نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصل کارشناس ارشد از دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج ، کارشناس خبره

2 موسسه جنگلها و مراتع کشور- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی 2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.

3 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران

4 استاد پژوهش موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

5 کارشناس خبره موسسه جنگلها و مراتع کشور- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

بومادران (Achillea) یکی از مهمترین جنسهای گیاهان دارویی است که کاربرد بسیاری در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی دارد. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در سال 1401 در محیط گلخانه در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع انجام گرفت. دراین آزمایش بذر سه گونه بومادرانA.nobolis،A.millifolium و A.tenufolia به روش مصنوعی با اعمال دمای 40 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 100% (به مدت0، 48 ساعت، 72 ساعت)، پیری زودرس شدند پرایمینگ بذر شامل هیدروپرایمینگ (خیساندن به مدت 24 ساعت در آب مقطر)، اسید جیبرلیک , 250 و 500 پی پی ام بر روی بذرهای پیر شده و شاهد اعمال گردید. نتایج نشان داد که اثرات اصلی، متقابل گونه، پرایمینگ بذر و زوال بذر برای صفات درصد جوانه و سرعت سبز شدن، شاخص سبز شدن طول ساقچه،طول ریشه‌چه، طول گیاهچه، شاخص بنیه بذر، وزن تر خشک گیاهچه، نسبت طول ریشه به ساقه در سطح احتمال 1% معنی دار بود. مقایسه مرتبه اکثر صفات سبز شدن, گونه های A. nobolis و A.millifolium به ترتیب در مرتبه اول و دوم قرار گرفتند. ، بیشترین سرعت سبز شدن در تیمار هیدرو پرایمینگ به دست آمد. در هر سه گونه بیشترین میانگین صفات سبز شدن با هورمون جیبرلیک 250پی پی ام به دست آمد و تیمارهای هیدروپرایمینگ و اسیدجیبرلیک 500 پی پی ام در مرتبه بعدی قرار گرفتند. افزایش نسبت طول ریشه به ساقه بین تیمارهای زوال بذر با تیمار اسید جیبرلیک250پی پی ام نشان دهنده این است که این تیمار از طریق افزایش رشد ریشه موجب توسعه رشد گیاه شده است.

کلیدواژه‌ها

Abdul-Baki, A.A., and J.D. Anderson. 1973. Vigour determination in soybean seed by multiple criteria 1. Crop Sci. 13(6): 630-633. DOI: 10.2135/cropsci1973.0011183X001300060013x.
Alivand, R., R. Tavakol Afshari, and F. Sharif Zadeh. 2013. Effects of gibberellins, salicylic acid, and Ascorbic acid on improvement of sprouting characteristics on deteriorated seeds of Brassica napus. Iranian J. Field Crop Sci. 43: 561-57. DOI: 10.22059/IJFCS.2013.29413. (In Persian)
Alizadeh, M.A., and M. Nasiri. 2012. The feature of seed technology within phasing on natural resource plants. Publisher: Mehr Matin with cooperation of Seed and Plant Certification and Registration Institute, Karaj, Iran.
Alizadeh, M.A., F. Torabi Chafgiri, and A.A Jafari. 2022. Effect of Priming on Improvement of Deteriorated Seed of Tanacetum parthenium. J. Med. Plants By-products. 11(1): 1-9. DOI:10.22092/JMPB.2021.352950.1308.
Amooaghaie, R. 2011. The effect of hydro and osmopriming on alfalfa seed sprouting and antioxidant defenses under salt stress. Afr. J. Biotechnol. 10 (33): 6269-6275. DOI: 10.5897/AJB10.2448.
Armin, M., M. Asgharipour, and M. Razavi- Omrani. 2010. The Effect of Seed Priming on Sprouting and Seedling Growth of Watermelon (Citrullus Lanatus) Adv. Environ. Biol. 4(3):437-442. DOI: 10.5897/AJAR2016.10944.
Bittenbcourt, M.L.C., D.C.F.S. Dais, L.A.S. Dias, and E.F. Araujo. 2004. Effect of priming on asparagus seed sprouting and vigour under water and temperature stress. Seed Sci. Technol. 32: 607-616. DOI: 10.15258/sst.2004.32.2.29.
Boniecka, J., K.  Kotowicz, E. Skrzypek, K. Dziurka, M. Rewers, I. Jedrzejczyk, E. Wilmowicz, J. Berdychowska, and G.B. Dąbrowska. 2019. Potential biochemical, genetic and molecular markers of deterioration advancement in seeds of oilseed rape (Brassica napus L.). Ind. Crops Prod. 130:478-490. DOI: 10.1016/j.indcrop.2018.12.098.
Carrillo-Reche, J., M. Vallejo-Marín, and R.S. Quilliam. 2018. Quantifying the potential of ‘on-farm ‘seed priming to increase crop performance in developing countries. A meta-analysis.     Agron. Sustain. Dev. 38: 64. DOI:10.1007/s13593-018-0536-0.
Coin, L., M. Vaissiere, A Noirot, A., Charrier, and S. Hamon. 1995. Comparative effects of natural and accelerated ageing on barley seeds (Hordeum vulgare L.). Seed Sci. Technol. 23: 673-688.
Eisvand, H.R., M. A. Alizadeh, and F. Fekri. 2010. How hormonal priming of aged and nonaged seeds of bromegrass affects seedling physiological characters. New Seeds. 11: 52-64. DOI: 10.1080/15228860903584523.
Falahhosseini, L. M.A. Alizadeh, and S. Vazan. 2017. Priming Effect of on the Enhancement of Sprouting Traits in Aged Seeds of Chamomile (Matricaria chamomilla L.) Seeds Preserved in Medium and Long-term Storage. J. Med. Plants By-products. 1: 1-9. DOI: 10.22092/jmpb.2017.113144.
FAO. 1998. The state of the world’s plant genetic resources for food and agriculture. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy.
Finch-Savage., W.E., K.C Dent, and L.J. Clark. 2004. Soak conditions and temperature following sowing influence the response of maize (Zea mays L.) seeds to on-farm priming (Pre-Sowing Seed Soak). Field Crops Res. 90: 361- 374. DOI: 10.1016/j.fcr.2004.04.006.
Ghani, A., M Azizi, and A. Tehraifar. 2009. Response of Achillea species to drought stress induces by polyethylene glycol in sprouting stage Iranian J. Med. Aromatic Plants. 25(2). 261-271. DOI:10.22092/ijmapr.2009.7259. (In Persian)
Jabari, M., and M. Jabari. 2023: Seeds priming ready techniques to increase the production of vegetables, Iranian J. Plants Biotechnol. 17(4): 8-21. DOR:20.1001.1.17355028.1401.17.4.2.8. (In Persian)
Lekh, R., and I. S. Khairwal. 1993. Evaluation of pearl millet hybrids and their parents for germinability and field sprouting. Indian J. Plant Physiol. 2: 125-127.
Lutts, S., P. Benincasa, L. Wojtyla, S. Szymon Kubala, R. Pace, K. Lechowska, M. Quinet, and M. Garnczarska. 2016. Seed priming: new comprehensive approaches for an old empirical technique. Pp 1-46. In S. Araujo and A. Balestrazzi(eds.) New challenges in seed biology. IntechOpen, [Erscheinungsort nicht ermittelbar]. DOI: 10.5772/64420.
McDonald, M.B. 2000. Seed priming. Pp 287–325. In M. Black and J. D. Bewley(eds.) Seed Technology and Its Biological Basis. Sheffield, Academic Press, Sheffield, UK.
McDonald, M.B. 1999. Seed deterioration physiology, repair and assessment. Seed Science and Technology. 27(1): 177-237.
Maguire, J.D. 1962. Speed of sprouting aid in selection and seedling vigour evaluation. Crop Sci. 2: 176-77. DOI:10.2135/cropsci1962.0011183X000200020033x.
Mahmood, A., O. Turgay, M. Farooq, and R. Hayat. 2016. Seed biopriming with plant growth promoting rhizobacteria: a review. FEMS Microbiol. Ecol. 92(8): fiw112. DOI: 10.1093/femsec/fiw112.
Marshal, A.H., and D.N. Lewis. 2004. Influence of seed storage conditions on seedling sprouting, seedling growth and dry matter production of temperate forage grasses. Seed Sci. Technol. 32: 493-501. DOI: 10.15258/sst.2004.32.2.19.
Mazhar, M.W., M. Ishtiaq, I. Hussain, A. Parveen, B.K. Hayat, and M. Azeem. 2022. Seed nano-priming, with Zinc OXidenano particles in rice mitigates drought and enhances agronomic profile. PLoS ONE. 17 (3): DOI: 10.1371/journal.pone.0264967.
Moghaddam, M.R. 1998. Range Management. 1st ed. University of Tehran, Tehran, Iran. (In Persian)
Mozaffarian, V. 2008. Flora of Iran, Asteraceae (Compositae): Tribes Anthemideae and Echinopeae, Research Institute of Forests and Rangelands Press, First edition, 59: 21-22. Tehran, Iran. (In Persian)
Mozaffarian, V. 2007. A Dictionary of Iranian Plants names. Farhang-e- Moasser, Tehran, Iran. (In Persian)
Nassaj, F., and H. Heidary Sharifabadi. 1999: The effect of time on the sprouting of pasture plants. Iranian J. Range Sci:6(1). 1-102. (In Persian)
Panda, D, and S. Mondal. 2020. Seed enhancement for sustainable agriculture: an overview of recent trends. Plant Arch. 20: 2320–2332.
Paparella, S., S.S. Araújo, G. Rossi, M. Wijayasinghe, D. Carbonera, and A. Balestrazzi. 2015. Seed priming: state of the art and new perspectives. Plant Cell Rep: 34(8): 1281–1293. DOI: 10.1007/s00299-015-1784-y.
Priestley, D. A. 1986. Seed aging. Comstock Publishing Associates, Ithaca, N.Y., U.S.
Rasoolzadeh,L., P. Salehi Shanjani, and A.A. Jafari. 2020. Effects of Seed Priming on Germination Characteristics of Achillea millefolium Seeds under Different Ageing Treatment, J. Med. Plants By-products. (1): 79-89. DOI: 10.22092/JMPB.2020.122078
Rehman, A., M. Farooq, M Naveed, A. Nawaz, and B. Shahzad. 2018. Seed priming of Zn with endophytic bacteria proves the productivity and grain biofortification of bread wheat. Eur. J. Agron. 94: 98–107. DOI:10.1016/j.eja.2018.01.017.
Robledo, D.A.R. 2020. Effects of halopriming on seed sprouting and seedling emergence of Capsicum frutescens. J. of Bot. Research. 3 (1): 114-118. DOI: 10.36959/771/567.
Savaedy, Z., A.M., Bakhshandeh, S.A. Siadat, A. Lotfi Jalal Abadi, and, S.A. Moosavi. 2021. Investigation into the effects of temperature levels and relative humidity effects on Nigella (Nigella sativa L.) seed storage, Iranian J. Seed Sci and Technol. 9(4): 75-88. DOI: 10.22092/IJSST.2019.125932.1273.
Simic B., S. Popovic, and M. Tucak. 2004. Influence of corn (Zea mays L.) inbred line seed processing on their damage. Plant Soil Environ. 50: 157-161.
Tekrony, D.M. 2005. Accelerated Aging Test: Principles and Procedures. Seed Technol. 27(1): 135-146.
Wang, H.Y., C.L. Chen, and J.M. Sung. 2003. Both warm water soaking and solid priming treatments enhance anti-oxidation of bitter gourd seeds germinated at sub-optimal temperature. Seed Sci. Technol. 31 (1): 47-56. DOI:10.15258/sst.2003.31.1.06.
Zarnoosheh Farahani, M., A.A. Jafari, and M.A. Alizadeh.2019. Effect of Osmopriming, Hormonal priming and Hydropriming on the enhancement of aged seed sprouting and seedling growth of Tansey (Tanacetum polycephalum), Iranian J. Seed Sci. Res. 6(2): 257-267. DOI: 10.22124/JMS.2019.3604. (In Persian)