نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هادی کلانتری ¹
• علی ایزدی دربندی ²
• اردشیر قادری ³
• سید احمد سادات نوری ⁴
• محمدرضا لبافی ³
• مریم اهوازی ³

¹ گروه زراعی و اصلاح نباتات، دانشکدگان ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران.

² گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات - پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

³ مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، ایران

⁴ گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات- پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

چکیده

تیره نیامداران دارای خواب بذر هستند که یک سازگاری تکاملی است که از جوانه‌زدن بذر در شرایط نامساعد اکولوژیک جلوگیری کرده و اهمیت زیادی در حفظ گونه‌های گیاهی دارد. به‌منظور بررسی اثر عوامل مختلف مکانیکی، هورمونی و فیزیکی بر شکست خواب بذر تلخ‌بیان، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل اسیدجیبرلیک، اسید‌سولفوریک، آب‌داغ و سرمای 4 درجه سلسیوس در دوره‌های زمانی مختلف بودند. نتایج نشان داد در مقایسه با جوانه‌زنی بسیارکم بذرهای تیمار نشده (0 تا 53 درصد)، کاربرد غلظت 75 درصد اسید سولفوریک به مدت 15 دقیقه، درصد جوانه‌زنی (5/95درصد) و رشد اولیه گیاه‌چه را بهبود داد. درصد جوانه‌زنی (93 درصد) در تیمار با آب داغ نسبت به نمونه شاهد (56 درصد)، معنی‌دار شد. تیمارهای آب‌داغ و اسید سولفوریک می‌توانند خواب بذر را در تلخ‌بیان رفع کنند. با توجه به شکست خواب بذر تلخ‌بیان در تیمارهای مورد آزمایش، می‌توان نتیجه گرفت که خواب بذر تلخ‌بیان از نوع مکانیکی و مربوط به خواص فیزیکی پوسته بذر می باشد.

کلیدواژه‌ها

• اسید‌سولفوریک
• پیش‌تیمار بذر
• پیش‌سرمادهی
• خواب بذر