بررسی نوع خواب بذر و مناسب‌ترین روش‌های شکستن آن در سه اکوتیپ گون مرتعی (Astragalus cyclophyllus)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه لرستان، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه یاسوج

3 استادیار دانشگاه یاسوج، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

4 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع

چکیده

به‌منظور بررسی مشکلات جوانه‌زنی گون مرتعی (Astragalus cyclophyllus) آزمایش دو عاملی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. عامل اول شامل اکوتیپ‌های گون سمیرم، دماوند و زنجان و عامل دوم تیمار شکست خواب بذر در 10 سطح شامل خراش‌دهی مکانیکی به‌ همراه سرمادهی با مدت زمان‌های 10، 20 و 30 روز در دمای 4 درجه سانتی‌گراد، خراش‌دهی مکانیکی به‌ همراه اسید جیبرلیک با غلظت 400 و 500 میلی‌گرم در لیتربه‌ مدت  48 ساعت، خراش‌دهی با اسید سولفوریک 96 درصد به‌ مدت 2 و 4 دقیقه، خراش‌دهی مکانیکی به‌ همراه نیترات پتاسیم 2 درصد به‌ مدت 72 ساعت، تیمار خراش‌دهی مکانیکی به‌ همراه اسید جیبرلیک با غلظت 400 میلی‌گرم در لیتربه‌مدت 48 ساعت با سرمادهی 20 روز و شاهد بودند. نتایج نشان داد که اکوتیپ‌ها از نظرکلیه صفات به‌ جز طول ریشه‌چه تفاوت معنی‌داری داشتند و تفاوت بین تیمارهای شکست خواب بذر و اثرات متقابل آن‌ها برای کلیه صفات معنی‌دار بود. تیمار خراش‌دهی مکانیکی به‌ همراه اسید جیبرلیک400 میلی‌گرم در لیتر با سرمادهی 20 روز سبب افزایش درصد جوانه‌زنی کل در اکوتیپ سمیرم با میانگین 84/67 درصد شد. اکوتیپ دماوند به دلیل قوه نامیه بالا در بیشتر صفات نسبت به دو اکوتیپ سمیرم و زنجان برتر بود. از بین تیمارها خراش‌دهی مکانیکی به‌ همراه اسید جیبرلیک 400 میلی‌گرم در لیتربر مؤلفه‌هایجوانه‌زنی تأثیر بیشتری داشت. براساس نتایج آزمایش مشخص گردید که خواب بذر از نوع فیزیکی است، زیرا با اعمال تیمار خراش‌دهی بذرها قادر به  جوانه‌زنی شدند.

کلیدواژه‌ها


 
Akbari, GH., A. Pir Baluti and M. Shahverdi. 2002. Investigation Effect of harvest different time on some qualitative specification particulars characteristics of soybean seeds. Abstracts of the Seventh Congress of Crop Science. Karaj. 50 pp
*Akram Qaderi, F., B. Kamkar and A. Soltani. 2008. Seed Science and Technology (Translation). University of Mashhad Press, Iran. 512 pp
*Arbabian, S., M. Moghanloo and A. Majd. 2009.  Investigation methods breaking seed dormancy in species Astragalusfridae Rech. J. of Biol. Sci 4(2): 45-50. (In Persian with English Abstract)
*Aliero, B. L. 2004. Effects of sulphuric acid, mechanical scarification and wet heat treatments on germination of seeds of African locuct been tree, Parkia biolobosa. Afr. J. of Biotech 3(3): 179-181
*Baskin, J. M. and C. C. Baskin. 2004. A classification system for seed dormancy. Seed Sci. Res. 14: 1–16
*Baskin, C. C and J. M. Baskin1998. Seeds ecology, Biogeography, Evolution of Dormancy and Germination. Academic Press. San Diego
*Eisvand, H. R., H. M. Arefiand R. Tavakol-Afshari 2006. Effects of various treatments on breaking seed dormancy of Astragalus siliquosus. Seed Sci. Tech 34(3): 747-752
*El-Dengawy, E. F. A. 2005. Promotion of seed germination and subsequent seedling growth of loaquat (Eriobotryajaponica) by moist-chilling GA3 applications. Scientia Hortic. 105: 331-342
*Hartmann, H. T., D. E. Kester, F. T. Davies, Jr. and R.L. Geneve. 1997. Plant Propagation: Principles and PracticesPrentice-Hall, Inc. Englewod Cliffs, New Jersey. Sixth edition
*Hartmann, H. T., D. E. Kester and F. T. Davies. 1990. Plant propagation principles and practices. Forth edition.  Prentic hall, New Jersey. 647 pp
*Ikic, I., M. Maricevic, S. Tomasovic, J. Gunjaca, Z.S.Atovic and H.S. Arcevic. 2012. The effect of germination temperature on seed dormancy in Croatian-grown winter wheats. Euphytica, 188:25-34
*International rules for seed testing. 2010. Published by the International Seed Testing Association. Zurich
*ISTA. 2006. International rules for seed testing. The International Seed Testing Association
*International Seed Testing Association. 2013. Guide to ISTA – Association overview, [Electronic] Basserdorf web
*Khayat Moghadam, M., F. Agah and R. Sadrabadie Haghighie. 2014. Effective methods of dormancy breaking and increase germination seed Astagalus cicer L. J. Seed Res4(2): 21-27
*Khoocheki, A. and  G. Azizi. 2005. Effect of different treatments on breaking dormancy of Teucrium polium. Iranian J. of Agri. Res. 3(1): 81-88. (in Persian with English abstract)
*Lock, J. M. and K. Simpson 1991. Legumes of West Asia, a checklist. Royal Botanic Gardens, Kew
*Massoumi, A. A. 1998.Astragalus in the old world. Check list. Research Institute of  Forests and  Rangelands. Tehran
*Maguire, J. D. 1962. Seed of germination-aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigour. Aust. J. of  Crop Sci.  2: 176-177
*Nasiri, M. 1994. Factor affecting dormancy, germination, and seed development. Agricultural Research and Education Organization press. 63 pp
*Podlech, D. 1998. Phylogeny and progression of characters in Old World Astragali (Leguminosae)., In: Zhang A., Wu S. (Eds.) Floristic characteristicus and Diversity of east Asian Plants., China higher Education Press., Beijing. pp. 405-407
*Rehman, S. 2000. Effect of scarification, GA and chilling on the germination of golden-tree (Koelreuteria paniculata Laxm). Scientia Hortic. 85: 319-329
*Rohi, H. R., A. Sepehri and F. Karimi. 2012. Study of dormancy-breaking of Black cumin seeds (Nigella sativa L.). Annuals of Biol. Res 3(6): 2651-2655
*Sarmadniya, GH. H. 1996. Seed technology (translation to Persian). University Mashhad Press. 288 pp
*Shabani, GH., N. Niksirat, A. Ghalavand, KH. Azizi and A. Torknejad. 2002. Effects of pretreatment temperature and potassium nitrate on dormancy breaking seed (Medicago scutellata). Abstracts essay constant Agricultural Development Conference in Iran, Azad University of Varamin, Iran. 12 march: 136 pp
*Stout, D. 1998. Rapid and synchoronus germination of Cicer milkvetch seed following diurnal temperature priming. Crop Sci. 181: 263-266
*Zafarian, S. and S. A. Hoshmand. 2013. Investigation effect of time, measure and method the application of growth regulators benzyl aminoporin and gibberellic acid on dormancy of seeds (Kelussia odoratissima M.). J. of  Prod. and Proc. of Agri. and Hortic 8 (3): 165- 175