نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 زراعت و اصلاح نباتات.دانشکده کشاورزی.دانشگاه تهران

2 زراعت و اصلاح نباتات،کشاورزی،فردوسی مشهد،مشهد

چکیده

به منظور بررسی اثر شرایط مختلف نگهداری بذر بر قابلیت انبارداری بذور پرایم شده کلزا(رقم اکاپی) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً‌تصادفی با سه تکرار، در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1394 - 1393 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پرایم بذر با استفاده از محلول 0.5 درصد ‌نیترات پتاسیم نیترات به مدت 12 ساعت (دو سطح پرایم نشده و پرایم شده)، نوع بستهبندی بذور (سه سطح نانو، پلاستیک همراه با خلأ و فویل آلومینیوم)، محیط نگهداری بذور شامل2سطح دمایی (15 و30 درجه‌سانتیگراد)و 4سطح رطوبتی (5، 9، 13 و 17 درصد) و زمان انبارداری در 6سطح (30، 60، 90، 120، 150 و 180 روز) بودند. نتیجه تجزیه واریانس نشان داد که با افزایش مدت زمان انبارداری، همچنین با افزایش مقدار رطوبت محتوی بذر و دمای انبارداری بنیه بذرها به مرورکاهش پیدا می‌کند و در شاخص های مورد بررسی این کاهش در همان ماه های ابتدایی در تیمار رطوبت 17 درصد و دمای 30 درجه‌سانتی‌گراد رخ داد که نشان دهنده تاثیر بیشتر شرایط نگهداری نسبت به زمان انبارداری و نوع بسته‌بندی‌ها در حفظ کیفیت بذرها بود. برای شاخص‌های درصد و سرعت جوانه‌زنی کلزا، بین اثرات اصلی و اثرات متقابل دو و سه‌گانه تفاوت معنی‌داری درسطح احتمال یک درصد وجود داشت. بسته بندی نانو باعث حفظ کیفیت بذر در شرایط رطوبت و دمای بالا می شوند و به عنوان بسته بندی مناسبی برای نگهداری آنها در این شرایط توصیه می شوند.

کلیدواژه‌ها

Afzal. I., N. Aslam, F. Mahmood, A. Hameed, S. Irfan, and G. Ahmad. 2006. Enhancement of germination and emergence of canola seeds by different priming Techniques. Caderno de Pesquisa série Biologia. 16(1):19- 34.
Bailly. C. 2004. Active oxygen species and antioxidants in seed biology. Seed Sci. Res. 14(2): 93-107.
Basra. S.M.A., M. Farooq, R. Tabassam, and N. Ahmad. 2005. Physiological and biochemical aspects of seed vigor enhancement treatments in fine rice (Oryza sativa L.). Seed Sci. Technol. 33: 623-628.
Basra. S.M.A., I. A. Pannu, and I. Afzal. 2003. Evaluation of seedling vigor of hydro and matriprimed wheat (Triticum aestivum L.) seeds. Int. Agric. Biol. 5:121- 123.
Black. M., and J. D. Bewley. 2009. Seed Technology and its biological basis. Translated by R. Tavakkol Afshari. A, Abbasi Surki. E. Ghasemi. University of Tehran press, Tehran, Iran.
Carpenter. W. J., and J. F. Boucher. 1991. Priming improves high-temperature germination of pansy seed. Hortic. Sci. 26: 541–544.
Ellis. R. H., and T. D. Hong. 2007. Quantitive response of the longevity of seed of twelve crops to temperature and moisture in hermetic storage. Seed Sci. Technol.35:432-444.
Gawrysiak-Witulska. M., M. Rudzińska, J. Wawrzyniak, and A. Siger. 2012. The Effect of Temperature and Moisture Content of Stored Rapeseed on the Phytosterol Degradation Rate. J. Am. Oil Chemists' Soc. 89(9): 1673-1679.doi:  10.1007/s11746-012-2064-4.
Gawrysiak-Witulska. M., A. Siger, and R. Rusinek. 2015. Degradation of tocopherols during rapeseed storage in simulated conditions of industrial silos. Int. Agrophys. 30: 39-45. doi: 10.1515/intag-2015-0078.
Goel. A., and I.S. Sheoran. 2003. Lipid peroxidation and peroxide-scavenging enzymes in cotton seeds under natural ageing. Biol. Plant 46:429-434.
Gupta. A., R. C. Punia, and O. S. Dhaiya. 2017. Seed ageing and deterioration during storage of pearl millet hybrid along with their parental line. Res. Environ. Life Sci. 10(6): 554-556.
Hampton. J. G., and D. M. TecKrony. 1995. Handbook of vigor test methods. The International Seed Testing Association, Zurich.
Hardegree. S. P. 1994. Drying and storage effects on germination of primed grass seeds. J. Range Manage. 47:196-199.
ISTA. 2010. International rules for seed testing. The International Seed Testing Association (ISTA), Zurich.
Lehner. A., C. Bailly, B. Flechel, P. Poels, D. Côme, and F. Corbineau. 2006. Changes in wheat seed germination ability, soluble carbohydrate and antioxidant enzyme activities in the embryo during the desiccation phase of maturation. J. Cereal Sci. 43: 175-82.
Tripathi. P. C., and K. E. Lawande. 2014. Effect of Seed Moisture and Packing Material on Viability and Vigour of Onion Seed. J. Eng. Comput. Appl. Sci. (JECAS). 3(7): 1-6.
Yaja. J. E., E. Pawelzik, and S. Vearasilp. 2005. Prediction of soybean seed quality in relation to seed moisture content and storage temperature. Chaingmai University, Department of Agronomy, Thailand. Conference on International Agricultural Research for Development.
Verma. S. S., U. Verma, R. P. S. Tomor .2003. Studies on seed quality parameters in deteriorating seeds in Brassica (Brassica campestris). Seed Sci. Technol. 31: 389-396.
Wang. H. Y., C. L. Chen, and J. M. Sung. 2003. Both warm water soaking and solid priming treatments enhance anti-oxidation of bitter gourd seeds germinated at sub-optimal temperature. Seed Sci. Technol. 31: 47-56.