نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد/ رشته زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، تهران، ایران.

2 استادیار پژوهش/ موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته علوم و تکنولوژی بذر/ دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت برخصوصیات کمی و کیفی بذر ارقام شبدر این پژوهش به صورت مزرعه‌ای در طی سال زراعی 91 - 1390 با استفاده از امکانات پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذرکرج به صورت کرت‌های خرد شده شامل تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی در سه سطح (تاریخ کاشت متداول در 20 شهریور و تاریخ کاشت‌های تاخیری در 5 و 20 مهرماه) و ژنوتیپ‌های شبدر به عنوان عامل فرعی در 10 سطح (شبدر ایرانی 7 رقم، شبدر برسیم وشبدر قرمز یک رقم بهنام نسیم و شبدر لاکی یک رقم بهنام البرز1) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی (RBCD)با چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت و رقم برای صفاتی مثل عملکرد بذر، وزن هزاردانه، شاخص برداشت و صفات کیفی بذر در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار است. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر عملکرد بذر و شاخص برداشت تاریخ کشت اول و از نظر وزن هزاردانه تاریخ کشت دوم برترین تیمار بودند. مقایسه میانگین ارقام نشان داد که شبدر لاکی رقم البرز 1 با عملکرد بذر722.7 کیلوگرم در هکتار، وزن هزاردانه 3.5 گرم و شاخص برداشت 4.5 بهترین رقم از بین ارقام مورد مطالعه است. نتایج صفات کیفی بذر نشان داد که تاریخ کشت اول با 86.4 درصد جوانه زنی و 38.3 سرعت جوانه‌زنی برترین تیمار است. مقایسه ارقام نشان داد که شبدر ایرانی دیررس رقم شماره 1 با 92.2 درصد جوانه‌زنی و 43.8 سرعت جوانه‌زنی برترین رقم است.

کلیدواژه‌ها

Abaduz, Gh. 1995. Study on seed and forage cropping patternandsequence of Berseemclover inKhuzestan.5th Iranian Crop Sci. Congr. pp 352.

Abdul-baki, A. A., and J. D. Anderson.1975. Vigour determination in soybean seed by multiple criteria. Crop Sci. 13:630-633.
Ashraf, M., and M. R. Foolad 2005. Presowing seed treatment, a shotgun approach to improve germination, plant growth and crop Yield under saline and non-saline conditions . Adv. Agron. 88: 223-27.
Anonymous, 2013. ISTA ruls.www. Seed Test.org.
Arzani, A. 2000. The effect of row spacing and seeding rates on dry matter yield and seed yield in berseemclover. J. Sci. Technol. Agric. Nat. Res., Water and Soil Sci. 4(3): 55-64 (In Persian with English abstract).
Asgari, A., and A. Moradi Dalini. 2007. Evaluation of yield and yield component sand vegetative characters of canola cultivars at different planting dates in Haji Abad Hormozgan region. Seed and Plant Improvement Journal. 23(3): 419-430.
Bacheit , B. R. 1989 . Selection for seed yield production of Egyptian clover ( Tifolium  alexan drinum L.) cv. Fahl. Plant  Breed.103: 278- 282.
Bohrani, M. J. 2001. Processing forage plants.ShirazUniversity. Pp150.
Butler, T. J., and G. W. Evers., A. M. Hussey and L. J. Ringer. 2002. Rate of leaf appearance in Crimson clover. Crop Sci. 42: 237-241
Chabok. Kh., and K. Spahbodi. 2011. Seeding dates effects on seed and forage production of Berseem clover (TrifoliumalexandrinumL.) In Mazandaran.Agron. J. (Pajouhesh&Sazandegi) No: 93 pp: 1-7.
Gumber, R. K., M. S. Sohoo .1988. Inter relationships among different qualitative traits in persian clover. Indian J. Heredity. 20(1): 46-50.
Khodabandeh, N. 1995. The effect of different amounts of seed and planting date on seed productionofBerseemclover. Iranian J. Nat. Res.. 50(1): 43-47.
Leto, J., M. Knezeric., and V. Kozumplik., D. Macesic. 1998. Morphological characteristics of Red clover cultivars in the lowland and hilly- mountain region.Morfoloska Svojstva Kultivara Crvene Djetelineu Nizinkomi Brdsko- planinskom. Poljoprivredan Znanstvena Smotra. 63 (3): 139-146.
Maguire, J. D. 1962. Speed of germination in selection and evaluation for seedling vigour. Crop Sci. 2: 176-177.
Martinello, P., and A, Ciola. 1993.Effect of agronomic factors on annual leguminous forage crop in Mediterranean environments. J. Agron. and Crop Sci. 170: 309-321.
Mew, T.W., and J. K. Misra. 1994. A manual of rice seed health testing. International Rice Research Institute. Los Banos, Laguna, Philippines .P.O. Box 933, 1099 Manila, Philippines.
Nushcam, A., D. Mazaheri, M. Hoseini, and M. Miranzadeh. 2009.  Effect of plant density and planting time on seed yield, forage yield and quality of Egyptian clover (TrifoliumalexandrinumL.). Iranian J. Crop Sci. 11(4): 325-336. (In Persian)
Pourtaghi, A. R., F. Darvish., M. Zamanian, and M. J. Mirhadi. 2005. Assessment and comparison of three Berseem clover cultivars in three different planting dates with regard to quantitative and qualitative forage and hay yield in karaj region. J. Agric. Sci. 11(3): 79-86.
Sarmadniya, GH. 1995. Seed technology. Pablish of Mashhad Jahad-e-Daneshgahi. 267pp.

Sufzadeh, M., S. HoseiniSerghin., L. Pourakbar, and A. Hasanzadeh. 2010.Comparison of yield and morphological traits in seven clover species under Urmia climate.Natl. Conf. on Clim. Change and its Impact on Agric. and the Environ.Urmia. Summer 2010.

Zamaniyan, M. 2002. Effect of planting date on yield and seed clover in Karaj. Iranian Journal of Range and Desert Research. 11(4): 351-365. 

Abaduz, Gh. 1995. Study on seed and forage cropping patternandsequence of Berseemclover inKhuzestan.5th Iranian Crop Sci. Congr. pp 352.

Abdul-baki, A. A., and J. D. Anderson.1975. Vigour determination in soybean seed by multiple criteria. Crop Sci. 13:630-633.
Ashraf, M., and M. R. Foolad 2005. Presowing seed treatment, a shotgun approach to improve germination, plant growth and crop Yield under saline and non-saline conditions . Adv. Agron. 88: 223-27.
Anonymous, 2013. ISTA ruls.www. Seed Test.org.
Arzani, A. 2000. The effect of row spacing and seeding rates on dry matter yield and seed yield in berseemclover. J. Sci. Technol. Agric. Nat. Res., Water and Soil Sci. 4(3): 55-64 (In Persian with English abstract).
Asgari, A., and A. MoradiDalini. 2007. Evaluation of yield and yield component sand vegetative characters of canola cultivars at different planting dates in Haji Abad Hormozgan region. Seed and Plant Improvement Journal. 23(3): 419-430.
Bacheit , B. R. 1989 . Selection for seed yield production of Egyptian clover ( Tifolium  alexan drinum L.) cv. Fahl. Plant  Breed.103: 278- 282.
Bohrani, M. J. 2001. Processing forage plants.ShirazUniversity. Pp150.
Butler, T. J., and G. W. Evers., A. M. Hussey and L. J. Ringer. 2002. Rate of leaf appearance in Crimson clover. Crop Sci. 42: 237-241
Chabok. Kh., and K. Spahbodi. 2011. Seeding dates effects on seed and forage production of Berseem clover (TrifoliumalexandrinumL.) In Mazandaran.Agron. J. (Pajouhesh&Sazandegi) No: 93 pp: 1-7.
Gumber, R. K., M. S. Sohoo .1988. Inter relationships among different qualitative traits in persian clover. Indian J. Heredity. 20(1): 46-50.
Khodabandeh, N. 1995. The effect of different amounts of seed and planting date on seed productionofBerseemclover. Iranian J. Nat. Res.. 50(1): 43-47.
Leto, J., M. Knezeric., and V. Kozumplik., D. Macesic. 1998. Morphological characteristics of Red clover cultivars in the lowland and hilly- mountain region.Morfoloska Svojstva Kultivara Crvene Djetelineu Nizinkomi Brdsko- planinskom. Poljoprivredan Znanstvena Smotra. 63 (3): 139-146.
Maguire, J. D. 1962. Speed of germination in selection and evaluation for seedling vigour. Crop Sci. 2: 176-177.
Martinello, P., and A, Ciola. 1993.Effect of agronomic factors on annual leguminous forage crop in Mediterranean environments. J. Agron. and Crop Sci. 170: 309-321.
Mew, T.W., and J. K. Misra. 1994. A manual of rice seed health testing. International Rice Research Institute. Los Banos, Laguna, Philippines .P.O. Box 933, 1099 Manila, Philippines.
Nushcam, A., D. Mazaheri, M. Hoseini, and M. Miranzadeh. 2009.  Effect of plant density and planting time on seed yield, forage yield and quality of Egyptian clover (TrifoliumalexandrinumL.). Iranian J. Crop Sci. 11(4): 325-336. (In Persian)
Pourtaghi, A. R., F. Darvish., M. Zamanian, and M. J. Mirhadi. 2005. Assessment and comparison of three Berseem clover cultivars in three different planting dates with regard to quantitative and qualitative forage and hay yield in karaj region. J. Agric. Sci. 11(3): 79-86.
Sarmadniya, GH. 1995. Seed technology. Pablish of Mashhad Jahad-e-Daneshgahi. 267pp.

Sufzadeh, M., S. HoseiniSerghin., L. Pourakbar, and A. Hasanzadeh. 2010.Comparison of yield and morphological traits in seven clover species under Urmia climate.Natl. Conf. on Clim. Change and its Impact on Agric. and the Environ.Urmia. Summer 2010.

Zamaniyan, M. 2002. Effect of planting date on yield and seed clover in Karaj. Iranian Journal of Range and Desert Research. 11(4): 351-365.