نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تولیدات گیاهی دانشگاه گنبد کاووس و مسئول مکاتبه

2 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

3 دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه گنبد کاووس

چکیده

جوانهزنی و رشد گیاهچه یکی از فرآیندهای مهمی است که تحت تاثیر خاصیت آللوپاتیک گیاهان مختلف قرار میگیرد. به منظور بررسی اثر دگرآسیبی اسپند با غلطتهای 0 ،25 ،50 و 75 درصد بر جوانهزنی و رشد گیاهچه 4 رقم گندم مروارید، کوهدشت، گنبد و لاین 17 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا" تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشکده کشاورزی گنبد کاووس اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر رقم، غلظت عصاره اسپند و اثرات متقابل تیمارهای آزمایش بر تمام صفات مورد بررسی به جزء وزن خشک گیاهچه در آزمون جوانهزنی و رشد گیاهچه در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بود. افزایش غلظت عصاره اسپند تاثیر منفی بر تمام صفات مورد بررسی در همه ارقام گندم داشت. مقایسه میانگین ارقام در سطح شاهد نشان داد که بین ارقام از نظر سرعت جوانهزنی، شروع و پایان موثر جوانهزنی و درصد جوانهزنی تفاوت معنیداری وجود نداشت اما از نظر یکنواختی جوانهزنی رقم گنبد نسبت به سایر ارقام از یکنواختی کمتری برخوردار بود. همچنین درتیمار 75 درصد غلضت عصاره اسپند رقم گنبد با کمترین زمان شروع موثر جوانهزنی دارای بیشترین سرعت جوانهزنی و با افزایش زمان پایان موثر جوانهزنی کمترین یکنواختی جوانهزنی را در بین ارقام دارا بود. رقم گنبد با 37 درصد کمترین و رقم مروارید با 85 درصد بیشترین جوانهزنی را داشتند. همچنین طبق نتایج مقایسه میانگین آزمون رشد گیاهچه در تیمار شاهد رقم مروارید و گنبد بیشترین طول گیاهچه، ضریب آلومتری و بنیه طولی گیاهچه را داشتند ولی در تیمار 75 عصاره اسپند دو رقم مرواید و کوهدشت بیشترین و دو رقم گنبد و لاین17 کمترین مقدار را از نظر صفات مورد بررسی دارا بودند.

کلیدواژه‌ها

Aqajani, S., M. Brarpuor, and N. Babaeian Jlvdar. 2002. Allelopathic potential of sunflower (Helianthus
annuus) necessarily lag on germination and growth of cotton. J. Crop. Sci. 3: 52-58. (In Persian).
Alam, S. 2001. Allelopathy and its role in agriculture. J. Biol. Sci. 1(5):308-315.
Bagheri, R., and N. Hamzehnejad. 2011. The effect of Allelopathic effect of Harmal (Peganum harmala
L.) in different phenological stages on Secale montanum Guss. J. plants and ecosyst. 8:1-31.
Djanagu, I.M., R. Vaidynathan, J. Anniesheeba, D. Durgadevi, and U. Bangarus (2005). Physiological
responses of Eucalyptus globulus leaf leachate on seedling physiology of rice, sorghum and blakgram. In. J.
Agric. and Biol. 7: 35-38.
Ehlers, B.K., and J. Thompson. 2004. Do co-occurring plant species adapt to one another the response of
Bromus erectus to the presence of different Thymus vulgaris chemotypes. Oecologia; 141: 511-8.
Ghaderi, F., B. Kamkar, and A. Soltani. 2008. Principles of seed science and technology (In Persian).
ACECR- Mashahad., 512 p.
Hejazi, A., S.M. Ghaffari, and H. Mazinani. 2012. The root, possible allelopathic investigate the effect of
Wheat, cotton and sunflower on different stages growth and development grain yield of sunflower. Paj. va
Saz. (51): 88-93 (In Persian).
Jefferson, L.V., and M. Pennacchio. 2003. Allelopathic effects of foliage extracts from four
chenopodiaceous species on seed germination. J. Arid. Environ. 155: 275- 285.
 
Kartal, M., M. Altun, and S. Kurucu. 2003. HPLC method for the analysis of harmol, harmalol, harmine
and harmaline in the seeds of Harmal (Peganum harmala L.) J. Phar. and Bio. Ana. 31: 263 - 9.
Machado, S. 2007. Allelopathic Potential of Various Plant Species on Downy Brome: Implications for Weed
Control in Wheat Production. Agron. J. 99: 127–132.
Mahmoudian M., H. Jalilpour, and P. Salehian, Toxicity of peganum harmala: Rev and case Rep. Iranian. J.
pha. And Thera. 2002. 11:1-4
Narwal, S.S., and P. Tauro. 1996. Allelopathy in pests management for sustainable agriculture. Procedingof
the International Conference on Allelopathy, Vol I, New Delhi, India, 5 September: 67-76.
Naghdi Badi, H., H. Omidi, H. Shams, Y. Kian, M. Dehghani Mashkani, M. Sahandi. 2010. Allelopathic
Effects of Harmal (Peganum harmala L.) Aqueous Extract on Seed Germination and Seedling Growth of
Purslan (Portulaca oleracea L.) and Black Weed (Chenopodium album L.) J. med. plants, 1(33):116-127. (In
Persian).
Naseripou, T., A. Kvchky, M. Nasiri Mhlati, and R. Qrbany. 2007. Effects of germination and seedling
growth of maize, sunflower, sugar beet. J. Agric. 6:186-173. (In Persian).
Rashed Mohasel, M.H., A. Najafi, and M.D. Akbarzadeh. 2006. Weed Biology and Control. Ferdowsi
university. Press. Mashhad. P:404. (In Persian).
Soltani, A. 2007. Application and using of SAS program in statistical analisis. Jihad- Daneshgahi; Press,
Mashhsd, Iran, 180p. (In Persian).
Soltani, A., S. Galeshi, E. Zeinali, and N. Latifi. 2002. Germinations, seed reserve untilization and seeding
growth of chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Sci. Technol. 30:51-60.
Tajbakhsh, M. 1997. Seed, Recognition, Certification and Control. Publications Ahrar Tabriz. P: 177 (In
Persian).
Tawaha, K., Q. Feras Alali, M. Gharaibeh, M. Mohammad, and T. Elmint. 2007. Antioxidznt activity
and total phenolic content of selected Jordanian plant species. Food chem. 104:1372-8.