نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

در این تحقیق تأثیر پرایمینگ بذر بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر کنجد رقم شوین Lvar.shevin) (Sesamum indicum در شرایط تنش خشکی بررسی گردید. ابتدا در دو آزمایش جداگانه، پاسخ جوانه‌زنی بذور به شرایط دمایی (1، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سلسیوس) و تنش خشکی (9- ، 11 - ، 13- و 15- بار) مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج آزمایش اول دمای 25 درجه سلسیوس به عنوان دمای اپتیمم جوانه‌زنی و همچنین پتانسیل 11- بار به عنوان کمترین پتانسیل جوانه‌زنی بذور در شرایط تنش خشکی در نظر گرفته شد. هیدرو و اسموپرایمینگ بذرها در سه دمای 20، 25 و 30 درجه سلسیوس انجام شد و مدت زمان پرایم بر اساس نوع و دمای پرایم تعیین گردید. تیمار اسموپرایم کلریدکلسیم در سه غلظت 1، 2 و 3 میلی‌مولار و اسموپرایم نیترات‌پتاسیم در سه غلظت 1/0، 2/0 و 3/0 درصد انجام شد. پس از اعمال تیمارهای مذکور، بذرها در معرض تنش خشکی 11- بار قرار گرفتند تا بهترین تیمارهای پرایمینگ از نظر بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی تعیین گردند. تیمارهای پرایمینگ به طور معنی‌داری خصوصیات جوانه‌زنی بذر را تحت تنش خشکی بهبود بخشیدند. در مجموع با توجه به نتایج آزمایش اعمال تیمار هیدروپرایم بر روی بذور کنجد رقم شوین بیشترین درصد جوانه‌زنی را به همراه داشت و با توجه به مزایای اقتصادی، راحتی و سازگاری با محیط زیست می‌تواند به عنوان یک تیمار مناسب برای گیاه کنجد توصیه ‌گردد.

کلیدواژه‌ها

Association of Official Seed Analysts. 1986. Rules for seed testing. J. Seed Technol.13:1–126.
Basra, S.M., A.M. Farooq, and A. Khaliq. 2003. Comparative study of pre-sowing seed enhancement treatments in fine rice (Oryza sativa L.) Pakistan J. Life Soc. Sci. 20: 372-400.
Ellis, R.H., and E.H. Roberts. 1980. Towards rational basis for testing seed quality, Hebblethwaite, P (Doctoral dissertation, D.(Ed.), Seed Production, Butterworths, London, 605–635.
Farid, Z., and F. Sharifzade. 2019. The effect of priming on soybean seed germination under drought and low temperature stresses and the impacts of storage conditions on seed quality.M.Sc thesis, The University of Tehran. (In Persian)
Gandhi, A.P. 2009. Simplified process for the production of sesame seed (Sesamum indicum L.) butter and its nutritional profile. Asian J. Food . Agro Ind. 2(1): 24-27.
Kaczmarek, M., O. Fedorowicz-Strońska, K. Głowacka, A. Waśkiewicz, and J.Sadowski. 2017. CaCl2 treatment improves drought stress tolerance in barley (Hordeum vulgare L.). Acta Physiol Planta. 39(1): 1-11.
Khazaie, H., H.Earl, S. Sabzevari, J. Yanegh, and M. Bannayan. 2013. Effects of osmo-hydropriming and drought stress on seed germination and seedling growth of rye (Secale montanum). ProEnvironment Promediu: 6(15).
Kumaresan, D., and N. Nadarajan. 2010. Genotype x environment interactions for seed yield and its components in sesame (Sesamum indicum L). Electron. J. Plant Breed. 1: 1126-1132.
Mansouri, A., and H.Omidi. 2018. Effect of Chitosan Nano Particle and Potassium Nitrate on Germination and Some Morpho-physiological Characteristics of Seedlings of Quinoa (Chenopodium quinoa). Iranian J. Seed Res. 5(1) :147-159.
Mauromicale, G., and V. Cavallaro. 1996. Effects of seed osmopriming on germination of three herbage grasses at low smed SH-2 sweet corn seeds. Sci Hortic. 98/99-111.
Michel, B.E., and M.R. Kaufman. 1973. The osmotic potential of polyethylene glycol 6000. Plant Physiol. 51: 914-916.
Paulsen, G. M., 1987. Wheat stand establishment. Wheat and wheat important American Society Agro. USA.
Radfar, H. 2004. The evaluation of cold stress on germination and seedling stage of rice in control condition of Mazandaran area. M. Sc. Thesis. Islamic Azad University. Varamin Branch, Tehran, Iran. (In Persian).
Rezayian, M., V. Niknam, and H. Ebrahimzadeh. 2018. Effects of drought stress on the seedling growth, development, and metabolic activity in different cultivars of canola. Soil Sci. Plant Nutr. 64(3): 360-369.
Sarmadnia, Gh.H., and A. Koocheki. 1989. Crop Physiology. Jahade Daneshgahi of Mashhad Press, Mashhad, Iran. (In Persian).
Seyed sharifi, R. 2007. Industrial plant. Mohaghegh Ardabili. Press, Ardabil, Iran.(In Persian).
Espanany, A., F. Sharifzadeh, , and M. R. Naghavi. 2021. The effect of different priming treatments on germination traits of Securigera securidaca seeds under low temperature stress. Iranian J. Seed Sci . Technol. 10(3): 101-119.
Taylor, A. G., P. S. Allen, M. A. Bennett, K. J. Bradford, J. S. Burris, and M. K. Misra. 1998. Seed  enhancements. Seed Sci. Res. 8: 245-256.
Vieira, R. D., D. M. Tekrony, and D. B. Egli. 1992. Effect of drought and defoliation stress in the field in the on-soybean seed germination and vigour. J. Crop Sci. 32: 471.
Yarniya, M., V. Ahmadzadeh, A. Farajzadeh Memari Tabrizi, and N. Noori. 2008. Effect of priming and seed size and treated with tumbleweed extract on germination and growth of soybean. In: Proceedings of the First  National Conference on Seed Science and Technology of Iran. University of Agricultural Sciences and Natural Resources of Gorgan, Gorgan, Iran. (In Persian)
Yuan-Yuan., S. U. N., S. U. N.Yong-Jian, W. A. N. G. Ming-Tian, L. I. Xu-Yi, G. U. O. Xiang, H. U. Rong, and M. A. Jun. 2010. Effects of seed priming on germination and seedling growth under water stress in rice. Acta Agronomica Sinica. 36(11): 1931-1940.
Zabet, M., A.H. Hosein Zade, A. Ahmadi, and F. Khialparas. 2003. Effect of water stress on different traits and determination of the best water stress index in mung bean (Vigna radiata). Iranian J. Agric. Sci. 34 (4): 889-898. (In Persian)