نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 عضو هیئت علمی/دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

3 عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

این آزمایش به منظور بررسی پاسخ جوانه‌زنی بذر بادرنجبویه (.Melissa officinalis L) نسبت به دما و پتانسیل آب صورت گرفت. دماهای استفاده شده در این آزمایش، 10 سطح دما شامل 5، 10، 15، 20، 23، 25، 27، 30، 32 و 35 درجه سانتی‌گراد بود. در هر دما تاثیر تنش شوری شامل صفر،0/2-، 0/4-، 0/6- و 0/8- مگاپاسکال سدیم کلرید وتاثیر تنش خشکی شامل صفر،0/2-، 0/4-، 0/6- و 0/8- مگاپاسکال پلی اتیلن گلایکول بر خصوصیات جوانه‌زنی مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1393 انجام شد. داده‌ها بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار آنالیز شدند. نتایج نشان داد که اثر دما در پتانسیل آب بر شاخص‌های جوانه‌زنی معنی‌دار بود. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و شاخص بنیه. با افزایش شدت کلرور سدیم و پتانسیل اسمزی درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرهای بادرنجبویه به طور خطی کاسته شد و در هر دو آزمایش بیشترین درصد جوانه‌زنی مربوط به تیمار شاهد (90 درصد) و کمترین درصد جوانه‌زنی (20 درصد) مربوط به پتانسیل 0/8- مگاپاسکال بود. با کاهش پتانسیل آب و افزایش میزان شوری، شاخص بنیه گیاهچه کاهش پیدا نمود. بذرهای بادرنجبویه در دماهای 5، 10، 15 و 35 درجه سانتی‌گراد و در هیچ سطح رطوبتی جوانه نزدند. نتایج این پژوهش می‌تواند برای مطالعات آتی در مورد اکولوژی بذر گیاه بادرنجبویه مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

 
Abdul-Baki, A.A., and J.D. Anderson, 1973. Vigor determination in soybean seed by multiple criteria. Crop Sci. 13(6): 630-633.
Abolhasani Zeraatkar, M., A. Lekzian, GH. Haghnia and M. Sarcheshmepour, 2006. Inoculation with native strains resistant to drought and salinity properties of rhizobial nodules under water stress conditions in the greenhouse. Iranian. J Field Crops Res. 4: 195-183. (In Persian).
Ali, H., T.C. Tucher., T.L. Thompson and M. Salim, 2001. Effects of salinity and mixed ammonium and nitrate nutrition on the growth and nitrogen utilization of barley. J. Agron. Crop. Sci. 186: 223–228.
Bandani, M., and A. Abdolzadeh, 2007. Effects of silicon nutrition on salinity tolerance of Puccinellia distans (jacq.) parl. J. Agric Sci. Nat. Res. 14: 111-119.(In In Persian)
Baskin, C. C., and J.M. Baskin, 2001. Seeds: ecology, biogeography, and evolution of dormancy and germination. Academic Press, San Diego, California, 666p.
Bennett, C, 2003. Plant extract improves cognitive function in Alzheimer's disease. Health-News. Co. UK.
Bradford, K.J. 2002. Applications of hydrothermal time to quantifying and modeling seed germination and dormancy. Weed Sci. 50(2): 248–260.
Dadkhah, A. 2010. Salinity effect on germination and seedling growth of four medicinal plants. Iranian J. Medic. Arom. Plant. 26(3): 358-369. (In Persian).
Dadkhah, A., and M. Kafi, 2012. The effect of salinity stress on germination and seedling growth of Coriander, Plantago Psyllium, Sisymbrium irio and Portulaca oleracea seeds.  Iranian J. Feild Crops Res. 10: 25-32. (In Persian).
De, F., and R.K. Kar, 1994. Seed germination and seedling growth of mung bean (Vigna radiate) under water stress included by PEG-6000. Seed Sci. Technol. 23: 301-304.
Falahi, J., M.T. Ebadi and R. Ghorbani, 2009. The effect of salinity stress on germination of Salvia sclarea. Environ Stres. Crop Sci. 1: 57-67.
Farzane, S., and E. Soltani, 2011. Relationship between hydrotime parameters and seed vigor in sugar beet. Seed Sci. Biotechnol. 5 (1): 7-10.
ISTA. 2009. International rules for seed testing. International Seed Testing Association (ISTA).
Jafari, Z. 2014. Temperature-moisture response of fennel seed (Foeniculum vulgar miller)under different storage conditions. MA. Thesis. Univ. of Tehran, Karaj, Iran. (In Persian).
Jayas, D.S., S. Sokhansanj and N.D.G. White, 1989. Bulk density and porosity of two canola species. Trans. ASAE. 32: 291-294
Kafi, M., A. Nezami, H. Hosseini and A. Masoomi, 2005. Drought stress-induced physiological effects of PEG on seed germination of Lentil Genotypes. Iranian. J Field Crops Res. 3: 6-81.
Karevani, B., R, Tavakkol-Afshari and N. Majnoun-Hosseini, 2013. Germination of Tanacetum polycephalum subsp. Heterophyllum seeds at drought and salinity stress and different temperatures. Iranian J. Seed Sci. Technol. 2: 161-171. (In Persian).
Karevani, B., R, Tavakkol-Afshari, N. Majnoun-Hosseini and S.A. Mosavi, 2014. Germination of Scrophularia striata  seeds at drought and salinity stress and different temperatures. Iranian. J. Field Crops Sci. 45(2): 275-265. (In Persian).
Katembe W.J., A.U. Irwin and J.P. Mitchell, 1998. Effect of Salinity on Germination and Seedling Growth of two Atriplex species (Chenopodiaceae). Ann. Bot. 82: 167–175.
Kebreab, E., and A.J. Murdoch, 2000. The effect of water stress on the temperature range for germination of Orobanche aegyptiaca seeds. Seed Sci. Res. 10: 127-133.
Maguire , J.D. 1962. Speed of germination , aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigour. Crop Sci. 2: 176-177.
Martinez, J.P., S. Lutts, A. Schank, M. Bajji and J.M. Kinet, 2004. Is osmotic adjustment required for water stress resistance in the Mediterranean shrub Atriplex halimus L. J. Plant Physiol. 161:1041-1051.
Metwally, A., I. Finkemeier, M. Georgi and K.J. Dietz, 2003. Salicylic acid alleviates the cadmium toxicity in barley seedlings. Physiol. Biochem Plant. 132: 272-281.
Michel, B.E., and M.R. Kaufmann, 1973. The osmotic potential of polyethylene glycol 6000. Plant physiol. 51: 914-916.
Muscolo, A., M.R. Panuccio and M. Sidari, 2003. Effects of salinity on growth, carbohydrate metabolism and nutritive properties of kikuyu grass (Pennisetum clandestinum Hochst). Plant Sci. 164: 1103–1110.
Nabi-Zadeh, M.R. 2001. The effect of salinity on growth and yield of cumin. MA. Thesis. Ferdowsi Univ. of Mashhad, Mashhad, Iran. (In Persian).
Powell, A.A.,and S. Matthews, 1984. Prediction of the storage potential of onion storage under commercial storage conditions. Seed Sci. Technol. 12: 641-647.
Rahimi, Z., and M. Kafi, 2009. Effects of drought stress on germination characteristics of purslane (Portulaca oleracea L.).  Environ Stres. Crop Sci. 2(1): 87-91. (In Persian).
Soltani, A., M. Gholipoor and E. Zeinali, 2006. Seed reserve utilization and seedling growth of wheat as affected by drought and salinity. Environ. Exp. Bot. 55: 195–200.
Soltani, A., S. Galeshi, E. Zeinali and N. Latifi, 2002. Germination, seed reserve utilization and seedling growth of chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Sci.Technol. 30: 51-60.
Soltani, E., A. Soltani, S. Galeshi, F. Ghaderi-Far and E. Zeinali, 2013. Seed germination modeling of wild mustard (Sinapis arvensis L.) as affected by temperature and water potential: hydrothermal time model. J. Plant Prod. 20: 19-34. (In Persian).
Soltani, E., F. Ghaderi-Far, C.C. Baskin and J.M. Baskin 2015. Problems with using mean germination time to calculate rate of seed germination. Aust. J. Bot. 63(8): 631-635.
Soltani, E., M. Oveisi, A. Soltani, S. Galeshi, F. Ghaderi-Far and E. Zeinali, 2014. Seed germination modeling of volunteer canola as affected by temperature and water potential: hydrothermal time model. Weed Res. J. 6: 23-38. (In Persian).
Windauer, L. B., A. Altuna and R.L. Benech-Arnold, 2007. Hydrotime analysis of Lesquerella fendleri seed germination responses to priming treatments. Ind. Crop Prod. 25(1): 70-74.
Yazdani-Bioki, R., and P. Rezvani-Moghadam, 2012. Germination of Althea officinalis L. seeds at drought and salinity stress. Iranian. J. Field Crops Res. 10: 1-10. (In Persian).
Yanishlieva, N., and E. Marinova, 1998. Activity and mechanism of action of natural antioxidants in lipids. Res Develop oil Chemi, 2(1), 1-14.