پرویز رضوانی مقدم؛ سید محمد سیدی
دوره 5، شماره 2 ، بهمن 1395، ، صفحه 119-131
چکیده
میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب از مهمترین عوامل در ارزیابی و توصیف دانههای روغنی به شمار میروند. از سوی دیگر، جوانهزنی بذر و استقرار گیاهچهها تحت تاثیر ذخایر موجود در بذر قرار دارند. از این رو، به منظور بررسی ویژگی های جوانه زنی بذر ارقام کنجد (Sesamum indicum L.) و رابطه آن با ترکیب اسیدهای چرب در ساختار روغن، مطالعاتی در شرایط ...
بیشتر
میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب از مهمترین عوامل در ارزیابی و توصیف دانههای روغنی به شمار میروند. از سوی دیگر، جوانهزنی بذر و استقرار گیاهچهها تحت تاثیر ذخایر موجود در بذر قرار دارند. از این رو، به منظور بررسی ویژگی های جوانه زنی بذر ارقام کنجد (Sesamum indicum L.) و رابطه آن با ترکیب اسیدهای چرب در ساختار روغن، مطالعاتی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه به صورت طرح کاملاً تصادفی با 15 تیمار و چهار تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. در این مطالعات ارقام کنجد (شامل داراب 2، داراب 14، دشتستان 2، دشتستان 5، اسفراین، IS، JL-13، کلات، کاشمر، مشهد، اولتان، سیستان، TS-3، ورامین 2822 و یلو وایت) به عنوان تیمارهای آزمایش در نظر گرفته شدند. این ارقام از پژوهشکده گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد و نیز موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذر در کرج تهیه شدند. طبق نتایج، کمترین متوسط زمان جوانه زنی1 (MGT) و متوسط زمان سبز شدن2 (MET) در ارقام دشتستان 2، دشتستان 5 و ISبه دست آمد. در مقابل، بیشترین MGTو METدر ارقام یلو وایت و مشهد مشاهده شد. اگر چه بین ارقام تفاوت معنیداری از نظر غلظت نیتروژن دانه و درصد روغن مشاهده نشد، اما از نظر غلظت فسفر بین ارقام تفاوت معنیداری وجود داشت؛ به طوری که بیشترین و کمترین غلظت فسفر دانه به ترتیب در ارقام دشتستان 2 و یلو وایت مشاهده شد. به جز اسید اولئیک، لینولئیک و لینولنیک، سایر اسیدهای چرب ارتباط معنیداری با METنداشتند. بین اسید اولئیک با METهمبستگی منفی(R2= 0.73**) و بین اسید لینولنیک با METهمبستگی مثبت و معنیداری(R2= 0.93**) مشاهده شد. از این رو به نظر میرسد که بنیه بذر کنجد به شدت وابسته به ترکیب اسیدهای چرب غیر اشباع تشکیل دهنده روغن باشد.
