نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• تکتم مستشار شهیدی ¹
• محمد خواجه حسینی ²
• محمد حسن راشد محصل ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

² استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

³ استاد دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

چکیده

به منظور بررسی نقش موسیلاژ در جوانه زنی بذر گیاهان دارویی تحت شرایط تنش خشکی، آزمون جوانه زنی در 4 تکرار 25 تایی بذر 13 گونه گیاه دارویی شامل: قدومه Alyssum homalocarpumخاکشیرDescurainia Sophia، کتانLinum usitatissimumsشنبلیله Trigonella  foenumgraecumبادرنجبویهMelissa officinalisبالنگو Lallemantia ibricaمریم­گلی و مریم­گلی­کبیرSalvia officinalis and  Salvia sclareaاسفرزه Plantago  psylliumاسفرزه­فرانسوی Plantago  ovateبارهنگ­کبیر Plantago  majorریحان سبز و بنفشOcimum basilicum (green)and(violetاز خانواده­های چلیپائیان (Brassicaceaeکتان (Linaceae)نیامداران (Fabaceae)نعناعیان(Lamiaceae)وبارهنگ (Plantaginaceae)در پتری­دیشهای با قطر دهانه 9 سانتی‌متری روی کاغذ صافی مرطوب شده با آب مقطر در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1391 انجام شد. بهمنظور اعمال تنش خشکی، پتانسیل‌های اسمزی با پلی­اتیلن گلایکول در 5 سطح صفر، 0/1-، 0/2-، 0/3-، 0/4- مگاپاسکال ایجاد و درصد و متوسط زمان جوانه زنی گونه­های مذکور تعیین شد. نتایج نشان داد سطوح پتانسیل اسمزی اثر معنی‌داری بر درصد و متوسط زمان جوانه زنی بذر گونه‌های فوق داشت(p ≤ 0.1).Plantago psylliumMelissaofficinalis,Linum usitatissimumsگونه­های متحمل به فشار اسمزی وMelissa officinalis, Alyssum homalocarpum, Plantago  majorگونه­های حساس به فشار اسمزی بودند، سایر گونه­ها از تحمل متوسط در سطوح مورد بررسی تنش برخوردار بودند. به نظر می­­رسد مقدار موسیلاژ در میزان تحمل به تنش در گونه­های فوق موثر بوده و همچنین موسیلاژ اثر مثبتی بر کاهش اثر تنش در اکثر گونه‌های مورد بررسی داشت که می‌تواند مزیتی اکولوژیک در مرحله جوانه زنی آن‌ها در شرایط تنش خشکی باشد.

کلیدواژه‌ها

• موسیلاژ
• متوسط زمان جوانه زنی
• درصد جوانه زنی
• تنش خشکی
• پلی‌اتیلن گلایکول