نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه ایلام

2 استادیار دانشگاه ایلام

3 استادیار دانشگاه دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی کرمان

4 استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

5 دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

به منظور بررسی اثر پیش­تیمار ملاتونین بر جوانه‌زنی، رشد اولیه و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی بادرشبویه تحت شرایط تنش اسمزی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 25 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل غلظت­های مختلف ملاتونین (µmol 0، 5، 10، 50 و 100) و تنش اسمزی (MPa0، -0.2 0.4، 0.6- و 0.8-) بودند. بذرهای بادرشبویه، به مدت 24 ساعت در غلظت­ های مختلف ملاتونین پیش­ تیمار شدند، سپس به منظور انجام آزمون جوانه­ زنی به پتری دیش‌های حاوی 10 میلی‌لیتر محلول پلی­ اتیلن گلایکول با غلظت­های ذکر شده منتقل شدند. نتایج نشان داد با افزایش تنش، درصد و سرعت جوانه‌زنی، وزن خشک گیاهچه، شاخص بنیه بذر، طول ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، طول اندام هوایی و خشک اندام هوایی، رنگیزه­ های فتوسنتزی و محتوی پروتئین در بادرشبویه بطور معنی‌داری کاهش و محتوی قندهای محلول افزایش یافت. پیش تیمار بذر با ملاتونین موجب افزایش تحمل گیاه در برابر تنش اسمزی گردید. ملاتونین موجب افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر و در نهایت موجب افزایش وزن خشک گیاهچه ­های بادرشبویه تحت شرایط تنش گردید. بذرهایی که با غلظت­های بالاتر ملاتونین (µmol 50 و 100) پیش‌تیمار شده بودند، افزایش صفات فیزیولوژیکی مذکور (رنگیزه­ های فتوسنتزی، محتوی قندهای محلول و پروتئین) تحت شرایط تنش نسبت به شاهد مشاهده گردید. در تنش اسمزی 0.6- و 0.8- مگاپاسکال، بذرهایی که با آب مقطر پیش‌تیمار شده بودند، هیچ­گونه جوانه‌زنی نداشتند، در حالیکه بذرهایی که با غلظت­های 50 و 100 میکرو­مولار ملاتونین پیش­ تیمار شده بودند جوانه‌زنی در تمامی سطوح تنش مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

Abdul-baki, A.A., and J.D. Anderson. 1970. Viability and leaching of sugars from germinating barely. Crop Sci. 10: 31-34.
Afreen, F., S. Zobayed, and T. Kozai. 2006. Melatonin in Glycyrrhiza uralensis: response of plant roots to spectral quality of light and UV-B radiation. J. Pineal Res. 41:108-115.
Ahmadi, A., and A. Ceiocemardeh. 2004. Effect of drought stress on soluble carbohydrate, chlorophyll and proline in four adopted Wheat cultivars with various climate of Iran. Iranian J. Agr. Sci. 35: 753-763. (In Persian).
Amiri, M.B., P. Rezvani Moghadam, H.R. Ehiaei, J. Falahi, and M. Aghvani Shajari. 2011. Response of germination and seedling growth of Hyssop (Hyssopus officinalis) and Marguerite (Chrysanthemum superbum) medicinal plants to water stress. J. Plant Ecophysiol. 3: 65-77. (In Persian).
Arnao, M.B. 2014. Phytomelatonin: discovery, content, and role in plants. Adv. Bot. 2014: 1-11.
Arnao, M.B., and J. Hernandez-Ruiz. 2007. Melatonin promotes adventitious and lateral root regeneration in etiolated hypocotyls of Lupinus albus L. J. Pineal Res. 42: 147-152.
Arnao, M.B., and J. Hernandez-Ruiz. 2014. Melatonin: plant growth regulator and/or biostimulator during stress. Trends in Plant Sci. 19: 789-797.
Bradford, M.M. 1976. A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Anal. Biochem. 72: 248-254.
Broomand Reza Zadeh, Z., and A. Koochaki. 2005. Study the seed germination response of Trachyspermum ammi, Foeniculum vulgare and Anethum graveolens to matric and osmotic potential induced by NaCl and poly ethylene glycol on different temperatures. Iran. J. Field Crops Res. 3: 207-217. (In Persian).
Byeon, Y., and K.W. Back. 2013. Melatonin synthesis in rice seedlings in vivo is enhanced at high temperatures and under dark conditions due to increased serotonin N-acetyltransferase and N-acetylserotonin methyltransferase activities. J Pineal Res. 56: 189-195.
Chen, Q., W.B. Qi, R.J. Reiter, W. Wei, and B.M. Wang. 2009. Exogenously applied melatonin stimulates root growth and raises endogenous indoleacetic acid in roots of etiolated seedlings of Brassica juncea. J Plant Physiol. 166: 324-328.
D. Emami., S., and N. M.Hosseini. 2008. Cultivation and production of certain herbs and spices. Univ. Tehran Press. P.93-97. (In Persian).
Emmerich, W.E., and S.P. Hardgree. 1990. Polyethylene glycol solution contact effect on seed germination. Agron. J. 82:1103-1107.
Hosseini, H., and P. Rezvani Moghadam. 2006. Effect of water and salinity stress in seed germination on Isabgol (Plantago ovata). Iran. J. Field Crops Res. 4: 15-22. (In Persian).
Janas, K.M., and M.M. Posmyk. 2013. Melatonin, an underestimated natural substance with great potential for agricultural application. Acta Physiol. Plant. 35:3285-3292.
Judi, M., and F. Sharifzadeh. 2004. Hydropriming effects on different varieties of Hordeum. J. Desert. 3: 99-108.
Kabir, R., A. Hatami, and M. Naghizadeh. 2014. Effect of Drought Stress and its Interaction with Salicylic Acid on Fennel (Foeniculum vulgare Mill.) Germination and Early Seedling Growth. J. Medicinal Plants and By-products. 2: 107-116
Kaya, M.D., and S. Day. 2008. Relationship between seed size and NaCl on germination, seed vigor and early seedling growth of sunflower (Helianthus annuus L.). Afr. J. Agr. Res. 3: 787-791.
Khorramdel, S., P. Rezvani Moghaddam, A. Amin Ghafoori, and J. Shabahang. 2013. Study the effect of priming with salicylic acid and drought stress on germination of black cumin (Nigella sativa). Iran. J. Field Crops Res. 10: 709-725. (In Persian).
Li, C., D.X. Tan, D. Liang, C. Chang, D. Jia, and F. Ma. 2014. Melatonin mediates the regulation of ABA metabolism, free-radical scavenging, and stomatal behaviour in two Malus species under drought stress. J. Exp. Bot. 66: 669-80.
Lichtenthaler, H.K. 1987. Chlorophylls and carotenoids: pigments of photosynthetic biomembranes. Methods in Enzymol.148: 350-382.
Maguire, J.D. 1962. Speed of germination-aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigor. Crop Sci. 2: 176-177.
Noor zad, S., A. Ahmadian, and M. Moghaddam. 2015. Study proline content, chlorophyll index, carbohydrate and nutrient absorption in Coriandrum sativum under drought stress and fertilizer treatment. Iran. J. Field crops Rese. 13: 131-139. (In Persian).
Opoku, G., F.M. Davies, E.V. Zetrio, and E.E. Camble. 1996. Relationship between seed vigor and yield of white beans (Phaseolos vulgaris L.). Plant Variety Seed. 9: 119-125.
Posmyk, M.M., H. Kuran, K. Marciniak, and K.M. Janas. 2008. Presowing seed treatment with melatonin protects red cabbage seedlings against toxic copper ion concentrations. J. Pineal Res. 45: 24-31.
Roe, J.H. 1955. The determination of sugar in blood and spinal fluid with anthrone reagent. J. Biol. Chem. 212: 335-343.
Sarropoulou, V.N., K. Dimassi-Theriou, I. Therios, and M. Koukourikou-Petridou. 2012. Melatonin enhances root regeneration, photosynthetic pigments, biomass, total carbohydrates and proline content in the cherry rootstock PHL-C (Prunus avium×Prunus cerasus). Plant Physiol. Biochem. 61: 162-168.
Setayesh Mehr, Z., and A. Ganjali. 2013. Study the effect of drought stress on growth and physiological characteristics of Anethum graveolens. J Hort. Sci. 27: 27-35. (In Persian).
Soltani, A., M. Gholipoor, and E. Zeinali. 2006. Seed reserve utilization and seedling growth of wheat as affected by drought and salinity. Environ. Exp. Bot., 55: 195-200.
Takel, A. 2000. Seedling emergence and growth of sorghum genotypes under variable soil moisture deficit. Acta Agron. Hung. 48: 95-102.
Tan, D.X., L.C. Manchester, P. Helton, and R.J. Reiter. 2007. Phytoremediative capacity of plants enriched with melatonin. Plant Signal Behav. 2: 514-516.
Turk, H., S. Erdal, M. Genisel, O. Atici, Y. Demir, and D. Yanmis. 2014. The regulatory effect of melatonin on physiological, biochemical and molecular parameters in cold-stressed wheat seedlings. Plant Growth Regul. 74: 139-152.
Wang, P., X. Sun, Y.P. Xie, M.J. Li, W. Chen, S. Zhang, D. Liang, and F.W. Ma. 2014. Melatonin regulates proteomic changes during leaf senescence in Malus hupehensis. J Pineal Res. 57: 291-307.
Yordanov, V., and T. Tsoev. 2000. Plant responses to drought, acclimation and stress tolerance. Photosynthica. 38: 171-186.
Zhang, N., B. Zhao, H.J. Zhang, S. Weeda, C. Yang, Z.C. Yang, S. Ren, and Y.D. Guo. 2013. Melatonin promotes water-stress tolerance, lateral root formation and seed germination in cucumber (Cucumis sativus L.). J. Pineal Res. 54: 15-23.
Zhang, N., Q. Sun, H. Zhang, Y. Cao, S. Weeda, S.H. Ren, and Y.D. Guo. 2015. Roles of melatonin in abiotic stress resistance in plants. J Exp. Bot. 66: 647-56.