نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آبیاری دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

3 کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه زابل

4 دانشجوی دکتری تخصصی نانوبیوتکنولوژی دانشگاه تهران

چکیده

تنش شوری به عنوان عامل محدود کننده عملکرد، نقش مهمی در کاهش تولید گیاهان زراعی در جهان دارد، بنابراین دستیابی به ژنوتیپ های مقاوم ضروری می باشد. در این آزمایش میزان مقاومت به تنش شوری و اثرآن بر جوانه زنی ورشد اولیه گیاهچه 10 ژنوتیپ 5 در)} اصفهان محلی رقم (Kouse و KM47 ،KM44 ،KM36 ،KM13 ،KM20 ،KM12 ،KM8 ،KM4 KM5 , شامل {گلرنگ سطح مختلف تنش شوری {0)آب مقطر)، 3/0 ، -5/0 ،-1 -و 5/1 -مگاپاسکال} با استفاده از کلرید سدیم مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور ژنوتیپ و تنش شوری و در 4 تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان دانشگاه تهران اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ ها، سطوح مختلف تنش شوری و اثرمتقابل آنها اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. براساس مدل لجستیک برازش داده شده، غلظتی از نمک که برای ممانعت 50 درصدی بنیه بذر لازماست سطح شوری 8/0 -مگاپاسکال می باشد. تجزیه خوشه ای با استفاده ازروش s’Ward ارقام مورد مطالعه را در سه گروه مجزا تقسیم بندی نمود. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش ارقام KM5 ،KM12 ،KM36 ،KM20 جزو ارقام متحمل به شوری ورقم محلی اصفهان (کوسه) جزو ارقام مقاوم به شوری درمرحله جوانه زنی ورشد اولیه گیاهچه شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

Aliary, H., and F, shekari., 2000. Oil Seeds (Agronomy and physiology). Amidi Publication. Tabriz
Almansouri, J., Kinet, M., Lutts, S., 2001. Effect of salt and osmotic stresses on germination in durum
wheat (Triticum durum Desf.) Plant and Soil. 231:243-254
 
Anvari, M., Mehdikhani, H., Shahriari, A. R., Nouri, Gh. R., 2009. Effects of salinity on 7 species of
range plants in germination stage. Iranian J. Range and Desert Research. 16(2): 262-273
Assadjan, N. V. and S., Miyamoto, 1983. Salt effects on alfalfa seedling emergence. Agron. J. 79: 710-714
Bajji M, Kinet JM, Lutts S. 2002 Osmotic and ionic effects of NaCl on germination, early seedling growth,
and ion content of Atriplex halimus(Chenopodiaceae). Canadian J. Boto. 80, 297 304.
Bohnert, H. J. and R. J., Jensen. 1996. Metabolic engineering for increased salt tolerance the next step.
Plant physiol. 59:661-667
Chauhan, B.S., Gill, G., and Preston, C. 2006. Factors affecting seed germination of annual sowthistle
(Sonchus oleraceus) in southern Australia. Weed Sci. 54: 854-860.
Demir Kaya, M., Gamze, O., Atak, M., Cikili, Y. and O Kolsarici. 2006. Seed treatment to overcome salt
and drought stress during germination in sunflower (Helianthus anus L.). Eur. J. Agron. 24: 291-295
Demir, M. and A. Ozturk. 2003. Effect of different soil salinity levels on germination and seedling growth
of Safflower(Carthamus tinctorius L. ). Turk. J. 27: 224-227.
Ehteshami, M. R. and M. R. Chaichi. 1998. effect of salinity on germination of two cultivars of barly.3:
23-34
Flowers, T. J., P. F. Torke and A. R. Yeo. 1997. The mechanism of salt tolerance in halophytes. Ann. Rev.
Plant Physiol. 28: 89-121.
Fowler, J. L., 1991. Interaction of salinity and temperature on the germination of crabe. Agron. J. 83:169-
173
Gholam, C., Foursy, A., Fares, K. 2002. Effect of salt stress on growth, inorganic ions and proline
accumulation in relation to osmotic adjustment in five sugar beet cultivars. Environmental and Exp. Bot. 47:
39-50
Godfery, W.N., Onyango, J.C., E., Beck,. 2007. Sorghum and salinity: 2. Gas exchange and chlorophyl11
fluorescence of sorghum under salt stress. Crop Science 44:806-811.
Haj Ghani, M., Safari, M., and E.A, Maghsodi Mod. 2008. effect of salinity levels (NaCl) on germination
and seedling growth of safflower cultivars. J. Agric. Sci. Nat. Resources. 12: 449-458
Hatami, H., and S, Galeshi., 1999. Effect of salinity levels on wheat germination. J. Agric. Sci. Nat.
Resources 1: 31-35
Irannejad, H., Javanmardi, Z., Golbashy, M., and M, Zarabi. 2009. Effect of drought stress on
germination and early seedling growth in flax cultivars (Linum usitatissimum L). 1st congress of oil crops.
University of Isfahan. pp: 154-156
ISTA, 2003, International Seed Testing Association, ISTA Handbook on Seedling Evaluation, 3rd ed.
Jamil, M., Bae Lee, D., Yony Jun, K., Ashraf, M., Chin, S. 2006. Effect of salt (NaCl) stress on
germination and early seedling growth of four vegetable species. J. Center Europ. Agric. 7, 273-282.
Kader, M. A., and S.C. Jutzi. 2004.Effects of thermal and salt treatments during imbibition on germination
and seedling growth of sorghum at 42/19˚C. J. Agron. Crop Sci. 190: 35-38.
Khajeh-Hosseini, M., Powell, A.A., Bingham, I.J., 2003. The interaction between salinity stress and seed
vigour during germination of soybean seeds. Seed Sci. Technol. 31, 715–725
Khan, M.A., Gulzar, S., 2003. Germination responses of Sporobolus ioclados: a saline desert grass. J. Arid
Environ.55, 453–464.
Kingsbury, R. W., E. Epstein and R. W. Pearcy. 1984. Physiological responses to salinity in selected lines
of wheat. Plant Physiol. 74: 417-423.
Maftoum, M., Sepasskhah, A. R. 1989. Relative salt tolerance of eight wheat cultivars. Agrochimica. 33: 1-
12.
Niemi, T. S., W.F. Campbell, and M. Rnmbaugh. 1992. response of alfalfa cultivars to salinity during
germination and post-germination growth. Crop Sci. 32: 976-980.
Pujol JA, Calvo JF, Ramı´rez-Dı´az L. 2000. Recovery of germination in different osmotic conditions by
four halophytes in Southeastern Spain. Annals of Botany 85, 279-286.
Sadatnoori, S.A., Foghi, B., Golbashy, M., avd M, Zarabi. 2009. Effects of different salinity levels on
germination indexes in four genotypes of safflower (Carthamus tinctorius L). 1st congress of oil crops.
University of Isfahan. pp: 609-611
Soltani, A., Galeshi, S., Zenali, E., and Latifi, N. 2001. germinatin seed reserve utilization and growth of
chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Sci. Technol. 30:51-60.
Szaboles, I. 1994. Soils and salinization. In Handbook of plant and crop stress. (ed. M. Pessarakli), pp. 1- 12,
Marvel Dekker, New York.
Tobe K, Li XM, Omasa K. 2004 Effects of five different salts on seed germination and seedling growth of
Haloxylon ammodendron(Chenopodiaceae). Seed Sci.Res. 14, 345-353.
Van de Venter, A. 2001. Seed vigor testing. ISTA new bull. 122:12-14.