نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهان زراعی-دانشکده کشاورزی-دانشگاه فردوسی مشهد_مشهد _ایران

3 بخش کشت بافت و سلول، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج-ایران

چکیده

چکیده
کاهش دوره خواب مینی تیوبرهای سیب زمینی از نظر اقتصادی حایز اهمیت است. براین اساس، مطالعه حاضر با هدف شناسایی بهترین ترکیب شکستن دوره خواب مینی تیوبرهای دو رقم تجاری اگریا و سانته انجام گردیده است. باتوجه به اثر عوامل مختلف و درک بهتر تاثیر فاکتورهای اثرگذار و میان کنش آنها بر خواب مینی تیوبرها، در این مطالعه اثر تیمارهای اسید جیبرلیک (1-gl 07/0 و 05/0)، تیواوره (1-gl 20 و 10) و کربن دی سولفید (3- mlm50 و 25) بر روی دوره خواب بذر، تعداد و طول جوانه تولید شده از مینی تیوبرهای دو رقم سیب زمینی با دوره های رکود متفاوت و سه اندازه مختلف غده (5/1، 5/2 و cm 5/3) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد با وجودیکه تیواوره و کربن دی سولفید اثر مطلوبی بر کاهش دوره خواب داشتند اما بر اساس بررسی پارامترهای جوانه زنی، اسید جیبرلیک (1-gl 05/0) تیمار مناسب جهت کاهش دوره رکود مینی تیوبر ها محسوب می گردد. این تیمار علاوه بر کاهش دوره خواب مینی تیوبرهای با اندازه های مختلف در هر دو رقم، اثر مطلوبی بر جوانه زنی غده های حاصل داشته است.

کلیدواژه‌ها

Alexopoulos, A.A., G. Aivalakis, K.A. Akoumianakisa, and H.C. Passam. 2008. Effect of gibberellic acid on the duration of dormancy of potato tubers produced by plants derived from true potato seed. Postharvest Biol. Technol. 49: 424–430.
Andrenelli, L., Palchetti, E., Malandrino, L., Espen, L. and V. Vecchio. 2005. In vitro study for dormancy in new potato clones. EAPR July, Bilbao. 785-787.
Bajji, M., M.M. Hamdi, F. Gastiny, J.A. Rojas-Beltran and P. Jardin. 2007. Catalase inhibition accelerates dormancy release and sprouting in potato (Solanum tuberosum L.) tubers. Biotechnol. Agron. Soc. Environ. 11 (2): 121-131.
Bryan, J. E. 1989. Breaking dormancy of potato tubers. CIP Research Guide 16.
Classens, M.M.J. and D. Vreugdenhil. 2000. Is dormancy breaking of potato tubers the reverse of tuber initiation? Potato Res. 43:347-369.
Coleman, W. 1998. Carbon Dioxide, oxygen and ethylene effects on potato tuber dormancy release and sprout growth. Ann Bot. 82: 21-27.
Coleman, W. K. and S. E. Coleman. 2000. Modification of potato microtuber dormancy during induction and growthin vitro orex vitro. Am. J. Potato Res. 77: 103-110.
FAO Statistical Pocketbook. 2015. World Food and Agriculture. FAO, Rome.
Germchi, S., M. B. Khorshidi-Benam, D. HassanPanah, and F. Shekari. 2011. Effect of thiourea on dormancy breaking and minituber yield of potato (Solanum tuberosum L.) cv. Agria in greenhouse experiment. J. Food Agric. Environ. 9 (3&4): 379-382.
Hassan-Panah, D., R. Shahryari, A. Shamel, and L. Fathi. 2007. Iranian Hortic. Sci. Congr., 5th, Shiraz Univ., Iran. (In Persian)
Herrera, J., R. Alizaga, and E. Guerara. 1991. Effects of hydrogen cyanamide and gibberellic acid on tuber dormancy development and yield of potatoes. Agron. costarric. 15: 29-35.
Hosseini, M., R. Afshari, and K. Salimi. 2011. Breaking dormancy of potato minitubers with thiourea. Potato J. 38 (1): 9-12.
Khorshidi, M.B., and D. Hassanpanah. 2009. Effect of gibberellic acid on Agria potato tuber breaking dormancy. J. Mod. Sci. 12: 11-20.
Khorshidi, M. B., and D. Hassan-Panah. 2008. Effect of gibberellic acid on dormancy breaking of Agria potato seed mini-tubers. Agroecology J. 4(3): 11-20.
Lim, H.T., C.S. Yoon, S.P. Choi, and S. P. Dhital. 2004. Application of gibberellic acid and paclobutrazol for efficient production of potato (Solanum tuberosum L.) minitubers and their dormancy breaking under soilless culture system. J. Kor. Soc. Hortic. Sci. 45(4):189-193.
Lorreta, L., G. Miktzel, and F. Nora. 1995. Dry gibberellic acid combined with tale and fir bark enhances early and tuber growth of shepody. Am. Potato J. 72: 5.
Mahmoudi, A. A., Darvishi, B., Mansourifar, S. and M. H. Jafari Sayadi. 2018. Study on the effect of cold stress and gibberellic acid (GA3) on dormancy breaking of potato minituber. Iranian J. Seed Sci. Res. 4: 37-48.
Mani, F., T. Bettaieb, N. Doudech, andC. Hannachi. 2013. Effect of hydrogen peroxide and thiourea on dormancy breaking of microtubers and field-grown tubers of potato. Afr. Crop Sci. J. 21(3): 221- 234.
Mani, F., T. Bettaieb, N. Doudech, andC. Hannachi. 2014. Physiological mechanisms for potato dormancy release and sprouting: A review. Afr. Crop Sci. J.  22(2): 155-174.
Mohammadi, M.S., A. Kashani, S. Vazan, and F. Hasani. 2014. Evaluation of potato mini-tubers dormancy breaking affected by various chemicals, genotype and mini-tuber size. Int. J. Biosci. 4(6):100-108.
Muthoni, J., Kabira, J., Shimelis, H. and R. Melis. 2014. Regulation of potato tuber dormancy: A review. Aust. J. Crop Sci. 8: 754.  
Otroshy, M. and P.C. Struik. 2006. Utilization of tissue culture techniques in a seed potato tuber production scheme. PhD Thesis, Wageningen University, Wageningen, the Netherlands.
Nandi, S. K., Pandey, H., Nadeem, M., and L. M. S. Palni. 2000. Chemical stimulation of seed germination in Aconitum heterophyllum Wall, and A. balfourii Stapf. : Important Himalayan species of medicinal value. Seed Sci. Technol. (Switzerland). 28(1): 39-48.
Rehman, F., Lee, S.K., Kim, H.S., Jeon, J.H., Park, J. and H. Joung. 2001. Dormancy breaking and effects on tuber yield of potato subjected to various chemicals and growth regulators under greenhouse conditions. Online J. Biol. Sci. 1 (9): 818-820.
Rehman, F., S. K. Lee, H. Joung, and A. Khabir. 2003. Evaluation of various chemicals on dormancy breaking and subsequent effects on growth and yield in potato microtubers under greenhouse conditions. Acta Hortic. 619:375-381.
Sadawarti, M. J., Pandey, K., Singh, B. and R. Samadiya. 2016. A review on potato microtuber storability and dormancy. J. Nat. Appl. Sci. 8: 2319-2324.
Salimi, Kh., R. Tavakkol Afshari, M.B. Hoseini, and P.C. Struik. 2010a. Effects of gibberellic acid and carbon disulphide on sprouting of potato minitubers. Sci. Hortic. 124: 14–18.            
Salimi, Kh., S.M. Hoseini, and R. Tavakkol Afshari. 2011. Effect of type and application time of chemicals on dormancy breaking of potato minitubers. Iranian J. of Field Crop Sci. 42:157-164.
Salimi, Kh., S.M. Hoseini, R. Tavakkol Afshari, and J. Gohari. 2010b. Evaluation of the response of potato cultivars and various size of minitubers to the dormancy breaking methods. Iranian J. of Field Crop Sci .41:163-169. (In Persian)
Sasani, R., H.R. Khazaei, and A. Nezami. 2009. Effects of gibberellin, benzyl adenine, zeatine hormones and temperature on dormancy breaking of potato minituber (Solanum tuberosum). J. Hortic. Sci. 23(2): 61-67.
Sonnewald S, and U. Sonnewald. 2014. Regulation of potato tuber sprouting. Planta. 239(1), 27-38.
Struik P.C. 2006. Struik, P.C. 2006. Physiological age of the seed potato, NJF seminar 386. Seed Potatoes: Physiological age, diseases and variety testing in the Nordic countries. 1-2 Feb. 2006, Sigtuna, Sweden.
Struik, P.C. 2007. The canon of potato science: 25- minitubers. Potato Res. 50:305–308.
Struik, P.C. and S.G. Wiersema. 1999. Seed Potato Technology. Wageningen Academic Publishers.
Suttle, J. C. 2004. Physiological regulation of potato tuber dormancy. Am. J. Potato Res. 81: 253.
Suttle, J. C. 2007. Dormancy and sprouting. In Potato biology and biotechnology. Elsevier Science BV.
Teper-Bamnolker, P., N. Dubai, R. Fischer, E. Belausov, H. Zemach, O. Shoseyov, and D. Eshel. 2010. Mint essential oil can induce or inhibit potato sprouting by differential alteration of apical meristem. Planta, 232: 179-186.
Virtanen, E., H. Häggman, Y. Degefu, A. Välimaa, and M. Seppänen. 2013. Effects of production history and gibberellic acid on seed potatoes. J. Agric. Sci. 5 (12): 145-153. Published by Can. Cent. Sci. educ.
Vreugdenhil, D. 2007. The canon of potato science. 39. Dormancy. Potato Res. 50: 371–373.
Wróbel, S., J. Kęsy, and K. Treder. 2015. Effect of ethanol and plant growth regulators on termination of potato microtuber dormancy. Plant Breed. Seed Sci. 71(1): 23-36.
Wróbel, S., Kęsy, J. and K. Treder. 2017. Effect of growth regulators and ethanol on termination of dormancy in potato tubers. Am. J. Potato Res. 94: 544-555.