نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد

2 مربی پژوهش مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج

چکیده

این آزمایش به منظور بررسی اثر بسته بندی های متفاوت بر بنیه بذر ارقام کلزای تولید و انبار شده در استان قم اجرا شـد . ارقـام مـورد بررسی شامل RGS ،طلائیه و اکاپی و انواع لفاف های بسته بندی بذر مورد استفاده پاکت کاغذی سه لایه و 4 لایه، کیسه پروپیلنی، پاکت کاغذی+پروپیلنی و کیسه کنفی بودند که به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بـا سـه تکرارمـورد بررسـی قـرار گرفت. پاکت ها و کیسه های محتوی بذر در انبار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم به مدت یـک سـال انبـار شـدند و در انتهای دوره انبارداری از هر تیمار و تکرار نمونه برداری استاندارد به عمل آمد. سپس قابلیت جوانه زنی بذرها با اجرای آزمون جوانه زنی استاندارد آزمایش شد و همچنین جهت بررسی بنیه بذر آزمون های هدایت الکتریکی، آزمون سرما، پیری تسریع شده انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد ارقام مورد بررسی از لحاظ صفات مطالعه شده تفاوت معنی داری نداشتند ولی نگهداری بـذرها در پاکـت هـا و کیسه های مختلف تأثیر معنی داری بر قابلیت جوانه زنی در آزمون جوانه زنی استاندارد بذر داشته به طوری که بذرهای درون پاکت های کاغذی چهار و سه لایه بالاترین و بذرهای درون کیسه پروپیلنی و پاکت کاغذی+پروپیلنی کمترین قابلیـــ ت جوانـــ ه زنـ ـی در آزمـــ ون جوانهزنی استاندارد داشتند. همچنین نتایج بیانگر این بود که لفاف های مختلف نگهداری بذر بـر متوسـط زمـان لازم بـرای جوانـه زنـی، هدایت الکتریکی و قابلیت جوانه زنی بذرها پس از آزمون سرما و پیری تسریع شده اثر معنی دار داشت. مقایسه میانگین هـا نیـز نشـان داد بذرهای بسته بندی شده در پاکت های کاغذی سه لایه و چهار از بنیه بالاتری برخوردار بودند و این در حالی بودکه کیسههای پروپیلنی و پاکت های کاغذی +پروپیلنی اثرات تخریبی بیشتر بر بنیه بذر داشتند. از آنجایی که در انبار محل آزمایش در برخی از ماه های سال دما به 45 درجه سانتی گراد بالای صفر و رطوبت نسبی هوا به 85 درصد افزایش یافت و با توجه به این که دماهـای بـالا سـبب افـزایش سـرعت وقوع برخی از واکنش های هیدرولیتیکی می شود و زوال بذر را تسریع می کند، لذا تأثیر دما در کیسه های پروپیلنی و کاغذی + پروپیلنی بیشتر بوده و استفاده از پاکت های سه یا چهار لایه کاغذی مناسب بوده است.

کلیدواژه‌ها

Abdul Baki, A. A. and J. D. Anderson. 1973. Vigor determination in soybean by multiple criteria. Crop
Sci.13: 630- 633.
Agha , S. K., Z. H. Malik, M. Hatam and G. H. Jamro. 2004. Emergence of healty seedlings of soybean as
influenced by seed storage containers. Pak. J. Biol. Sci. 7: 42-44
Akramghaderi, F., B. Kamkar and A. Soltani. 2008 . Principles of seed science and technology .Jahad
Daneshgahi Mashhad Press.
Amaral, A ., S. Dos and L. S. Bandet. 1984. Effect of seed moisture content, type of packing and storage
period on quality of soybean seed. Brasilain Desemonte Sernentes. 5: 27- 35.
Anonymous, 2008. International rules for seed testing International Seed Testing Association (ISTA),
Zurrich,Switzerland.
Ardeshiri, A. 2004. Study the role of different nitrogen fertilizer on fall rapeseed technology and
physiological characteristics .Islamic Azad University-Varamin.
Ayenehband, A. 1993. Determination of growth and study the effect of sowing date on rapeseed varieties
yield.Master degree thesis . Tarbiat Modares University
Bogolepove, G. G. 1981. Effect of different methods of storing vegetable seeds on their quality . In
selekisiyai semen orood kartafelyai Ovoshch Bakhcher Kulture Alam Ata, Kazakh U. S.S.R. 1979 : 148-157 .
Seed Abs ., 4 : 1906.
Dyer, A. R., A. Fenech and K. J. Rice. 2000. Accelerated seedling emergence inter specific competitive
neighborhoods. Ecol. Letters Res. 3: 523-534.
Ellis, R. H. and E. H. Roberts. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds. Seed Sci. 
 
Technol. 9: 377-409.
Koovheki, A. and Sarmadnia, G. 2001. Crop Physiology (translation).9th issues. Jahad Daneshgahi
Mashhad Press.
Kreyger, L. 1964. Drying of seeds. Proc Int. Seed Testing Assoc., 25: 590-601
Madani, H. 2000. Physiology of cool and freeze resistance in fall rapeseed .Ph.Dthesis Islamic Azad
University ,Tehran Sciences and Researches Unit.
Oladiran, J. A. and S. A. Gunbiade. 2000. germination and seedling development from pepper
(Capsicum annum L.) seeds following storage in different packaging materials. Seed Sci. Technol., 28 :413-
420.
Robert, M. and G Peart. 1998. Seeds hand book, University of Florida, Gainesville. PP: 308- 312.