نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارپژوهش، مؤسسه ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

2 دانشیار پژوهش، معاونت شناسایی و ثبت ارقام گیاهی، مؤسسه ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، کرج، ایران

4 سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال-کرج ایران

چکیده

به منظور تعیین بهترین روش برای آزمون جوانه‌زنی استاندارد بذر زنیان (Carum capticum)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج اجرا گردید. بذرها در دو تیمار نیترات پتاسیم (2 گرم در هزار میلی‌لیتر آب مقطر) و سرمادهی (7 روز در دمای 7 تا 10 درجه سانتی-گراد) و سه حالت بستر روی کاغذ، بین کاغذی و ماسه و در دماهای 10، 15، 20، 25، 20-30 و 35 درجه سلسیوس در ژرمیناتور به مدت 25 روز قرار گرفتند. زنده‌مانی پس از آزمون تترازولیوم 75% بود. بالاترین درصد جوانه‌زنی نهایی و گیاهچه عادی در دمای 20 و 15 درجه سلسیوس در سرمادهی و در دمای 20 درجه سلسیوس در نیترات پتاسیم و شاهد ثبت گردید. در دمای 35 درجه سلسیوس هیچ گونه جوانه‌زنی پس از اعمال تیمارهای شاهد و نیترات پتاسیم مشاهده نشد اما پس از سرمادهی بیش از 26% جوانه‌زنی ثبت گردید. پتانسیل جوانه‌زنی در بستر روی کاغذ و بین کاغذی نسبت به ماسه بالاتر بود. کمترین سرعت جوانه‌زنی در تیمارهای شاهد و نیترات پتاسیم، و بیشترین در سرمادهی ثبت گردید. شاخص وزنی بنیه در بسترهای روی کاغذ و بین کاغذی در سه دمای 10، 15 و 20 درجه سلسیوس بالاترین مقدار بود. در راستای ارزیابی بهینه جوانه‌زنی استاندارد زنیان استفاده از نیترات پتاسیم و سرمادهی در دو دمای 15 و 20 درجه سلسیوس در دو بستر روی کاغذ و بین کاغذی پیشنهاد می‌گردد، زیرا می‌تواند حداکثر پتانسیل جوانه‌زنی و شاخص وزنی بنیه را حاصل نماید.

کلیدواژه‌ها

Abdel-Baki, G.K., M. Shaddad, D. Mostafa, and A-S. Rafat. 2018. The effect of seed presoaking with KNO3 on seed germination, proline, protein pattern, ß-amylase and mineral composition of two faba bean cultivars treated with NaCl. Egypt. J. Bot. 58: 445–461. DOI: 10.21608/ejbo.2018.3423.1166.
Afzali Group, S., N. Mehdinejad, H. Azad Ghojeh Biglou, and N. Salarnia. 2018. The effect of chilling and leaching in removing dormancy the seeds of Lovage (Levisticum officinale KOCH). J. Seed Res. 8: 60-68. (In Persian, with English Abstract)
Aihua, L., J. Shunyuan, Y. Guang, L. Ying, G. Na, C. Tong, K. Liping, and H. Luqi. 2018. Molecular mechanism of seed dormancy release induced by fluridone compared with cold stratification in Notopterygium incisum. BMC Plant Biol. 18: 1-16. DOI:10.1186/s12870-018-1333-2.
Ali, M.M., T. Javed, R.P. Mauro, R. Shabbir, I. Afzal, and A.F. Yousef. 2020. Effect of seed priming with potassium nitrate on the performance of tomato. Agriculture.10(11): 1–10. DOI: 10.3390/agriculture10110498.
Alizadeh, M.A., A.A. Hosienpoor Ghazvini, A. Jafari, and J. Daneshian. 2017. Effect of different treatment on removing seed dormancy to induction of seed emergence and vigor in some populations of four species of savory (Satureja spp.). Iranian J. Seed. Sci. Technol. 5: 223-233. DOI: 10.22034/ijsst.2017.108295. (In Persian)
Anonymous. 2022. ISTA. International Rules for Seed Testing. International Seed Testing Associations.
Anonymous. 1983. Association of Official Seed Analysis AOSA. Seed Vigor Testing Handbook. Contribution No. 32 to the handbook on Seed Testing.
Baskin, C.C. and J.M. Baskin. 2014. Seeds: ecology, biogeography, and evolution of dormancy and germination, 2nd ed. Elsevier/Academic Press, San Diego.
Bewley, J.D., K.J. Bradford, H.W.M. Hilhorst, and H. Nonagaki. 2013. Seeds: physiology of development, germination and dormancy, 3th Edition. Springer. New York Heidelberg Dordrecht London, Switzerland.
Boskabady, M.H., S. Alitaneh, and A. Alavinezhad. 2014. Carum copticum L.: A Herbal Medicine with Various Pharmacological Effects. BioMed Res. Int. 569087: 1-11. DOI: 10.1155/2014/569087.
Chen, S.Y., S.H. Chou, C.C. Tsai, W.Y. Hsu, C.C. Baskin, J.M. Baskin, and L.L. Kuo-Huang. 2015. Effects of moist cold stratification on germination, plant growth regulators, metabolites and embryo ultrastructure in seeds of Acer morrisonense (Sapindaceae). Plant Physiol. Biochem. 94: 165-173. DOI: 10.1016/j.plaphy.2015.06.004.
Cortés-Fernández, I., M.D. Cerrato, A. Ribas-Serra. 2021. Evidence of interpopulation variation in the germination of Eryngium maritimum L. (Apiaceae). Plant Ecol. 222: 1101–1112. DOI: 10.1007/s11258-021-01164-y.
Ghaderi-Far, F. and A. Soltani. 2014. Seed testing and control. Publications of University of Mashhad, Mashahd, Iran. (In Persian)
Ghavam, M., Z. Soleimani Nejad, and A. Tavili, 2018. Dormancy breaking of (Ducrosia anethifolia Boiss) seed under the influence of different treatments. New Cell. Mol. Biotechnol. J. 8: 35-44. DOI: 20.1001.1.22285458.1397.8.30.4.9. (In Persian, with English Abstract)
Gholami, M., A. Danesh Shahraki, E. Asadi, P. Tahmasbi, and H. Shirmardi. 2019. The effects of Pre-chilling and gibberellic acid on seed dormancy break, germination and plant growth Indices of Smyrnium cordifolium BOISS. J. Rangeland. 13(4): 571-583. DOR:20.1001.1.20080891.1398.13.4.4.1. (In Persian, with English Abstract)
Hammami, H., B. Saadatian, and A. Aliverdi. 2018. Geographical variation in breaking the seed dormancy of Persian cumin (Carum carvi L.) ecotypes and their physiological responses to salinity and drought stresses. Ind. Crops. Prod. 124: 600-606. DOI: 10.1016/j.indcrop.2018.08.040.
Kamali, N. and A. Sadeghipour. 2016. Investigation on some dormancy breaking treatments on germination percentage and rate of seeds of (Bunium persicum). Watershed Manage. Res. 29: 24-32. DOI: 10.22092/WMEJ.2016.112318.
Keshtkar, H.R., H. Azarnivand, V. Etemad, and S.S. Moosavi. 2008. Seed dormancy-breaking and germination requirements of Ferula ovina and Ferula gummosa. Desert. 13(1): 45-51. DOI: 10.22059/JDESERT.2008.27174.
Moaaz Ali, M., T. Javed, R. Paolo Mauro, R. Shabbir, I. Afzal, and A. Fathy Yousef. 2020. Effect of seed priming with potassium nitrate on the performance of tomato. Agric. 10(11): 498. DOI: 10.3390/agriculture10110498.
Nkomo, M. and L. Kambizi. 2009. Effects of pre-chilling and temperature on seed germination of Corchorus olitorius L. (Tiliaceae) (Jew’s Mallow), a wild leafy vegetable. Afr. J. Biotechnol. 8(6): 1078-1081.
Nowruzian, A., M. Masoumian, M.A. Ebrahimi, and Gh.A. Bakhshi khaniki. 2017. Effect of Breaking Dormancy Treatments on Germination of Ferula assa foetida L. Seed. Iranian J. Seed Res. 2: 155-169. DOI: 10.29252/yujs.3.2.155. (In Persian, with English Abstract)
Nurulla, M., C.C. Baskin, J.J. Lu, D.Y. Tan, and J.M. Baskin. 2014. Intermediate morpho-physiological dormancy allows for life-cycle diversity in the annual weed, Turgenia latifolia (Apiaceae). Aust. J. Bot. 62: 630–637. DOI: 10.1071/BT14281.
Orchard, T. 1977. Estimating the parameters of plant seedling emergence. Seed Sci. Technol. 5: 61-69.
Rahimi, H., B. Torabi, E. Soltani, and F. Ghaderi-Far. 2017. Investigation of the process of seed germination of wild mustard (Sinapis arvensis) during dormancy elimination. Weed Res J. 2: 15-30. (In Persian, with English Abstract)
Raisi, A., S.N. Kalat, and A.S. Darban. 2013. The study effects of stratification, temperature and potassium nitrate on seed dormancy breaking Ferula assa foetida. World Appl. Sci. J. 23: 379-383. DOI: 10.5829/idosi.wasj.2013.21.3.2785.
Rezazadeh, Z.B., and A. Koocheki. 2006. Evaluation of cardinal temperature for three species of medicinal plants, Ajowan (Trachyspermum ammi), Fennel (Foeniculum vulgare) and Dill (Anethum graveolens). Desert J. 11(2): 11-16. DOI: 10.22059/JDESERT.2006.31870.
Sasani, Sh., R. Tavakol-Afshari, K. Postini, and F. Sharifzadeh. 2006. Evaluation of the effect of moist-chilling, hormonal treatments and storage period on dormancy breaking and induction of Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch seed germination. 9th Iranian Congress of Plant Science and Plant Breeding. 27 Aug. 2006. Tehran, Iran.
Zahin, M., I. Ahmad, and F. Aqil. 2010. Antioxidant and antimutagenic activity of Carum copticum fruit extracts. Toxicol in Vitro. 24(4): 1243–1249. DOI: 10.1016/j.tiv.2010.02.004.
Zardari, S., F. Ghaderi-Far, H.R. Sadeghipour, E. Zeinali, E. Soltani, and C.C. Baskin. 2019. Deep and intermediate complex morphophysiological dormancy in seeds of Ferula gummosa (Apiaceae). Plant Species Biol. 34: 85–94. DOI: 10.1111/1442-1984.12238.
Zhang, K., Y. Zhang, J.L. Walck, and J. Tao. 2019. Non-deep simple morphophysiological dormancy in seeds of Angelica keiskei (Apiaceae). Sci. Hortic. 255: 202–208. DOI: 10.1016/j.scienta.2019.05.039.