نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

2 مرکز تحقیقات بیولوژی علوم پزشکی کرمانشاه

چکیده

در پژوهش حاضر حفاظت انجمادی بذور گیاه سیاه‌دانه به روش شیشه‌ای شدن مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در سه تکرار با دو فاکتور، در دو سطح محلول آب‌گیری (PVS2 و PVS3) و زمان‌های آبگیری از بذور قبل از فرآیند انجماد طی 7 سطح زمانی (20، 40، 60، 80، 100، 120 و 140 دقیقه) به صورت فاکتوریل و آرایش طرح کاملاً تصادفی (CRD) مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که زمان تیمار برای صفت طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود. ولیکن برای صفت درصد جوانه‌زنی غیر معنی‌دار بود. همچنین، تجزیه واریانس بذور تیمار شده بر اساس نوع محلول برای کلیه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال 1 درصد تفاوت معنی‌دار نشان داد. اثر متقابل زمان تیمار در نوع محلول برای صفات طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه در سطح احتمال 1 درصد و برای صفت درصد جوانه‌زنی در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. به طور‌کلی نتایج تجزیه واریانس حاکی از این بود که نوع محلول و زمان آبگیری در فرآیند شیشه‌ای شدن و حفاظت انجمادی گیاه سیاه‌دانه در شاخص‌های مورد ارزیابی مؤثر است. همچنین، تیمار بذور با استفاده از محلول PVS3 و طی بازه‌های زمانی 20 و 40 دقیقه، دارای بیشترین مقدار طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و درصد جوانه‌زنی بود. نتایج این مطالعه می‌تواند در حفاظت از ژرم‌پلاسم گیاه دارویی و با اهمیت سیاه‌دانه مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

Abdel-Salam, I.M., A. Raafat, and H. Abdel-Muniem. 1998. Radioprotective effect of Nigella sativa oil on the liver of Swiss albino mice. Egypt. J. Biochem. 16: 167–176.
Ali, B.H., and Blunden, G. 2003. Pharmacological and toxicological properties of Nigella Sativa. Phototherapy Res. 17(4): 299–305.
Arzani, A. 2004. Breeding Field Crops (Authored by: Sleper & Poehlman). 3th edition. Isfahan University of Technology Publication. (In Persian)
BahramiNajad, S., and A. Papzan. 2006. Effect of row spacing on different characteristics of black cumin (Nigella sativa L.) under Kermanshah conditions.Iranian J. Crop Sci. 8(3): 241–249. (In Persian)
Balouchi, H., A. Yadavi, and M. Movahedi Dehnavi. 2012. Effect of Osmotic Stress on Seed Germination Indices of Nigella sativa and Silybumm arianum. J. Crop Weed Ecophysiol. 5(20): 97–108.
Benson, E.E. 2008. Cryopreservation of phytodiversity: a critical appraisal of theory and practice. Critical Rev. Plant Sci. 27: 141–219.
D'antuono, F.L., A. Moretti, and F.S.A. Lovato. 2002. Seed yield, components, oil content and essential oil content and composition of Nigella sativa L. and Nigella damascene. Ind. Crops Prod. 15: 59–69.
Falahhosseini, H., R. Mohtashemi., Z. Sadeghi., Y. Saeidi, and A. Falahhosseini. 2010. A review on the pharmacological effects of Nigella sativa. J. Med. Plants. 10 (2): 1–18.
Faravani, M., and M. Farsi. 1999. Study of agronomic characters and some cytogenetic traits and genetic diversity in Nigella Sativa accission. Final report. Jahade Agriculture Research and Education Organization Press. (In Persian)
Ghosheh, A.O., A.A. Houdi, and A.P. Crooks. 1998. High performance liquid chromatographic analysis of the pharmacologically active quinines and related compounds in the oil of the black seed (Nigella sativa L.).J. Pharmaceutical Biomed. Analysis. 19: 757–762.
Goreja, W.G. 2003. Black Seed: Nature’s Miracle Remedy. Amazing Herbs Press, New York.
Gale, S., A. John, K. Harding, and E. Benson. 2008. Developing cryopreservation for Picea sitchensis (sitka spruce) somatic embryos: a comparison of vitrification protocols. Cryo Letters. 29: 135–144.
Ghaffarzadeh-Namazi, N., N. Babaeian, A. Ghamari-zare, and G.H. Nematzadeh. 2015. Cryopreservation the seeds of the medicinal plant Satureja bachtiarica Bunge. Int. J. Biosci. 6(2): 24–29.
Kaviani, B., M.N. Padasht Dehkaei, D. Hashemabadai, and A.H. Darabi. 2010. Cryopreservation of Lilium Ledebourii (Baker) Bioss. By encapsulation-vitrification and in vivo media for planting of germplasm. Am. Eurasian J. Agric. Environ. Sci. 8(5): 556–560.
Keivanloo, S., and M. Sudagar. 2012. Cryoprotectant toxicity in fish embryos. J. Conserv. Utilization Nat. Res. 1(2): 73–84.
Khoram del, S., A. Koochaki, M. Nasirimahalati, and R. Ghorbani. 2010. The effect of biofertilizers on yield and medicinal plants black cumin (Nigella sativa). Iranian J. Field Crops Res. 8(5): 758–766.
Mansouri, M., M. Kakaei, M.R. Abdolahi, and S. Sharifi. 2013. Study of Cryopreservation in Rapeseed (Brassica napus L.) Seeds by Vitrification Method. Agric. Biotechnol. 12(2): 33–39.
Nafez, A., S.S. AL-Beitawi, E.L. Ghousein, and H.N. Abdullah. 2009. Replacing bacitracin methylene disalicylate by crushed Nigella sativa seeds in broiler rations and its effects on growth, blood constituents and immunity.Livestock Sci. 125: 304–307.
Omid bigi, R. 2000. Approaches production and processing of medicinal plant. Mashhad Publications, Astan Quds Razavi, Mashhad, Iran. (In Persian)
Pennycook, J., and L. Towill. 2000. Cryopreservation of shoot tips from in vitro plants of sweet potato (ipomoea batatas L. Lam) by vitrification. Plant Cell Rep. 19 (7): 733–737.
Pillai, B.R., K.J. Rao, and J. Mohanty. 2001. Toxicity of selected Cryoprotectants to the first zoeal stages of giant freshwater prawn (Macrobrachium rosenbergii) (de Man). As. Fish. sci. 14: 1–8.
Popov, A.S., E.V. Popova, T.V. Nikishina, and O. N. Vysotskaya. 2006. Cryobank of plant genetic resources in Russian Academy of Sciences.Int. J. Refrigeration. 29: 403–410.
Rong, H.S., and Y.M. Hua. 2009. High-efficiency vitrification protocols for cryopreservation of in vitro grown shoot tips of rare and endangered plant Emmenopteryshenryi Oliv. Plant Cell, Tissue and Organ Culture.99: 217–226.
Shatnawi, M.A. 2011. Cryopreservation of Capparisspinosa shoot tips via vitrification, encapsulation dehydration and encapsulation vitrification. World Appl. Sci. J. 15: 318–325.
Suzuki, M., M. Ishikawa, and T. Akihama. 2005. Cryopreservation of encapsulated gentian axillary needed to increase recovery of tips after cryopreservation buds following 2 step pre culture with sucrose and desiccation. Plant Cell. Tissue and Organ Culture.83: 115–121.
Wen, B., R. Wang., H. Cheng, and S. Song. 2010. Cytological and physiological changes in orthodox maize embryos during cryopreservation. Protoplasma. 239: 57–67.