نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

2 دانشآموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

3 -استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

4 دانشجوی دکتری تخصصی نانو تکنولوژی دانشگاه تهران

5 استادیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

6 د انش آموخته کارشناسی ارشد زراعت پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

چکیده

افزایش تحمل به شوری در جو نیاز اساسی جهت پایداری تولید این محصول در مناطق شور محسوب میشود. به این منظور لزوم دسترسی به منابع جدید ژنتیکی تحمل به شوری و روشهای غربالگری سریع وکــارآمد، روشن میباشد. این پژوهش به منظور ارزیابی میزان تحمل به شوری هشت رقم جو در مراحل اولیه رشد و نمو اجرا گردید. بذرهای ارقام و لاین ها تحت شرایط بدون تنش شوری و تنش شوری (24 دسی زیمنس بر متر) در ظرف پتری و در چهار تکرار کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که بین ارقام و شرایط کشت از نظر اغلب صفات مورد مطالعه تفاوت معنیداری وجود دارد که نشاندهنده وجود تنوع کافی بین ارقام میباشد و میتوان از این تنوع به عنوان زمینهای برای غربال ارقام و لاینهای مقاوم به شوری استفاده کرد. برآورد پارامترهای ژنتیکی نشان داد که تحت شرایط تنش شوری بین اکثر صفات ارزیابیشده، مقدار ضریب تغییرات ژنوتیپی کمتر از ضریب تغییرات فنوتیپی می باشد. در مورد درصد جوانه زنی با توجه به مقدار بالای ضریب تغییرات ژنوتیپی و وراثتپذیری آن در شرایط تنش شوری می توان بیان نمود که احتمال وجود ژنهای با فعالیت افزایشی برای بنیه بذر وجود دارد. تجزیه خوشهای با استفاده از روش وارد ( s’Ward (ارقام مورد مطالعه در هر دو شرایط را در سه گروه مجزا تقسیم بندی نمود. با توجه بهنتایج به دست آمده از این پژوهش، لاین 15-81-EB به عنوان متحمل به شوری و ارقام نرمال و نیمروز، ارقاممقاومبه شوری در مرحله جوانه زنی ورشد اولیه گیاهچه شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

Anonymon, 2003. International Seed Testing Association, ISTA Handbook on Seedling Evaluation, 3rd ed
International seed Terting Assaciation(ISTA), Zurich, Switcerland.
Bayoumi, T,Y., M,H, Eid and E, M, Metwali. 2008. Application of Physiological and biochemical indices
as a screening technique for drought tolerance in wheat genotypes. African J. Biotechnol. 7:2341-2352.
Blis, R.D., K. A. Platt-Aloria, W. W. Thomson. 1988. Osmotic sensitivity in relation to salt sensitivity in
germination barley seeds. Plant Cell Environm. 9:721-725.
Blum, A. 1988. Plant breeding for stress environments. CRC Press.1:223.
Dhanda, S,S., G, S, Sethi and R, K, Behl. 2004. Indices of drought tolerance in wheat genotype at early
stages of plant growth. J.Agron Crop Sci. 190:6-12.
Ekiz ,H. and A. Yilmaz . 2003. Determination of the salt tolerance of some barley genotypes and the
characteristics affecting tolerance .Tturk. J. Agric. 27: 253-260.
Farokhi, A., S, Galeshi. 2005. Evaluation of effect of salinity and seed size on germination, conversation of
seed reserves and seedling growth soybean (Glycin max. L.). Iranian J. Agric Sci. 36:5.1233-1241.
Gholam, C., Foursy, A., Fares, K. 2002. Effect of salt stress on growth, inorganic ions and proline
accumulation in relation to osmotic adjustment in five sugar beet cultivars. Environ. Exp. Botany. 47: 39-50
Golbashy. M. , Zarabi. M. and Shariatmadari. M.H. 2009. A study of salinity and drought stress on
germination and early growth in Hisun variety of sunflower (Helianthus annuus L.). Abstract Book. The
National Conference on Consumption Pattern Reforms in Agricultural and Natural Resources. 25-26 Nov
2009. Razi University. pp:224.
Irannejad, H., Javanmardi, Z., Golbashy, M., and M, Zarabi. 2009. Effect of drought stress on
germination and early seedling growth in flax cultivars (Linum usitatissimum L.). 1st congress of oil crops.
University of Isfahan. pp: 154-156
Jibr, N., A. Ayadi, S. Amar, W. Chaibi, and J. Brulfert. 2002. Seed germination of two wheat species
differing in their sensitivity to NaCl , in response to salt stress. J. Trace Micro Prove Tech. 20:625-637.
Kader, M. A., and S.C. Jutzi. 2004. Effects of thermal and salt treatments during imbibition on germination
and seedling growth of sorghum at 42/19˚C. J. Agron. Crop Sci. 190: 35-38.
Kaydan, D and M, Yagmur. 2008. Germination, Seedling growth and relative water content of shoot in
different seed sizes of triticale under osmotic stress of water and NaCl. African J. Biotechnol. 7:2862-2868.
Khan, M.A., Gulzar, S. 2003. Germination responses of Sporobolus ioclados: a saline desert grass. J. Arid
Environ. 55: 453–464.
Kingsbury, R. W., E. Epstein and R. W. Pearcy. 1984. Physiological responses to salinity in selected lines
of wheat. Plant Physiol. 74: 417-423.
Kulkarni, M. and U, Deshpande. 2007. In Vitro screening of tomato genotypes for drought resistance using
polyethylene glycol. African J. Biotechnol. 6:691-696.
Landjeva, S., K, Neumann., U, Lohwasser, and A, Borner. 2008. Molecular mapping of genomic regions
associated with wheat seedling growth under osmotic stress. Biologia Plantarum. 52:259-266.
Mohammadkhani, N., and R, Heidari. 2008. Water Streaa Induced by Polythyene Glycol 6000 Sodium
Chloride in Two Maize Cultivars. Pak. J. Biol Sci. 11:92-97.
Moosavi, S, S., B, Y, Samadi., A, Zali., M, Ghannadha., M, Omidi and M, Naghavi. 2005. Investigation
the effect of abscisic acid on drought stress induction in wheat seedling. Czech J. Genet. Plant Breed. 41:273-
280.
Munns, r. & A.Termaat. 1986. Whole -plant responses to salinity. Aust J. Plant Physiology. 13: 143-160.
Naseer, S. H. 2001. Response of barley (Hordeum vulgar L.) at various growth stages to salt stress .J
Biological Sci. 1:5.326-329.
Okcu, G., M, D, Kaya and M, Atake. 2005. Effects of salt and drought stresses on germination and seedling
growth of Pea (Pisum sativum L.). Turk. J. Agric. For. 29:237-242.
Pesarakli, M. 1995.Selected plants species responses to salt stress. Journal Fac.8:14-27.
Postini, K. 1999. Physiological reaction two wheat cultivar to salinity stress. Iranian J. Agric. Sci. 2:124-129.
Rauf, M., M, Munir., M,U, Hassan., M, Ahmad and M Afzal. 2007. Performance of wheat genotypes
under osmotic stress at germination and early seedling growth stage. African J. Biotechnol.,6:971-975.
 “Iranian Journal of Seed 128
 Science and Technology”
 
Reggiani , R., S. Bozo and A.Bertani. 1995. Effect of salinity on early seedling growth of seeds of three
wheat cultivars Can. J. Plant Sci. 75: 175-177.
Sheriff, M, A. T. R. El-beshbeshy and C. Richter. 1998. Response of some Egyptian varieties of wheat to
salt stress through potassium application. Seed Abst. 21: 470-475.
Soltani, A., Galeshi, S., Zenali, E., and Latifi, N. 2001. Germinatin seed reserve utilization and growth of
chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Sci. Technol. 30:51-60.
Szaboles, I. 1994. Soils and salinization. In Handbook of plant and crop stress. (ed. M. Pessarakli), pp. 1- 12,
Marvel Dekker, New York.