ارزیابی اثر آرایش و روش کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی بذر گوجه‌فرنگی (Lycopersicon esculentum)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، مشهد، استان خراسان رضوی،ایران.

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر آرایش‌های مختلف و روش کاشت بر خصوصّیات کمّی و کیفی بذر گوجه‌فرنگی رقم کارون، در سال 1391 پژوهشی در دو منطقه استان خراسان رضوی با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای اول تا سوم شامل فاصله بین ردیف در سه سطح120 ،140 و 160 سانتی‌متر، فاصله روی ردیف در سه سطح30، 40 و50 سانتی‌متر و روش کاشت یک و دو طرفه بودند. صفات مورد بررسی عملکرد میوه و بذر، تعداد میوه در بوته و  بذر در میوه، وزن هزار دانه و هکتولیتر بذر، درصد و سرعت جوانه زنی بذر بودند. نتایج تجزیه مرکب در مکان داده‌ها نشان داد افزایش فاصله ردیف‌ها از 120 به 160 سانتی‌متر به طور معنی داری تعداد میوه در بوته و بذر در میوه را 11.4 و 9.6 درصد افزایش داد. کاهش فاصله روی ردیف از 50 به 30 سانتی‌متر تعداد میوه در بوته و بذر در میوه، وزن هزار دانه و هکتولیتر بذر را به طور معنی داری به ترتیب 20.7، 11.1،  4.5 و 3.9 درصد کاهش داد. کشت دو طرفه گوجه‌فرنگی به طور معنی داری موجب به ترتیب 6.3، 7.8، 4.1 و 1.8 درصد کاهش در تعداد میوه در بوته و بذر در میوه، وزن هزار دانه و هکتولیتر شد. بیشترین عملکرد میوه و بذر در منطقه رخ از روش کاشت دو طرفه و آرایش کاشت 30×120 و کمترین آنها در منطقه طرق از روش یک طرفه و آرایش 50×140 با به ترتیب 2.7 و 3.1 برابر اختلاف حاصل شد. در مجموع روش کاشت دو طرفه با آرایش 30×150 سانتی‌متر، افزایش کمّیت و کیفیّت توده بذر تولیدی گوجه‌فرنگی را در پی خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها


Agrawal, R., 2005. Seed technology. Oxford and IBH Publishing Co., 829 p.
Akhter, F.N., G. Kabir, M.A. Mannam, and N.N. Sheen. 1992. Aging effect of wheat and barley seed upon germination miotic index and choromosomal damage. J. Islamic Acad. Sci., 5(1): 44-48.
Atherton, J.G., and J. Rudich.1988. The Tomato Crop. A  Scientific Basis for Improvement (eds). Chapman and Hall, New York, USA.
Ba – Angooda, S.A. 1984. A study on the effect of plant density on the spread of tomato yield. Arab J. Plant Protec., 2(1): 40-43.
Bertin, N., M. Genard, and S. Fishman. 2003. A model for an early Stage of tomato fruit development cell multiplication and cessation of the cell proliferative activity. Ann. Bot., 92: 65-72.
Charlo, H.C.O., R. Castoldi, L.A. Ito, C. Fernandes, and L.T. Braz. 2007. Productivity of cherry tomatoes under protected cultivation carried out with different types of pruning and spacing. Acta Hort., 761:323–326.
Ellis, R.H., and E.H. Roberts. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds. Seed Sci. and Technol., 9:373-409.
Fowler, B. 2002. Wintercerealproduction, [Online]. Available at:
http://www.evira.fi/portal/en/plant_production_and_feeds/current_issues/?a=ViewMessage&id=344. (accessed 25 May 2010; verified 20 jun. 2015). Mustialankatu 3, Finnish Food Safety Authority, FI-00790 Helsinki.
Khazaei, H., A. Zarea Feizabadi, and S.A. Beheshti. 2011. Effect of harvesting time on quantitative and qualitative characteristics of seed in different tomato (Lycopersicon esculentum) cultivars. Seed and Plant Product. J., 27-2(1): 21-40 (In Persian).
Khazaei, H., A. Sobhani, and K. Khaksar. 2008. Tomato seed multiplication. Seed and Plant Certified and Registration Inistitute publications, No. 87/505- 22/4/1387(In Persian).
Law-Ogbomo, K.E., and R.K.A. Egharevba. 2009. Effects of Planting Density and NPK Fertilizer Application on Yield and Yield Components of Tomato (Lycospersicon esculentum Mill) in Forest Location. World J. Agric. Sci., 5(2): 152-158.
Mamnoie, E., and A. Dolatkhahi. 2013. Plant Spacing and cultivar affects yield components, qualitative traits and early ripening of tomato (Lycopersicon esculentum). Not. Sci. Biol., 5(4):494-498
McCormac, J.2004. Tomato seed production. An organic seed production manual for seed growers, [Online]. Available https://carteret.ces.ncsu.edu/wp-content/uploads/2013/06/Saving-Heirloom-Tomato-Seeds.pdf?fwd=no (accessed 12 April 2009; verified 11 May. 2013). Creative Commons, 559 Nathan Abbott Way, Stanford, California 94305, USA.
Mehla C.P., V.K. Srivastava, S. Jage, R. Mangat, J. Singh, and M. Ram. 2000. Response of tomato varities to N and P fertilization and spacing. Indian J. Agric. Res., 34(3):182-184.
Opena, R.T., J.T. Chen, T. Kalb, and P. Hanson.2001. Hybrid seed production in tomato. International Cooperative Guide. Asian Vegetable Research and Development Center (AVRDC), Taiwan.  Pub.  No 01: 527-528.
Pathirana, C.K., I. D.C. Sajeevika, P.R. S. Pathirana, H. Fonseka, and R.M. Fonseka. 2014. Effects of Canopy Management and Fruit Thinning on Seed Quality of Tomato (Lycopersicon esculentum L.) Variety Thilina. Trop. Agric. Res., 25 (2): 171 – 179.
Scholberg, J., and L.M. Brain.2000. Growth and canopy charactristics of field-grown tomato. Agron. J., 92: 152-159.
Sinclair, T.R., G.L. Hammer, and E.J. Van Oosterom. 2005. Potential yield and water use efficiency benefits in sorghum from limited maximum transpiration rate, Functional Plant Biol., 32: 945-952.
Sowley, E.N.K., and Y. Damba. 2013. Influence Of Staking And Pruning On Growth and Yield Of Tomato In The Guinea Savannah Zone Of Ghana. Int. J. Sci. and Technol. Res., 12(2): 103 – 108.
Tabasi, A., H. Nemati, A. Tehranifar, and M. Akbari. 2011. The Effects of Shrub Pruning and Fruit Thinning on Seed Germination and Seedling of Tomato in the Next Generation (Lycopersicon esculentum Mill). J. Biol. Environ. Sci. 5, 105-110.
Tekrony, D.M. and D.B.Egli, 1991. Relation ship of seed vigor to crop yield: a review. Crop Sci., 31:816-822.
Tuan, M., and T. Mao. 2015. Effect of Plant Density on Growth and Yield of Tomato (Solanum lycopersicum L.) at Thai Nguyen, Vietnam. Int. J. Plant & Soil Sci., 7(6): 357-361.
Tuan, M.H. 2015. Agronomic Requirements and Production Methods of Tomatoes in the Red River Delta of Vietnam. J. Trop. Crop Sci., 2(1): 33-38.
Yazdi Samadi, B., A. Rezaei, and M. Valizadeh. 1998. Statistical designs in agricultural research. (2rd ed.). Tehran University Publications, No. 2346, Iran, 764 p. (In Persian).