نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار،گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

2 فارغ التحصیل، گروه تکنولوژی بذر، دانشگاه آزاد کرج

3 استادیار گروه تکنولوژی بذر دانشگاه آزاد کرج

4 استاد گروه علوم باغبانی دانشگاه آزاد کرج

چکیده

آرتیشو یکی از محصولات سبزی است که جوانه زنی بذور آن اغلب مشکل بوده و گیاهچه­ های حاصل فاقد یکنواختی می­باشند. این آزمایش به منظور بررسی اثرات برخی تیمارهای پرایمینگ بذر برافزایش کیفیت جوانه زنی بذر در گیاه آرتیشو به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی تحت شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تیمارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل: شاهد بدون تیمار، و تیمارهای پرایمینگ با آب مقطر، نیترات پتاسیم، نیترات کلسیم، سولفات کلسیم در غلظت­های یکسان 10 میلی­مولار به همراه پلی اتیلن گلایکول 6000  با پتاسیل اسمزی 0/5 - مگا پاسکال با مدت زمان پرایمینگ 12 و 24 ساعت بودند. نتایج نشان داد که بیشترین طول ریشه در تیمارهای پرایمینگ با نیترات پتاسیم و آب مقطر، و کمترین طول ریشه در تیمار شاهد بدست آمد. بیشترین طول ساقه­ چه مربوط به تیمار پرایمینگ با نیترات پتاسیم بود که با تیمار پرایمینگ با نیترات کلسیم تفاوت معنی­داری نداشت. بیشترین طول گیاهچه در تیمار 12 ساعت پرایمینگ با نیترات پتاسیم مشاهده گردید که تفاوت معنی­ داری با دیگر تیمارها نشان داد. بیشترین وزن­ تر گیاهچه در تیمارهای 12 ساعت پرایمینگ با نیترات پتاسیم، 24 ساعت پرایمینگ با نیترات کلسیم و 24 ساعت پرایمینگ با نیترات پتاسیم به دست آمد که با هم تفاوت معنی­ داری نشان ندادند. از نظر درصد جوانه­ زنی تیمارهای 12 و 24 ساعت نیترات پتاسیم بیشترین درصد جوانه­ زنی را داشتند. بیشترین سرعت جوانه­ زنی نیز در تیمار 24 ساعت نیترات کلسیم بدست آمد. بیشترین و کمترین تعداد گیاهچه غیرنرمال به ترتیب در تیمارهای 24 ساعت پلی­ اتیلن­ گلایکول و نیترات کلسیم مشاهده گردید. لذا بطور کلی پرایمینگ با نیترات پتاسیم (12 ساعت) و یا نیترات کلسیم (24 ساعت) برای بهبود وضعیت جوانه زنی بذور آرتیشو قبل از کشت توصیه می­گردد.

کلیدواژه‌ها

Alavi, Z., H., Roshanfekr, M. Meskarbashi, 2012. Effects of hydro and osmo priming on germination percentage and rate in beet genotypes under salinity stress. 2nd Iranian Natl. Conf. seed Sci. Technol., Mashhad. 607-611, (In Persian with English Abstract.).
Basra, S.M.A., M. Farooq, A. Wahid, and M.B. Khan, 2006. Rice seed invigoration by hormonal and vitamin priming. Seed Sci. Technol., 34: 753-758.
Brocklehurst, P.A., and J. Dearman, 1983. Interactions between seed priming treatments and nine seed lots of carrot, celery and onion. II. Seedling emergence and plant growth. Ann. Appl. Biol., 102: 585-593.
Damato,G. and N. Calabrese, 2007. Osomoconditioning and germination temperatures in Seed of  Two Artichoke Cultivars.Acta Hortic.730: 331-336.
Edalatpishe, M., H. Abas Dokht, and N. Montazeri, 2009. Study of seed hydro priming on maize germination under drought and salinity stress. Electro. J. Plant  Prod., 2: 67-79.
Emmerich, W. E., and S. P. Hardegree, 1990. Polyethylene glycol solution contact effects on seed germination. Agron. J., 82: 1103-1107.
Farooq, M., T.Aziz, S.M.A.Basra, M.A. Cheema, and H. Rehman, 2008. Chilling tolerance in hybrid maize induced by seed priming with salicylic acid. J. Agron. Crop Sci., 194: 161-168.
Harris M.J. and D.A. Demovon, 1999. Comparative kernel structure of three endosperm mutant of Zea mays L. relating to seed viability and seedling vigor. Bot. Gaz. 150: 50–62.
Heidari Sharifabad H. 2009. Seed Economics.Proc. 1'st Iran Natl. Seed Sci. Technol. Gorgan, Iran. p: 4. (In Persain).
Heydecker,W., J. Higgins, and Y.J. Turner, 1975. Invigoration off seeds. Seed Sci. Technol. 3: 881-888.
ISTA, 1996. Rules for Seed Testing. International Seed Testing Association. Seed Sci. Technol. Zurich, Switzerland.
ISTA, 2005. International rules for seed testing edition, 2005.International Seed Testing Association (ISTA),Bassersdorf CH-Switzerland.
Jabari, R., M. Amini Dehaghi, F. Ganji, and K. Agahi, 2011. Effects of priming period and methods on germination of cumin (Cuminum cyminum). Agron. Sci. 2: 23-30.
Kȩpczyński, J. 1986. Inhibition of Amaranthus caudatus seed germination by polyethylene glycol-6000 and abscisic acid and its reversal by ethephon or 1-aminocyclopropane-1-carboxylic acid. Physiol. Plantar., 67: 588-591.
Khan, A.,A.L. Tao,J.S. Knypl, B. Brokowska, and L.E. Powell, 1987. Osmotic conditioning of seed: Physiological and biochemical changes. Acta Hortic. 83: 267-278.
Lauzer, D. and J. Vietch, 1990. Micropropagation of seed-derived plants of Cynara scolymus 'Green Globe'. Plant Cell, Tissue Organ. Cult., 21:237-244.
Nategh, M., K. Klarestaghi, R. Sadrabadi Haghighi, and N. Ghadiri, 2012. Effect of priming on germination and seedling growth of Purpurea Echinacea. 2nd Iranian Nation. Conf. Seed Sci. Technol., PP: 1-5 (In Persian).
Pecaut, P. 1994. Globe artichoke. In. Genetic improvement of vegetable crops (ed. Kalloo and Bergh). Pergamon Press,pp: 737-746.
Pill,W.G.,and E.A. Kilian, 2000.Germination and emergence of parsley in response to osmotic or matric seed priming and treatment with gibberelin. Hort sci., 35:907- 909.
Rezaei, R., M. Ramezani, H. Mohseni, 2010. Effect of osmoperiming on germination properties in two maize hybrids. Iranian J.  Crop Physiol., (Azad Uni., Ahvaz) 2: 25-44 (In Persian, with English Abstract).
Schimtz, N., J.H. Xia, and A.R. Kermode, 2001. Dormancy of yellow cedar seeds is terminated by gibberellic acid in combination with fluridone or with osmotic priming and moist chilling. Seed Sci. Technol., 29: 331-346.
Seyedi, M., J. Hamzeye, A. BurBur, and V. Dadresi, 2013. Effect of hydro-priming on germination properties and seedling growth of the safflower (Carthamus tinctorius L.) under drought stress. Agron. Sci., 4: 63-76
Wang, H.Y., C.L. Chen, and J.M. Sung, 2003. Both warm water soaking and solid priming treatments enhance anti-oxidation of bitter gourd seeds germinated at sub-optimal temperature. Seed Sci. Technol. 31: 47–56.
Wien, H.C. 1997. The physiology of vegetable crops. Cab Int. NY. USA.