اثر تیمارهای مختلف رفع خواب بذر جهت القا رویش و بنیه بذور در جمعیت های 4 گونه دارویی جنس مرزه Satureja spp

علیزاده, محمدعلی; حسین پور قزوینی, علی اکبر; جعفری, علی اشرف; دانشیان, جهانفر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، گروه بانک ژن منابع طبیعی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

² دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تاکستان

³ استاد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، بخش مرتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

⁴ استاد، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر- کرج، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

بذر هشت جمعیت از 4 گونه دارویی مرزه سهندی(Satureja sahendica) مرزه بختیاری(، S.bachtiarica) مرزه خوزستانی (S.khuzistanica) و مرزه خوراکی(S.hortensis ) در قالب آزمایش فاکتوریل در معرض 5 تیمار سرمادهی، پس رسی، خراش دهی شیمیایی (الکل 70 درصد)، خراش دهی مکانیکی (کاغذ سمباده) و آب مقطر (شاهد) قرار گرفتند. طرح آزمایش گلخانه‌ای بصورت کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط دمایی °C5±25 و نور 10000 لوکس در طول روز و (°C12-5) در شب، در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور سال 1388-1389 انجام شد. ویژه‌گی‌های رویش بذر شامل درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه‌چه و ساقه چه، طول گیاه‌چه، وزن تر خشک، شاخص بنیه اندازه گیری شد. مقایسه میانگین خصوصیات رویش بذر بین 4 گونه نشان داد که درصد و سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه مرزه خوزستانی از سه گونه دیگر بیشتر بود. مقایسه میانگین بین هشت جمعیت در 4 گونه مرزه نشان داد که جمعیت مرزه خوزستانی از مرزه خوزستانی(S.khuzistanica ) و جمعیت مرزه خوراکی با منشا خوزستان (S.hortensis)دارای درصد، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه بیشتری نسبت به سایر جمعیت‌ها بودند. شاخص‌های جوانه زنی و بنیه بذر در جمعیت‌ مرزه خوزستانی با خراش دهی فیزیکی (کاغذ سمباده و الکل) نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود و مشخص شد که خواب بذر این جمعیت به روش خراش‌دهی بر طرف می شود. خصوصیات مرتبط با جوانه‌زنی نظیر شاخص بنیه، وزن تر و خشک گیاهچه در دو جمعیت لرستان و قزوین به ترتیب از دو گونه مرزه خوزستانی(‌ .khuzistanica S) و مرزه سهندی( .sahendica S) با تیمار پس‌رسی و سرما بیشتر از سایر تیمارها بهبود یافت.

کلیدواژه‌ها

مراجع

Abdul-baki, A. A. and J. D. Anderson. 1973. Vigor determination in soybean seed by multiplication. Crop Sci 3: 630-633.

Alizadeh, M. A., H. A. Arab, R. Tabai Aghdaei, M. Nasiri, and A. A. Jafari. 2012. Evaluation germination and vigor of seed and seedling for some population of Satureja sahendica with physical and chemical treatment. In Proc. 12^thIranian Crop Sci. Congr. 4-6 Sep.. 2012.

Alizadeh, M. A. and, H. R. Isvand.2004. Evaluation and the study of germination potential, speed of germination and vigor index of the seeds of two species of medicinal plant Eruca sativa and Anthemis altissima under cold room and Dry storage condition. Iranian J. Med. and Arom. Plants. 20(3): 301-307. (In Persian).

Asakawa, S. 1963. Physiological studies on the germination of forest three seeds with special reference to Fraxinus mandshuica var. Japonica seeds. Bull.

Association of Official Seed Analyst (‏AOSA). 1988. Rules for testing seeds, J. Seed Technol. 6:1-26.

Baskin, C. C. and, J. M. Baskin.‏ 1988. Germination Ecology of seeds with physical dormancy, seeds, in school of Biological Sciences, Univ. of Kentucky, 101-133.

Boscaglia, B. and B. Setteb, 2001. Seed enhancement of the Satureja montana. Jour. Seed Sci. Technol., 29: 347-355.

Dean, S. G. and K. P. Svoboda 1989. Antibacterial activity of Satureja hortensis essential oil and its constituents, J. Hortic. Sci. 64: 205–210.

Faker Baher, Z., M. B., Rezaei, M. Mirza and B. Abbaszadeh. 2001. Quantitative and qualitative study of oils during drought stress, . Iranian J. Med. Arom. Plants, 11: 36-51.

Jamzad, Z. 2009. Thymes and savory of Iran, part two, Publisher, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, pp 119. (In Persian).

Leak, G., F. Gasper, and R. Santos. 2003. Effect of water on the solubility of essential oils in dense CO2, J. Essential Oil Res, 15: 172-177.

Lekh, R. and , I. S. Khairwal. 1993. Evaluation of pearl millet hybrids and their parents for germ inability and field emergence. Indian J. Plant Physiol. 2: 125-127.

Maguire, J. D. 1962. Speed of germination: aid in selection and evaluation for ‎seedling vigour. Crop Sci. 2: 176-177‎

Morrison, D, A., T. D. Auld, S. Rish, C, Porter, and K. McClay. 1992. Patterns of testa-imposed seed dormancy in native Australian legumes, Ann Bot., 70: 157-163.

Mozafarian, V. L. 1998.The culture of the names of Iranian plants, Second edition, Publisher, Farhang Moasser, pp: 482-481(In Persian).

Nikolaeva, M.G. 1969. Physiology of deep dormancy in seeds. Izdatel^,stvo “Nauka”, Leningrad [Translated from Russian by Z. Sha-prio, National Science Foundation, Washington, DC].

Patane, C. and F. Gresat, 2006. Germination of Astragalus hamosus and Medicago orbicularis affected by seed-coat dormancy breaking techniques. J. Arid Environ. 67: 167-173

Qrunfeleh, M. M. 1991. Studies on the hawthorn (Crataegus Azarollus L.) II, Changes in abscisic acid content during cold stratification in relation to seed germination, , J. Hortic. Sci.66: 223-226.

Versailles, F. 2006. Evaluation of some GC methods to predict the critical properties of aroma compounds. In Proc. 6^th Int. Symp. on Supercritical fluids 4

علوم و فناوری بذر ایران

اثر تیمارهای مختلف رفع خواب بذر جهت القا رویش و بنیه بذور در جمعیت های 4 گونه دارویی جنس مرزه Satureja spp

مراجع

مراجع

دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10
پاییز و زمستان 1395
بهمن 1395
صفحه 223-233

اثر تیمارهای مختلف رفع خواب بذر جهت القا رویش و بنیه بذور در جمعیت های 4 گونه دارویی جنس مرزه Satureja spp

مراجع

مراجع

دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10پاییز و زمستان 1395بهمن 1395صفحه 223-233

دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10
پاییز و زمستان 1395
بهمن 1395
صفحه 223-233