نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری گروه زراعت دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

4 استادیار گروه تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربت حیدریه

چکیده

گل‌گندم علف هرز یکساله است که اراضی آیش و مزارع کشاورزی را مورد تهاجم قرار می‌دهد. در همین ارتباط جهت ارزیابی اثر دماهای متناوب بر جوانه‌زنی گل‌گندم، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در شرایط آزمایشگاهی در گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای نوسان دمایی شب/روز 15-5، 5-20، 20-10، 25-10، 25-15 و 30-15 درجه سانتی‌گراد بود. نتایج نشان داد دمای متناوب شب-روز بالاترین میزان جوانه‌زنی در دمای 15-5 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی (83 درصد و 9/8 بذر در روز) در دمای متناوب 15-5 درجه سانتی‌گراد و کمترین آن‌ها ( 59 درصد و 5/6 بذر در روز) در دمای متناوب 30-15 درجه سانتی‌گراد بود. بیشترین مقادیر طول ریشه‌چه (97 میلی‌متر)، طول ساقه‌چه (30 میلی‌متر)، وزن‌‌ تر ریشه‌چه (19 میلی‌گرم) و وزن تر ساقه‌چه (52 میلی‌گرم) به ترتیب در تیمارهای دمایی 30-15، 15- 5، 25-15 و 25 -10درجه سانتی‌گراد بود. همچنین بالاترین مقدار شاخص بنیه گیاهچه (75/7) مربوط به تیمار دمایی 15-5 درجه سانتی‌گراد کمترین مقدار آن (2/5) در دمای متناوب 25-10 درجه سانتی‌گراد بود. همچنین نتایج این آزمایش با واقعیت جوانه‌زنی این گیاه (جوانه‌زنی در آبان ماه با شرط وجود رطوبت) مطابقت داشت. بر اساس نتایج تحقیق حاضر با توجه به اینکه آبان ماه زمان اوج سبز شدن این علف‌هرز در شرایط مشهد است پیشنهاد می‌شود جهت انجام کنترل بهتر و مصرف کمتر سموم و به تبع آن کاهش هزینه‌های مالی و زیست محیطی، مبارزه شیمیایی با این علف هرز در این زمان انجام شود.

کلیدواژه‌ها

Abdul Baki, A.A., and J.D. Anderson. 1973. Vigor determination in soybean seed by multiplication. Crop Sci. 3: 630-633.
Al-Ansari, F., and T. Ksiksi. 2016. A Quantitative Assessment of Germination Parameters: the Case of Crotalaria Persica and Tephrosia Apollinea. Open Ecol. J. 9(1): 13-21.
Alebrahim, M., M.H. Mohassel, F. Maighany, and M. Baghestani. 2011. Study of Different Techniques for Breaking Dormancy and Optimum Temperature for Germination of Russian Knapweed (Acroptilon repens). Plant Prot. 24(4):391-397.
Abbasian, A., G. Asadi, and R.  Ghorbani. 2017. The effect of temperature on some germination index of invasive plant of Centaurea balsamita and determination of its germination Cardinal Temperatures, Iranian J. Seed Sci. Technol. 5(2): 215-222. (In Persian)
Asgarpour, R., R. Ghorbani, and M. Khajeh Hosseini. 2014. Effect of environmental factors on wild poinsettia (Euphorbia heterophylla L.) germination- a new introduced weed in soybean field, Weed Res, 5(2): 183-198.
Asgarpour, R., R. Ghorbani, M.  Khajeh-Hosseini, E. Mohammadvand, and B.S.  Chauhan. 2015. Germination of spotted spurge (Chamaesyce maculata) seeds in response to different environmental factors. Weed Sci. 63(2):502-510.
Baskin, C. C., J.M. Baskin, and E.W. Chester. 2000. Effect of flooding on the annual dormancy cycle and germination of seeds of the summer annual Achoenoplectus purshianus. Aquatic Bot. 67: 109-116.
Baskin, C. C. and J. M. Baskin. 1998. Seeds: Ecology, Biogeography, and Evolution of Dormancy and Germination. San Diego, CA: Academic.
Booth, B. D.  S.D. Murphy, and C.J. Swanton. 2003. Weed ecology in natural and agricultural systems. Pp 93-94. CAB International, Wallingford.
Bradford, K.J. 2002. Application of hydrothermal time to quantifying and modeling seed germination and dormancy.Weed Sci.50: 248-260.
Daneshmandi, M.Sh., and S.M. Nabavi Kalat. 2015. Responses of Corn 704 Single Cross (Zea maize) seed germination to acid rain stress. Iranian J. Seed Sci. Technol. 4(2): 57-69. (In Persian, with English Abstract)
Chachalis, D., and K.N. Reddy. 2000. Factors affecting Campsis radicans seed germination and seedling emergence. Weed Sci. 48: 212-216.
Fenner, M., and K. Thompson. 2005. The Ecology of Seeds.
Fenner, M. 2009. The ecology of seeds. Cambridge University Press, Cambridge.
Forcella, F. 1998. Real-time assessment of seed dormancy and seedling growth for weed management. Seed Sci. Res. 8:201-209.
Gessler, N., and M. Pessarakli. 2009. Growth Responses and Nitrogen Uptake of Salt grass under Salinity Stress. Turfgrass, Landscape and Urban IPM Research Summary. 32-38.         
Ghaffari, S. M., and M.A. Shahraki. 2001. Some Chromosome Counts and Meiotic Behavior in Centaurea Species from Iran. Iranian J. Bot. 9(1): 11-18.
Grundy, A.C., and N.E. Jones. 2002. Seedbanks. Pp 39-63. In R.E.L. Naylor (ed.). Weed Management Handbook, 9th ed. Blackwell Science for the BCPC.
Joudi M., and F. Sharifzadeh. 2006. Investigation of Hydropriming effects on Barley Cultivars. Desert. 11(1):  99 - 109.
Leon, R.G., and A.D. Knapp. 2004. Effect of temperature on the germination of common waterhemp (Amaranthus theophrasti). Weed Sci. 52:67-73.
Nandula, V.K., T.W. Eubank, D.H. Poston, C.H. Koger, and K.N. Reddy. 2006. Factors affecting germination of horseweed (Conyza canadensis). Weed Sci. 54:898-902.
Razaghi Yadak, F., and R. Tavakkol Afshari. 2011. Effect of drought stress on seed embryo axis phosphatase activities during early stages of germination of two bread wheat (Triticum aestivum) cultivars. Iranian J. Field Crop Sci. 41(2): 385-393. (In Persian)
Rechinger KH. 1979. Compositae-Cynareae. Vol. 139a, Pp 331 – 333. In K.H. Rechinger (ed.). Flora Iranica. Akademische Druckund Verlagsanstalt, Graz, Austria.
Sarani, H., E. Izadi Darbandi, A. Ghanbari, and A. Rahemi. 2019. Effect of Temperature and Light on Germination Characteristics of Japanese Morning Glory (Ipomoea nil): Determination of Cardinal Temperaturesof Germination. Iranian J. Seed Res. 6(1): 115-127.
Soltani, A., S. Galeshi, E. Zenali, and N. Latifi. 2001. Germination seed reserve utilization and growth of chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Sci Techno. 30:51-60.
Wagenitz G., F. Hellwig, P. Gerald, and M. Ludwig. 2006. Two new species of Centaurea (Compositae, Cardueae) from Turkey. Willdenowia. 36: 423–434.
Zhou, J., E.L. Deckard, and W.H. Ahrens. 2005. Factors affecting of hairy nightshade (Solanum sarrachoides) seeds. Weed Sci.53:41-45.