نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر/ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

2 عضو هیئت علمی/ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

3 عضو هیئت علمی/ گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

اطلاعات کمی در مورد اثرات دما و پتانسیل آب بر جوانه­زنی بذر گلرنگ وجود دارد. به­منظور بررسی تأثیر دما و پتانسیل آب بر شاخص­های جوانه­زنی در بذر گلرنگ (رقم صفه) آزمایشی به­صورت تجزیه مرکب در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار 25 بذری در آزمایشگاه تکنولوژی بذر گروه زراعت و اصلاح­نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1393 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی­گراد) و پتانسیل آب (0، 0.2-، 0.4-، 0.6-، 0.8-، 1-، 1.2-، 1.4- و 1.6- مگاپاسکال) در نظر گرفته شد. صفات درصد و سرعت جوانه­ زنی، طول ریشه­ چه و ساقه­ چه، نسبت طول ریشه­ چه به ساقه­ چه و شاخص بنیه گیاهچه اندازه‌گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر دما، پتانسیل آب و اثر متقابل آن­ها بر کلیه شاخص­های جوانه زنی در سطح احتمال یک درصد معنی­ دار بود. همچنین با کاهش پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه­ زنی کاهش یافت. در دمای 5 درجه سانتی­گراد با تغییر پتانسیل آب از صفر به 1.6- مگاپاسکال درصد جوانه­ زنی از 98 درصد به صفر رسید و در دمای 30 درجه سانتی­گراد با تغییر پتانسیل آب از صفر به 1.6- مگاپاسکال درصد جوانه­ زنی از 95 درصد به 1 درصد کاهش یافت. با افزایش دما تا دمای 20 درجه سانتی­گراد، درصد و سرعت ­جوانه­ زنی افزایش یافت و پس از آن کاهش یافت. 

کلیدواژه‌ها

Akhoondi, M. 2010. Effects of PEG stress on alfalfa genotypes in hydroponics, Eleventh Iranian Crop Science Congress, Shahid  Beheshti University. Iran. (In Persian, with English Abstract).
Akram Ghaderi, F., A. Soltani, and H.R. Sadefhipour. 2008. Effect of temperature andwater potential on germination of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo. convar. pepo var. styriaca), black cumin (Nigella sativa L.) and borago (Borago officinalis L.). (In Persian, with English Abstract). J. Agric. Sci. Natur. Resour. 15(5): 157-170.
Anda, A., and L. Pinter. 1994. Sorghum germination and development at influenced by soil temperature and water content. Agron. J. 86: 621-624.
Anonymous. 2016. FAOSTAT [Online]. Available atwww.fao.org/faostat/en/#data/QC (accessed 7 Jun. 2016).
Anonymus. 2010. International rules for seed testing. International Seed Testing Association (ISTA). Seed Science and Technology. Zurich, Switzerland.
Bradford,K.J. 2002. Applications of hydrothermal time to quantifying and modeling seed germination and dormancy. Weed Sci. 50: 248–260.
Izadi, E., H. Zarghan, M. Mohamadian, and A.J. Yanegh. 2012. Evaluation of germination and seedling growth characteristics of three sesame (Sesamum indicum) cultivars in salt and drought stress condition. (In Persian, with English Abstract). Agron. J. (Pajouhesh & Sazandegi) 102: 92-100.
Jacobsen, S.E. and A.P. Bach. 1998. The influence of temperature on seed germination rate in quinoa  (Chenopodium quinoa Willd). Seed Sci. Technol. 26: 515-523.
Kafi, M., A. Nezami, H. Hoseyni, and A. Masoomi. 2005. Physiological effects of drought stress by polyethylene glycol on germination of lentil (Lens culinaris Medik.) genotypes. (In Persian, with English Abstract). J. Iranian Field Crop Res. 3:69-81.
Kamkar, B., M. Jami Al-Ahmadi, A. MahdaviDamghani, andF. Villalobos. 2012. Quantification of the cardinal temperatures and thermal time requirement of opium poppy Papaver somniferum L. seeds germinate using non-linear regression models. Ind. Crops. Prod. 35: 192-198.
Kebreab, E., and A.J. Murdoch. 2000. The effect of water stress on the temperature range for germination  of Orobanches aegyptiaca seeds. Seed Sci. Res. 10: 127-133.
Larsen, S.U., C. Bailly, D. Côme, and F. Corbineau. 2004. Use of the hydrothermal time model to analysis interacting effects of water and temperature on germination of three grass species. Seed Sci. Res. 14: 35-50.
Lynch, J., and A. Lauchli. 1988. Salinity affects intracellular calcium in corn root protoplasts. Plant Physiol. 87: 351-356.
Meyer, S.E., and R.L. Pendleton. 2000. Genetic regulation of seed dormancy in Purshia tridentata (Rosaceae). Ann. Bot. 85: 521-529.
Michel, B.E., and M.R. Kaufmann. 1973. The osmotic potential of polyethylene glycol 6000. Plant Physiol. 51(5): 914–916.
Rahimian Mashhadi, H., A. Bagheri Kazemabadi, and A. Payab. 1991. Various potential effect of sodium chloride with PEG and temperature on germination of wheat. (In Persian, with English Abstract). J. Agric. Sci. Technol. 50: 37-47.
Reddy, Y.T.N., and M.M. Khan. 2001. Effect of osmopriming on germination, seedling growth and vigour of khirni (Mimusops hexandra) seeds. Seed Res. 29 (1): 24-27. 
Saburi-rad, S., M. Kafi, A. Nezami, and M. Bannayan-aval. 2011. Study on seed germination behavior of Kochia scoparia L. Schard in response to temperature and water potential. (In Persian, with English Abstract). Iranian J. Range. Desert. Res. 18(4): 578-592.
Soltani, A., and V. Maddah. 2010. Simple Applications for Education and Research in Agriculture. Publications Ecological Society of martyr Beheshti University, 80pp. (In Persian).
Soltani, A., M. Robertson, B. Torabi, M. Yousefi-Daz, and R. Sarparast. 2006. Modeling seedling emergence in chickpea as influenced by temperature and sowing depth. Agric. Meteorol. 138: 156-167.
Springer, T.L. 2005. Germination and early seedling growth of chaffy-seeded grasses at negative water potentials. Crop Sci. 45: 2075-2080.
Tavakkol-Afshari, R., and N. Majnoun-Hossini. 2002. Responses of wheat and canola cultivars simulated drought conditions. Abstracts of Int. Conf. on environmentally sustainable agriculture for dry areas for 3rd millennium. China. September 16-19, p: 24-25.
Ueno, K. 2003. Effect of temperature during of immature seed germination. Seed Sci. Thechnol. (31): 587-595. 
Windauer, L., A. Altuna, and R. Benech-Arnold. 2007. Hydrotime analysis of Lesquerella fendleri seed germination responses to priming treatments. Ind. Crops. Prod. 25: 70–74.
Zebarjadi, A.R., ZH. Soheilikhah, H.R. Ghasempour, and A. Vaisipour. 2012. Effect of drought-induced stress by PEG6000 on physiological and morphological traits of Safflower (Carthamus tinctorius) seed germination in order to selection of drought tolerant genotypes. (In Persian, with English Abstract). Iranian J. Biol. 25(2): 252-263.