نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی مسئول آزمایشگاه تکنولوژی بذر بانک ژن- موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

گونه‌های جنس Anthemis و Tanacetum متعلق به تیره Asteraceae، دارای خواص درمانی زیادی می‌باشند. یکی از مشکلات احیاء بذر گونه‌های بومی و غیرزراعی موجود در بانک‌های ژن، کاهش درصد جوانه‌زنی بذرها با افزایش زمان ذخیره‌سازی می‌باشد. در این تحقیق بذر 19 اکسشن از هفت گونه A. altissima، A. haussknechtii، A. tinctoria، A. triumfettii، A.pseudocotula، T. parthenium و T. pinnatum که بجز گونه A. altissima که 18 سال قبل جمع آوری شده بود، عمر بقیه بذرها بین 9 تا 14سال بود مورد بررسی قرار گرفتد. بذرها در سردخانه فعال (دمایC °4) در بانک ژن منابع طبیعی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور نگهداری شده‌ بودند. در این تحقیق بذر نمونه‌ها به همراه اطلاعات درصد جوانه‌زنی اولیه از بانک ژن منابع طبیعی دریافت گردید و درصد جوانه‌زنی نمونه‌ها با اعمال تیمارهای شکست خواب بذر شامل شاهد، تیمار سرما دهی مرطوب یک و دوماه (دمایC °4 سانتی‌گراد) در شرایط استاندارد جوانه‌زنی در آزمایشگاه در سال‌های 93 و 94 تعیین گردید و با انتقال بذرهای جوانه زده به مزرعه درصد استقرار آنها در مزرعه نیز بررسی شد. داده‌های حاصل بر اساس فاکتوریل 5 × 7 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار تجزیه واریانس شدند. نتایج نشان داد که در شرایط آزمایشگاه در همه گونه‌ها تیمار سرمادهی تأثیر معنی‌داری بر افزایش جوانه‌زنی نسبت به شاهد و زمان ذخیره‌سازی داشت. به طوری که سرمای مرطوب یک ماهه درصد میانگین کل جوانه‌زنی شاهد را از 6.2 درصد به 24.7 درصد (چهار برابر) افزایش داد. کمترین درصد جوانه‌زنی در گونه A. altissima بدست آمد که نشاندهنده زوال بیشتر بذر این گونه در طول دوره نگهداری طولانی تر (18سال) نسبت به سایرگونه‌ها بود. درصد جوانه‌زنی سه گونه A.altissima، A.triumfettii، T.parthenium با تیمار سرمادهی در مقایسه با سایر گونه‌ها بیشتر بود. مشکل جوانه‌زنی اکثر گونه‌ها با سرمادهی مرطوب یک‌ماهه رفع شد.

کلیدواژه‌ها

Alizadeh, M.A., and H. R. Isvand. 2002. Evaluation of percentage of germination, total speedof germination & vigor index of 9 species of medicinal plants under laboratory with optimum and cold condition,. Iranian J. Genet. Breed. Forest Range. 7: 133-144. (In Persian, with English Abstract).
Alizadeh, M.A., and H. R. Isvand. 2004. Evaluation and the study of germination potential, speed of germination and vigour index of the seeds of two species of medicinal plant Eruca sativa and Anthemis altissima L) under coold room and dry storage condition. (In Persian, with English Abstract.). Iranian J. Med. Aroma. Plants Res. 20 (3):301-307.
Alizadeh, M.A., H. Khamoshi, A. A. Jafari, and J. Daneshian. 2012. Effect of planting date on vegetative and reproductive growth of Anthemis prythrum, A. pseudocotula, A. tinctoria and A. triumfetti. Proceedings of 12th Agronomy and Plant Breeding Congress. (In Persian, with English Abstract.). Islamic Azad University, Karaj, Iran, 4-6 September: Agronomy section, (Code 589): 1-4.
Amini, Z., M. A. Alizadeh and M. Nasiri. 2015. Effect of seed priming and cold treatment to improve seed germination characteristics and vigor of three population of Sahandi medi cinal herb of savory (Satureja sahendicaIranian journal of seed science and technology. 4(1): 15-26. (In Persian, with English Abstract.).
Bewley, D. J. and M. Black. 1994. Seeds physiology of development and Germination., New York: Plenum Press.
Gealy, D. R., Frank, L., and L. A. Morrw. 1985. Germination of Mayweed (Anthemis cotula) achens and seeds. Weed Sci. 33:69-73.
IPGRI (International Plant Genetic Resources Institute). 1976. Report of IPGRI working group on engineering, design and costs of long term seed storage facilities. IPGRI, Rome.
ISTA (International Seed Testing Association). 1985. International Rules for Seed Testing.. Seed Sci. Technol.13: 356-513.
Lo Presti, R. M., and C. Oberprieler. 2009. Evolutionary history, iogeography and eco-climatological differentiation of the genus Anthemis L. (Compositae, Anthemideae) in the circum-Mediterranean area. J. Biogeogr. 36: 1313–1332.
Mozaffarian, V. 2008. Flora of Iran. No. 59: Compositae: Anthemideae & Echinopeae. Research Institute of Forests and Rangelands.
Nasiri, M. 2007. Investigation of suitable seed germination enhancement and breaking seed dormancy treatment of Montpellier maple (Acer monospessulanum L.). (In Persian, with English Abstract.). Iranian J. Range. Forests Plant Breed. Genet. Res. 16(1): 94-106.
Pirzad, A., M. Tajbaksh, and R. Darvishzadeh. 2011. Effect of Water deficiency stress on chemical composition, seed germination and seedling growth in German chamomile. (In Persian, with English Abstract.), J. Agric. Knowledge and Stable Prod. 21(4): 139-153.
Sajadi Jaghorogh, S. 2012. Evaluation of seed germination potential and vigor of some chamomile populations with using of physiological removal treatments, MSc thesis. Field of seed Technology, University of Mohaghegh Ardebili (In Persian).
Sarmadnia, G. H. 1996. Seed technology. Publications of Mashhad University.
El-Nabawy, S., M. Abou-Rawash, and A. M. El-Hamady, I. Desouky and F. Khalil. 1980. Effect of stratification and GA3 on germination of pecan seeds and subsequent seedling growth. Annual Agric. Sci. (Fac. Agric. Ain-Shams University Egypt) 25: 323-338.
Dengawy. E. F. A. 2005. Promotion of seed germination and subsequent seedling growth of loaquat (Eriobotrya japonica) by moist-chilling and GA3 applications. Scientia Hortic. 105: 331-342.
Zargari, A.1996. Medicinal Plants. Vol. 3. Tehran: Tehran University Publication. (In Persian).