seed Quality Tests of Wheat Varieties under the Response of Different Sowing Dates and Nitrogen
Fertilization. Pakistan Journal of Nutrition. 11 (1): 34-37.
Hadavizadeh, A. 1986. The effect of mother plant nutrition on seed yield, quality and vigour in peas (Pisum
sativum). Ph. D. Theses. University of Bath (United Kingdom).
Hunter, E. A., Glasbey, C. A., and Naylor, R. E. L. 1984. The analysis of data from germination tests. J
Agr Sci. 102: 207-213.
Khodabandeh, N. and Jalilian, A. 1997. Evaluation of drought stress in reproductive stages on
germination and seed vigor of soybean. Iranian Journal of Agricultural Sciences and Natural Resource.
28:11 – 16. (In Persian).
Kouchaki, A. and Sadrabadi Haghighi, R. 2000. Evaluation of Seed Vigour of Four Alfalfa Cultivars by
Accelerated Aging and Conductivity Tests. Desert (Biaban). 5(1):15-25.
Lioyd, A., Webb, J., Archer, J. R., and Bradly, R. S. 1997. Urea as a nitrogen fertilizer for cereals.
Journal of Agronomy Science. 128: 263-271
Lopez, A. 1972. Effect of seed protein content on plant growth of barley and wheat. a thesis submitted to
Oregon State University.
Lopez, A. and D.E. Grabe, 1973. Effect of protein content on seed performance in wheat (Triticum
aestivum L.). Proc. Assoc. Official Seed Anal. 63: 106-116.
Madandoust, M. 2005. A study on generative limitations of hybrid corn seed. Iranian agricultural science.
2(1): 1-10.
Madandoust, M., Nourmohammadi, G., Darvishi, F. and Emam, Y. 2005. Effect of Environment Factors
during Seed Development of Female Inbred Parent on Vigor of the Hybrid Corn Seed. Journal of
Agricultural Science. 15(3). 27-35. (In Persian).
Marcos-Filho, J., Custodio, C. C., Camara, G. M. S., Marcos, E. A., & Miranda, R. E. 1994.
Relationship between nitrogen sources, germination and vigor of soybean seeds. Scientia Agricola. 51(2):
305-314.
Mohsenzadeh, S. 1998. Effects of different levels of nitrogen in mother plant and seed size on seed
germination and seedling growth permanence of three grain Sorghum [Sorghum bicolor (L.) Moench].
Iranian Journal of Agricultural Science. 29 (3): 581-587.
Naegle, E. R., Burton, J. W., Carter, T. E., and Rufty, T. W. 2005. Influence of seed nitrogen content on
seedling growth and recovery from nitrogen stress. Plant and soil. 271(1-2): 329-340.
Oskouie, B. and Divsalar, M. 2011. The effectof mother plantnitrogen on seed vigor and germination in
rapeseed. JABS. 6(5); 49-56.
Pirzad, A., Tajbakhsh, M., and Darvishzadeh, R. 2012. Effect of Water Deficit Stress on Seed
Composition, Seed Germination and Seedling Growth in German Chamomile. Journal of sustainable
agriculture and production science. 21(4): 139-156. (In Persian).
Quattar, S., Jones, R. J., Crookston, R. K., 1987. Effect of water deficit during grain filling on the pattern
of maize kernel growth and development. Crop Sci. 27, 726–730.
Roggatz, U., McDonald, A. J. S., Stadenberg, I. and Schurr, U. 1999. Effects of nitrogen deprivation on
cell division and expansion in leaves of Ricinus communis L. Plant Cell Environ. 22: 81–89.
Salar, M., Mobasser, H. and Ghanbari-Malidarreh, A. 2013. Effects of nitrogen and potassium rates of
mother plant on seed N and K content, germination and seedling growth of rice seeds. Adv. Environ. Biol.
7(1): 147-151.
Sawan, Z., Sallouma M. B. M. and Elkasaby, A. T. 1985. Effect of plant density, nitrogen fertilization and
growth regulators oncottonseed. Yield and seedling vigour. Zeitschriftfur Acker and Pflanzenbau. 151:360-
367.
Sawan, Z.M. 2013. Direct and residual effects of plant nutrition’s and plant growth retardants, on
cottonseed. Agricultural Sciences. 4(12A). 66-88.
Soffer, H. and Smith, G.E. 1974. Studies on lettuce seed quality. V. Nutritional effects. JASHS. 6:2-3.
Warraich, E. A., Basra S. M. A., Ahmad N., Ahmed R. and Aftab, M. 2002. Effect of nitrogen on grain
quality and vigour in wheat (Triticum aestivum L.). Int J Agr Biol. 4(4): 517-520.
 
Yazdani-Biuki, R., Rezvani Moghaddam, P., Koocheki, A., Amiri, M.B., Fallahi, J. and Deyhim-Fard,
R. 2010. Effects of seed nourished by different levels of nitrogen, biofertilizers and drought stress on
germination indices and seedling growth of wheat (Tritium aestivum) cv. Sayonz. Journal of Agroecology.
2(2): 266-276. (In Persian).