نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر/دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 عضو هیئت علمی/گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر نانو ذره‌ی‌ دی‌اکسید سیلیس بر بهبود جوانه‌زنی بذور سویا (رقم ویلیامز) زوال یافته به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال 1394 در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد تهران اجرا شد. عامل اول سطوح مختلف پیری تسریع شده شامل شاهد (بدون زوال بذر) و پیری تسریع شده به‌مدت 24 و 48 ساعت در رطوبت اشباع و دمای 41 درجه سانتی‌گراد و عامل دوم غلظت‌های مختلف نانو سیلیس شامل صفر (شاهد)، 40 و 60 پی‌پی‌ام بود. در این آزمایش صفاتی همچون درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، میانگین مدت جوانه‌زنی، تعداد گیاهچه عادی، وزن تر گیاهچه، نسبت وزنی ریشه‌چه به ساقه‌چه، محتوای نسبی آب ساقه‌چه، طول گیاهچه و میزان کلروفیل برگ اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر پیش تیمار نانو سیلیس بر تمامی صفات جوانه‌زنی بذور سویا معنی‌دار بود. اما اثر متقابل پرایمینگ نانو سیلیس بر بذور زوال یافته سویا تنها در برخی از شاخص‌های جوانه‌زنی اندازه‌گیری شده اثرگذار بود؛ پیش تیمار 60 پی‌پی‌ام نانو ذره‌ی سیلیس با افزایش 20 درصد سرعت جوانه‌زنی بذور زوال یافته، کاهش میانگین مدت زمان جوانه‌زنی و پیش تیمار 40 پی‌پی‌ام با افزایش حدود 7-10 درصد تعداد گیاهچه عادی و در کل تیمار نانو سیلیس با جبران میزان کلروفیل برگ سبب بهبود جوانه‌زنی بذور زوال یافته شد.

کلیدواژه‌ها

Ajouri, A., A. Haben, and M. Becker. 2004. Seed priming enhances germination and seedling growth of barley under conditions of P and Zn deficiency. Plant Nutr. Soil Sci.
Arnon, A. N. 1967. Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agron. J. 23:112-121.
Bars, S. M. A., N. Ahmad, M. Khan, M. M., N., and M. A. Cheema. 2003. Assessment of cottonseed deterioration during accelerated ageing. Seed Sci. Technol. 3:531-540.
Bedi, S. R. Kaur, J.S. Sital, and J. Kaur. 2006. Artificial ageing of Brassica seeds of different maturity levels. Seed Sci. Technol. 34 (2): 287 – 296.
Dell’ Aquila, A., and M. Di Turi. 1996. The germination response to heat and salt stress in evaluating vigor loss in aged wheat seeds. Seed Sci. Technol. 24:309-319.
Ellis, R. H. and E. H. Roberts. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds. SeedSci. Technol.9: 377-409.
Goel A, and I. Sheoran. 2003. Lipid peroxidation and peroxide-scavenging enzymes in cotton seeds under natural ageing. Bio. Plant.
Guan, Y. J., J. Hu., X. J. Wang., and C. X. Shao. 2009. Seed priming with chitosan improves maize germination and seedling growth in relation to physiological changes under low temperature stress. Zhejiang Univ-Sci. 10: 427-433.
Haghighi, M., Z. Afifipour., and M. Mozafarian. 2012. The effect of N-Si on tomato seedgermination under salinity levels. J. Biodi and Envi Sci. 6 (16), 87–90.
Haghighi, M., and M. Pessarakli. 2013. Influence of silicon and nano-silicon on salinity tolerance of cherrytomatoes (Solanum lycopersicum L.) at early growth stage. Scientia Horticul. 161: 111–117.
Harrington, J. F. (1973). Biochemical basis of seed longevity. Seed Sci. Technol. 1:453-461.
Holaday, A.S., S.W. Ritchie., and H.T. Neguyen. 1992. Effect of water deficit on gas exchange parameters and ribulose 15-bisphosphate carboxylase activation in wheat. Environ. Exp. Bot. 32:403-409.
Khajeh-Hosseini, M., A. A. Powell, And I. J. Bingham. 2003. The interaction between salinity stress and seed vigor during germination of soyabean seeds. Seed Sci. Technol. 31: 715- 725.
Krishnan, P., S.Nagarajan, M. Dadlani, and A. V. Moharir. 2003. Characterization of wheat (Triticum aestivum) and soybean (Glycine max) seeds under accelerated ageing Conditions by proton nuclear magnetic spectroscopy. Seed Sci. Technol. 31:541- 550.
Krishnan, P., S. Nagarajan, M. Dadlani, and A.V. Moharir. 2003. Characterization of wheat (triticum aestivum) and soybean (Glycine max) seeds under accelerated ageing Conditions by proton nuclear magnetic spectroscopy. Seed Sci. Technol. 31:541- 550.
Lee, C. W., S. Mahendra, K. Zodrow, D. Li, Y. Tsai, J. Braam and P. J. J. Alvarez. 2010. Developmental phytotoxicity of metal oxide nanoparticles to Arabodopsis thaliana. Environ. Toxicol. Chem. 29: 669-675.
Liopa-Tsakalidi, A., G. Kaspiris, G.Salahas, and P. Barouchas. 2012. Effect of salicylic acid (SA) and gibberellic acid (GA1) pre-soaking on seed germination of Stevia (Stevia rebaudiana) under salt stress. J. Med. Plants Res, 6: 416-423.
Mansour M. M. F. 1994. Changes in growth osmotic potential and cell permeability of wheat cultivars under salt stress. Biol. Plantarum, 36(3): 429-434.
Marshal, A. H., and D. N. Lewis. 2004. Influence of seed storage conditions on seedling emergence, seedling growth and dry matter production of temperate forage grasses. Seed Sci. Technol. 27:177- 237.
McDonald, M. B. 1999. Seed deterioration; physiology, repair and assessment. Seed Sci. Technol. 27: 177-180.
Mohammadi, H. 2013. The role of priming on seed reserve utilization and germination of barley (Hordeum vulgare L.) seeds under drought stress. Int. J. Agron. Plant Prod. 4 (10): 2543-2547.
Mukhopadhyay, M., M.Choudhuri, K. Sen, and B. Ghosh. 1983. Changes in polyamines and related enzymes with loss of viability in rice seeds. Phytochem. 22: 1547-1551.
Murthy, U.M.N., P.D. Kumar., and W.Q. Sun. 2003. Mechanisims of seed aging under different storable conditions for vigina vadiata (L.) wilczek: lipid peroxidation, sugar hydrolysis, Maillavd rections and their relationship to state transition. J. Exp. Bot. 54.384:1057-1067.
Nellist, M. E. and M. Hughes. 1973. Physical and biological processes in the drying of seed. Seed Sci. Technol.1:613-643.
Noor, E., F. M. Azhar., and A. L. Khan. 2001. Differences in responses of gossypium hirsutum L. varieties to NaCl salinity at seedling stage. International J. Agric. Biologic. 3(4): 345-347.
Omidi H., A., A. Sorushzadeh., and F. Ghezeli. 2005. Evaluation of priming pretreatments on germination rapeseed. Agric. Sci. Technol. 19(2): 1-10. (In Persian, with English Abstract).
Pagter, M., C. Bragato., M. Malagoli, and H. Brix. 2009. Osmotic and ionic effects of NaCl and Na2SO4 salinity on Phragmites australis. Aquat. Bot. 90: 43-51.
Pourkhaloee, A., M. Haghighi., M.J. Saharkhiz., H. Jouzi., and M.M. Doroodmand. 2011. Investigation on the effects of carbon nanotubes (CNTs) on seed germinationand seedling growth of salvia (Salvia microsiphon), pepper (Capsicum annum) and tall fescue (Festuca arundinacea). J. Seed Technol. 33 (2), 155–160.
Salvucci, M.E., and S.J. Crafts-Brandner. 2004. Inhibition of photosynthesis by heat stress: the activation state of Rubisco as a limiting factor in photosynthesis. Phys. Plant. 120:179-186.
Shi, Y., W. Yichao., J. F. Timothy., and G. Haijun. 2013. Silicon decreases chloride transport in rice (Oryza sativa L.) in saline conditions. J. Plant Phys. 170: 847- 853.
Susana, p., and B. Alberto. 1990. Effect of natural and accelerated aging on the hydro peroxide metabolism of soybean embryonic axes. Plant Sci. 68 (1990) 27-32.
Zhu, Z, G. Wei., J. Li., Q. Qian., and J. Yu. 2004. Silicon alleviates salt stress and increases antioxidant enzymes activity in leaves of salt-stressed cucumber (Cucumis sativus L.). Plant Sci. 167: 527-533.