نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج

2 کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج

3 کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، گرگان

چکیده

به منظور بررسی اهمیت و تعیین پراکنش بیماریهای مهم بذرزاد در بذرهای خودمصرفی گنـدم اسـتان گلسـتان، از بـذرهای در حـال کاشت مزارع شهرستان های مهم استان مانند کلاله، علی آباد، گنبد،گرگان، فاضل آباد و آق قـلا بـر اسـاس ضـوابط انجمـن بـین المللـی آزمون بذر(ISTA (نمونه برداری شد و به آزمایشگاه کنترل سلامت بذر و نهال مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهـال کـرج منتقـل گردید. برای جداسازی عامل بیماری بلایت فوزاریومی سنبله از روش بلاتـر منجمـد و کشـت آگاراسـتفاده گردیـد . همچنـین بـه من ظـور جداسازی و تعیین نوع و میزان اسپورهای عامل از روش شستشو جهت تعیین نوع اسپورهای سیاهک پنهان و از روش آزمون جنین جهـت جداسازی و شناسایی اسپور سیاهک آشکار استفاده گردید. همچنین برای ردیابی عامل بیماری بلایت فوزاریـومی سـنبله، کلیـه نمونـه هـا و 37 ، 0/12 ، 69، 0/17، 47/55 ، 0/37، 37، 0/37، 66/19 ،0/09 ،45/55 حاصــله نتــایج . گرفتنــد قــرار پی میکروســکو بررســی مــورد 0/0درصد فراوانی آلودگی به ترتیب به عامل بیماری بلایت فوزاریومی سنبله و سیاهک آشکار گندم به ترتیب در علی آباد، گنبد، کلاله، گرگان، آق قلا و فاضل آباد را نشان داد. در ادامه با استفاده از تخمین همبستگی برای بررسی اثر متغیر بیماری با عملیات زراعی و شـرایط کشت با بهره گیری از نتایج پرسشنامه ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد کاشت گندم بعداز ذرت سبب افزایش بلایت فوزاریومی شده، مصرف کودهای نیتروژن نیز آن را شدت بخشیده و مصرف کودهای عناصر ریزمغذی توانایی مقابله با بیماری را بیشتر می کند. ارقام کاشته شده گندم تفاوتی را از نظر شدت بیماری بلایت سنبله نشان ندادند . بذرهای مناطق کلاله و گنبد با 37/0 درصد آلودگی به سیاهک آشکار، بیشتر از سایر مناطق بوده و در این بین منطقه فاضلآباد آلودگی به این بیماری را به علت استفاده از بذر سالم نشان نداد.همچنین در این استان هیچ گونه آلودگی به سیاهکهای پنهان در نمونه ها مشاهده نگردید.

کلیدواژه‌ها

Agarwal,V. K., H. S Verma, H. S., M Agarwal and R. K Gupta. 1982. Studies on loose smut of wheat III.
Effect on plant morphology and control through seed treatment with carboxin. Seed Res. 10: 79-86.
Ale agha, N. 1982. Cereal diseases (Handwriting). Tehran University.
Arthur, J.C. 1891. Wheat Scab. Indiana Agricultural Station Bulletin 36:129-138.
Asadi, P. and M. Behruzin 2000. The effectiveness of different rates of seed protectant fungicides produced
in Iran and other countries to control common bunt of wheat in East Azerbaijan. Proceeding.14th Plant
Protection Congress Iran. Sanaty Esfahan University, Esfahan, p.206.
Babadoost, M. 1995. Fusarium species in wheat seeds and plants in East Azerbaijan and Ardabil provinces.
Iran. J. Plant Path.31:33-36.
Burgess, L. W., B. A Sammerell, S.Bullock, K. P Cott and D. Backhous. 1994. Laboratory Manual for
Fusarium Research. Fusarium Research Laboratory. Department of Crop Science, University of Study
Gardens. Sydney, Australia 133 pp.
Cappelli , C. 1992. Incidence of Ustilago nuda in barley seeds produced in Umbria (Central Italy) with resue
of seed during 1985/92. Annali-della-facolta- di-agraria- universita-degli-studi-di-perugia. 46:443-451.
Ciurdarescu , G, N Csep and I. Vomica . 1992. Dynamics of the manifestation of a complex of foliar and
ear diseases of barley in the period of 1984-86 and efficiency of some fungicide used for their control.
Analele-Institutululi- de-cercetari- pentru- protectia- plantelor-Academia-de Stiinto. Agricola-Si-Silvice 24:
27-35.
Clear, R. M. and D. Abramson. 1986. Occurrence of Fusarium head blight and deoxynivalenol in two
samples of Manitoba wheat in 1984. Can. Plant Dis. Sur. 66:9-11.
De, Wolf, E. L. Francle, P. Lipps, L. Madden, L. Osborne and Y Jin. 2000. Factors affecting the
development of wheat Fusarium head blight. Pp.137-140 in Proc.2000 National Fusarium Head Blight
Forum.
Dubin, H. J, L. Gilchrist, J. Reeves and A. McNab eds. 1997. Fusarium Head Scab: Global Status and 
 
Prospect. CIMMYT, Mexico, DF, Mexico. 130 pp.
Ershad, D. 1995. Fungi of Iran. Agricultural Research, Education and Extension Organization. 407-411.
Foroutan, A., D. Ershad, A. Dalili, T. Bamdadian and Q. Gerami. 1993. Outbreak of wheat scab in
Mazandaran. Proceeding 11th Plant Protection Congress Iran. University of Guilan, Rasht, Iran P.33.
Francis, R. G. and L. W Burgess. 1997. Characteristics of two populations of Fusarium roseum '
graminearum' in eastern Australia. Transaction of British Mycology Society. 68,421-427.
Golzar, H. 1989. Head blight of wheat study on casual organism and its transmission through seed. Iran. J.
Plant Path. 25:17-23.
Kazemi, H. 1997. Activity and role of peroxidase and polyphenoloxidase enzyme in wheat resistance
mechanism to Fusarium head blight. M.S. thesis. Tarbiat Modares University. Tehran.117 pp.
Mallihipour, A. 1997. Fusarium head blight of wheat and role of some environment factors in Gorgan and
Mazandaran. M.S. Thesis. karaj Agricultural University. Tehran. 138 pp.
Mansouri, B. 2002. Yield loss from karnal bunt in commercial varieties of wheat. Proceeding.15th Plant
Protection Congress Iran. Razi University, Kermanshah, p.40.
Mathur., S. B. and O Kongsdal. 2003. Common Laboratory Seed Health Testing Methods for Detecting
Fungi. International Seed Testing Association (ISTA), 425 pp.
Mosallanezhad, H., M. Nouruzian and A. Mohammadbeigi. 2002. Important Pests, Diseases and grasses
in main products and recommended chemicals. Jihad Agricultural Ministry. 112 pp.
Nelson, P. E., T. A Toussoun and W. F. O. Marasas. 1983. Fusarium species. An Illustrated Manual for
Identification. The Pennsylvania State University Press, University Park and London.206 pp.
Pourjam, E. 1988. Studies on wheat common smut and effect of some systemic fungicide on it. M.Sc. thesis.
Tarbiaat Modares University. 134 p.
Satton, J. C. 1982. Epidemiology of wheat head blight and maize ear rot caused by Fusarium graminearum.
Can. J. Plant. Pathology. 4:195-209.
Sharifnabi, B. 2002. Characterization of casual agent of wheat and barley loose smut (Ustilago spp.) using
microscopic and molecular marker methods. Proceeding. 8th Plant Protection Congress Iran. Razi University,
Kermanshah. P.25
Torabi, M., V. Mardoukhi and N. Jaliani 1996. First report on the occurrence of partial bunt on wheat in
the southern parts of Iran. Seed and Plant 12:8-9.
Tuite, J., G. Shaner and R. J. Everson. 1990. Wheat scab in soft red winter wheat in Indiana in 1986 and
its relation to some quality measurements. Plant Disease 74:595-962.
Vanky, K. 1994. European Smut Fungi. Gustav Fischer Verlag, 570 pp.
Wiese, M. V. 1987. Compendium of Wheat Diseases. APS Press, 112 pp.
Yazdanpanah, H., M. J Khoshnud, M. Khani, H. Rahimiyan, A Shafaaty, H. Rasekh, K. Gilani and M.
Moradkhani. 1998. Assessment of wheat fields to Fusarium mycotoxins in North of Iran in 1996.
Proceedingeeding.13th Plant Protection Congress Iran. Karaj Agriculture University, Tehran, p.30