نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه لرستان

2 دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی -دانشگاه لرستان

3 استادیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی- دانشگاه لرستان

4 استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه لرستان

5 دانشیار گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه لرستان

چکیده

به منظور کاهش اثرات شوری بر خصوصیات جوانه زنی و رشدی مرزه خوزستانی توسط اسید هیومیک، دو آزمایش انجام شد. آزمایش نخست در آزمایشگاه با پرایمینگ بذرها در غلظت های صفر ، 20، 40 و 60 میلی گرم بر لیتر اسید هیومیک (به ترتیب H1، H2، H3 و H4) و بررسی جوانه زنی آنها در شوری صفر، 50،25، 75 و 100 میلی مولار کلرید سدیم ( به ترتیب S1، S2، S3، S4 و S5) در پتری دیش انجام شد. آزمایش دوم شامل کاربرد اسید هیومیک در پنج سطح صفر، 10، 20، 30و 40 میلی گرم در کیلوگرم خاک (به ترتیب H1، H2، H3 ، H4 و H5 ) و تنش شوری شامل شامل صفر، 50،25، 75 و 100 میلی مولار کلرید سدیم (به ترتیب S1، S2، S3، S4 و S5) بود. نتایج بخش آزمایشگاهی نشان داد که با افزایش شوری، درصد و سرعت جوانه‌زنی کاهش یافت. درحالیکه اسید هیومیک منجر به بهبود درصد و سرعت جوانه‌زنی شد. در آزمایش گلدانی نیز افزایش شوری منجر به کاهش معنی‌دار صفات رشدی گردید و کاربرد اسیدهیومیک منجر به بهبود این صفات شد. با افزایش شوری، نشت الکترولیت افزایش یافت ولی اسیدهیومیک آن را کاهش داد. نتایج مثبت کاربرد اسیدهیومیک در کاهش اثرات مضر شوری، علاوه بر آزمایشگاه (پرایمینگ) در گلدان (خاک کاربرد) نیز به اثبات رسید. بنابراین به طور کلی با توجه به نتایج مثبت این پژوهش مبنی بر بهبود شاخص های جوانه زنی و رشدی مرزه خوزستانی، می‌توان کاربرد اسید هیومیک را جهت کاهش اثرات نامطلوب شوری توصیه کرد.

کلیدواژه‌ها

Abdulbaki, A. A., and J. D. Anderson. 1975. Vigour determination in soybean seed by multiple criteria. Crop Sci. 13:630-633.
Al-Taisan, W. A. 2010. Comparative effects of drought and salt stresses on germination and seedling growth of Pennisetum divisum (Gmel.) Henr. Am. J. Appl. Sci. 7 (5):640-646.
Aydin, A. C., and M. Turan. 2012. Humic acid application alleviates salinity stress of common bean (Phaseolus vulgaris L.) plants decreasing membrane leakage. Afr. J. Agric. 7: 1073-1086.
Bashan, Y., L. E. Bashan, S. R. Prabhu, and J. P. Hernandez. 2014. Advances in plant growth-promoting bacterial inoculant technology: formulations and practical perspectives (1998–2013). Plant and Soil. 378: 1–33.
Bewley, J. D. 1997. Seed germination and dormancy. Plant Cell. 9: 1055-1066.
Bronick, E. J., and R. Lai. 2005. Soil structure and management. A Rev. Geoderma, 124: 3-22.
Camberato, J., and B. Mccarty. 1999. Irrigation water quality: part I. Salinity. South Carolina
Turf. Found. News 6(2): 6-8.
Gulser, F., F. Sonmez, and S. Boysan. 2010. Effects of calcium nitrate and humic acid on pepper seedling growth under saline condition. J. Environ. Biol. 31(5): 873-876.
Eisvand, H. R., and A. Sharafi. 2017. Effects of osmopriming at different temperatures on emergence, seedling growth and essential oil of Savory (Satureja khuzestanica Jamzad) under drought stress. Iranian J. Seed Sci. Technol. 5(2): 23-35.
Jamzad, Z. 1996. Satureja rechingeri (Labiatae) – a new species from Iran. Annuals of Naturhistoriches Museum Wien, 98: 75–77.
Kamkar, A., F. Tooryan, and B.A. Akhondzadeh. 2013. Chemical composition of summer savory (Satureja hortensis L.) essential oil and comparison of antioxidant activity with aqueous and alcoholic extracts. Iranian J. Vet. Res. 68 (2): 183-90. (In Persian, with English Abstract)
Kaya, M.D., G. Okci., M. Atak., Y. Cikili, and O. Kolsarici. 2006. Seed treatment to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). Eur. J. Agron. 24: 291-295.
Khan, A., R. Gurmani., A. Urman., F. Muhammad., Z. Khan Hussain., M. Ehsan Akhtar, and S. Khan. 2013. Effect of humic acid on the growth, yield, nutrient composition, photosynthetic pigment and total sugar contents of peas (Pisum Sativum L.). J. Chem. Soc. Pakistan. 35(1): 206-211.
Khosropour, M., H. Sodaeizadeh, and M. A. Hakimzadeh. 2016. Investigating the role of humic acid in reducing the effect of salinity stress on satureja species. 4th National Conference on Agriculture and Sustainable Resources. 22 February 2016. Tehran, Iran.
Lezi, A., M. Fambrini., S. Barotti., C. Pugliesi, and P. Vernieri. 1995. Seed germination and seedling growth in wilty mutant of sunflower (Helianthus annuus L.): Effects of abscisic acid and osmotic potential. Environ. Exp. Bot. 35: 427-434.
Najafi, F., R. A. Khanvari-Nejad, and M. Siah Ali. 2010. The effect of salt stress on certain physiological parameters in summer savory (Satureja hortensis) plant. J. Stress Physiol. Biochem. 6: 13-21.
Nakabayashi, R., and K. Saito. 2015. Integrated metabolomics for abioticstress responses in plants. Curr. Opin. Plant Biol. 24: 6-10.
Orabi, S. A., S. R. Salman, and M. A. Shalaby. 2010. Increasing resistance to oxidative damage in cucumber (Cucumis sativus L.) plants by exogenous application of salicylic acid and paclobutrazol. J. Agric. Sci. 6(3): 252-259.
Paksoy, M., O. Turkmen, and A. Dursun. 2010. Effects of potassium and humic acid on emergence, growth and nutrient contents of okra (Abelmoschus esculentus L.) seedling under saline soil conditions. Afr. J. Biotechnol. 9 (33): 5343-5346.
Parihar, P., S. Singh., R. Singh., V. P. Singh, and S. M. Prasad. 2015. Effect of salinity stress on plants and its tolerance strategies: a review. Environ. Sci. Pollut. Res. 22(6): 4056-4075.
Parvin, S., O. R. Lee., G. Sathiyaraj, A. Khoralragchaa, Y. J. Kim, M. J. Miah, and D. C. Yang. 2012. Modulation of polyamine levels in ginseng hairy root cultures subjected to salt stress. Russian J. Plant Physiol. 59(6): 757-765.
Sabzevari, S. and H. Khazaie. 2016. The Effect of foliar application with humic acid on growth, yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.). Agroecol. 1(2): 53-63.‏ (In Persian, with English Abstract)
Samavat, S. and M. Malakuti. 2005. Important use of organic acid (humic and fulvic) for increase quantity and quality agriculture productions. Water Soil Res. Tech. Issue, 463: 1-13. (In Persian, with English Abstract)
Seid Jamali, Z., A. R. Astaraei, and H. Emami. 2015. Effects of humic acid, compost and phosphorus on growth characteristics of basil herb and concentration of micro elements in plant and soil. J. Sci. Technol. Greenhouse Cult. 6 (22): 187-205.
Shamsaie, M., H. Sodaei Zadeh, and M. Tajamolian. 2017. Evaluation of the effects of drought stress of mother plants on some seed germination indices of Satureja hortensis. J. Desert Manage. 4(8): 27-35. (In Persian, with English Abstract)
Sharif, M., K. A. Khattak, and M. S. Sarir. 2002. Effect of different levels of lignitic coal derived humic acid on growth of maize plant. Plant Analysis, 33:3567-3580.
Shiferaw, B., and D.A. Baker. 1996. An evaluation of drought screening techniques for Eragrostis. Trop. Sci. 36: 74-85.
Taize, L. and E. Zaiger. 2002. Plant Physiol. Sinauer Associates, Sunderland, U.K.
Tester, M. and, R. Davenport. 2003. Na2+ tolerant and Na+ transport in higher plants. Ann. Bot. 91: 503-527.
Vojoodi Mehrabani, L., M. B. Hassanpour Aghdam, and R. Valizadeh Kamran. 2017. Study of growth and some physiological traits of sage (Satureja hortensis L.) under salinity stress. J. Ecophysiol. Crop Plants, 41:110-99. (In Persian, with English Abstract)
Yari, M., N. Karimi, H. R. Qasempour, and A. Moradi. 2014. Investigation of the effect of salinity stress on germination and its characteristics in sage medicinal plant Satureja hortensis. The first national conference on medicinal plants, traditional medicine and organic agriculture. Hamedan Shahid Moffteh University. (In Persian, with English Abstract)