نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم و تکنولوژی بذر، گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی. دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 استاد، گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

3 استاد گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

4 دانشجوی پسادکتری، گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

این آزمایش به منظور بررسی تأثیر پوشش بذر با عناصر ریزمغذی، تنظیم‌کننده‌ها و محرک‌های رشد بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه بذر چغندرقند، طراحی شد و در قالب طرح کاملأ تصادفی با چهار تکرار در سال 1400، در موسسه بذر و نهال رضوی تحت شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای اجرا شد. تیمار-های این آزمایش، ترکیبات مختلف عناصر ریزمغذی، تنظیم‌کننده‌ها و محرک‌های رشد که شامل 29 تیمار به همراه یک تیمار شاهد (بدون پوشش) بودند. نتایج نشان داد درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی روزانه، ضریب سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه به طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای پوشش بذر قرار گرفت. به طور کلی، تیمار 21، شامل مواد عناصر ماکرو + عناصر میکرو + اسید‌هیومیک + جیبرلیک اسید، با درصد جوانه‌زنی 97 درصد، شاخص طولی بنیه گیاهچه 87/13، ضریب آلومتریک 2232/0، به عنوان برترین تیمار، افزایش معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد نشان داد. همچنین در بین تیمار‌های مختلف پوشش بذر، تیمار 22 شامل عناصر میکرو + اسید-هیومیک + جیبرلیک اسید + کالوئن، با 95 درصد بیشترین درصد استقرار گیاهچه را به خود اختصاص داد. پوشش بذر با عناصر ریزمغذی، اسیدهیومیک و جیبرلیک اسید بیشترین تأثیر را در بهبود رشد و کیفیت گیاهچه و درصد جوانه‌زنی آن داشت.

کلیدواژه‌ها

Abdolrahmani, B., Ghassemi-Golezani, K., Valizadeh, M., Feizi-Asl, V., & Tavakoli, A. R. (2009). Effects of seed priming on seed vigor and grain yield of barley (Hordeum vulgare L. cv. Abidar) in rainfed conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, 7(1), 11-22.
Abdul-Baki, A. A., & Anderson, J. D. (1973). Relationship between decarboxylation of glutamic acid and vigor in soybean seed 1. Crop Science, 13(2), 227-232. https://doi.org/10.2135/cropsci1973.0011183X001300020023x
Alloway, B. J. (2008). Zinc in soils and crop nutrition. International Zinc Association and International Fertilizer Association.
Amzallag, G. N., Lerner, H. R., & Poljakoff-Mayber, A. (1990). Exogenous ABA as a modulator of the response of sorghum to high salinity. Journal of Experimental Botany, 41(12), 1529-1534. https://doi.org/10.1093/jxb/41.12.1529
Broadley, M., Brown, P., Cakmak, I., Rengel, Z., & Zhao, F. (2012). Function of nutrients: Micronutrients. In P. Marschner (Ed.), Marschner's mineral nutrition of higher plants (pp. 191-248). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-384905-2.00007-8
Cakmak, I. (2008). Enrichment of cereal grains with zinc: Agronomic or genetic biofortification? Plant and Soil, 302, 1-17. https://doi.org/10.1007/s11104-007-9466-3
 
 
 
Copeland, L. O., & McDonald, M. F. (2012). Principles of seed science and technology. Springer Science & Business Media.
Darzi, M. T., Ghalavand, A., & Rejali, F. (2009). The effects of biofertilizer application on N, P, K assimilation and seed yield in fennel (Foeniculum vulgare Mill.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 25(1), 1-19. [In Persian]
Delgado, A., Madrid, A., Kassem, S., Andreu, L., & del Carmen del Campillo, M. (2002). Phosphorus fertilizer recovery from calcareous soils amended with humic and fulvic acids. Plant and Soil, 245, 277-286. https://doi.org/10.1023/A:1020445710584
Devlieghere, F., Vermeulen, A., & Debevere, J. (2004). Chitosan: Antimicrobial activity, interactions with food components, and applicability as a coating on fruit and vegetables. Food Microbiology, 21(6), 703-714. https://doi.org/10.1016/j.fm.2004.02.008
Durr, C., & Boiffin, J. (1995). Sugarbeet seedling growth from germination to first leaf stage. The Journal of Agricultural Science, 124(3), 427-435. https://doi.org/10.1017/S002185960007338X
Farley, R. F. (1980). Manganous oxide as a seed-pellet additive for controlling manganese deficiency in sugar-beet seedlings. Plant and Soil, 54, 451-459. https://doi.org/10.1007/BF02181837
Farooq, M., Almamari, S. A. D., Rehman, A., Al-Busaidi, W. M., Wahid, A., & Al-Ghamdi, S. S. (2021). Morphological, physiological, and biochemical aspects of zinc seed priming-induced drought tolerance in faba bean. Scientia Horticulturae, 281, 109894. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2021.109894
Farooq, M. K. H. M., Siddique, K. H., Rehman, H., Aziz, T., Lee, D. J., & Wahid, A. (2011). Rice direct seeding: Experiences, challenges, and opportunities. Soil and Tillage Research, 111(2), 87-98. https://doi.org/10.1016/j.still.2010.10.008
Farooq, M., Wahid, A., & Siddique, K. H. (2012). Micronutrient application through seed treatments: A review. Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 12(1), 125-142. http://doi.org/10.4067/S0718-95162012000100011
Farzaneh, S. (2008). Determination of agronomic and technological maturity indices of sugar beet seed bearing plants (Final Report). Sugar Beet Seed Institute.
Farzaneh, S., Khodadadi, S., Khomari, S., & Barmaki, M. (2021). Investigation of the effect of seed cover with compounds of trace elements, stimulants, and growth regulators on emergence and early stages of sugar beet growth. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 9, 134-142.
Guppy, C. N., Menzies, N. W., Moody, P. W., & Blamey, F. P. C. (2005). Competitive sorption reactions between phosphorus and organic matter in soil: A review. Soil Research, 43(2), 189-202.
Halmer, P. (2006, August). Seed technology and seed enhancement. In XXVII International Horticultural Congress-IHC2006: International Symposium on Seed Enhancement and Seedling Production (Vol. 771, pp. 17-26). https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2008.771.1
Hamidi, A. (2005). Effects of harvesting time and drying temperature and duration on seed viability, vigor, and some other related traits of two oilseed rape (Brassica napus L.) cultivars. [Unpublished master’s thesis].
Hermann, K., Meinhard, J., Dobrev, P., Linkies, A., Pesek, B., Heß, B., & Leubner-Metzger, G. (2007). 1-Aminocyclopropane-1-carboxylic acid and abscisic acid during the germination of sugar beet (Beta vulgaris L.): A comparative study of fruits and seeds. Journal of Experimental Botany, 58(11), 3047-3060. https://doi.org/10.1093/jxb/erm162
Holdsworth, M. J., Bentsink, L., & Soppe, W. J. (2008). Molecular networks regulating Arabidopsis seed maturation, after-ripening, dormancy, and germination. New Phytologist, 179(1), 33-54. https://doi.org/10.1111/j.1469-8137.2008.02437.x
Hua, Q. X., Li, J. Y., Zhou, J. M., Wang, H. Y., Du, C. W., & Chen, X. Q. (2008). Enhancement of phosphorus solubility by humic substances in ferrosols. Pedosphere, 18(4), 533–538. https://doi.org/10.1016/S1002-0160(08)60044-2
Johnson, S. E., Lauren, J. G., Welch, R. M., & Duxbury, J. M. (2005). A comparison of the effects of micronutrient seed priming and soil fertilization on the mineral nutrition of chickpea (Cicer arietinum), lentil (Lens culinaris), rice (Oryza sativa), and wheat (Triticum aestivum) in Nepal. Experimental Agriculture, 41(4), 427–448. https://doi.org/10.1017/S0014479705002851
Katiyar, D., Hemantaranjan, A., & Singh, B. (2015). Chitosan as a promising natural compound to enhance potential physiological responses in plants: A review. Indian Journal of Plant Physiology, 20(1), 1–9. https://doi.org/10.1007/s40502-015-0139-6
Kirkland, K. J., & Johnson, E. N. (2000). Alternative seeding dates (fall and April) affect Brassica napus canola yield and quality. Canadian Journal of Plant Science, 80(4), 713–719. https://doi.org/10.4141/P99-142
Lee, S., Cheng, H., King, K. E., Wang, W., He, Y., Hussain, A., Lo, J., Harberd, N. P., & Peng, J. (2002). Gibberellic acid regulates Arabidopsis seed germination via RGL2, a GAI/RGA-like gene whose expression is up-regulated following imbibition. Genes & Development, 16(5), 646–658. https://doi.org/10.1101/gad.969702
Mouhtaridou, G. N., Sotiropoulos, T. E., Dimassi, K. N., & Therios, I. N. (2004). Effects of boron on growth, chlorophyll, and mineral contents of shoots of the apple rootstock MM 106 cultured in vitro. Biologia Plantarum, 48(4), 617–619. https://doi.org/10.1023/B:BIOP.0000047150.18132.0e
Olk, D. C., Samson, M. I., & Gapas, P. (2007). Inhibition of nitrogen mineralization in young humic fractions by anaerobic decomposition of rice crop residues. European Journal of Soil Science, 58(1), 270–281. https://doi.org/10.1111/j.1365-2389.2006.00835.x
Ouni, Y., Ghnaya, T., Montemurro, F., Abdelly, C., & Lakhdar, A. (2014). The role of humic substances in mitigating the harmful effects of soil salinity and improving plant productivity. International Journal of Plant Production, 8(3), 353–374. https://doi.org/10.22069/IJPP.2014.1686
Pedrini, S., Merritt, D. J., Stevens, J., & Dixon, K. (2017). Seed coating: Science or marketing spin? Trends in Plant Science, 22(2), 106–116. https://doi.org/10.1016/j.tplants.2016.11.002
Rahman, A., Farooq, M. Z., Cheema, A., & Wahid, A. (2012). Role of boron in leaf elongation and tillering dynamics in fine grain aromatic rice. Journal of Plant Nutrition, 35(11), 1671–1682. https://doi.org/10.1080/01904167.2012.698353
Reuter, D. J., Alston, A. M., & McFarlane, J. D. (1988). Occurrence and correction of manganese deficiency in plants. In R. D. Graham, R. J. Hannam, & N. C. Uren (Eds.), Manganese in soils and plants (pp. 205–224). Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-009-2817-6_20
Scott, S. J., Jones, R. A., & Williams, W. A. (1984). Review of data analysis methods for seed germination. Crop Science, 24(6), 1192–1199. https://doi.org/10.2135/cropsci1984.0011183X002400060043x
Singh, B., Natesan, S. K. A., Singh, B. K., & Usha, K. (2003). Improving zinc efficiency of cereals under zinc deficiency. Current Science, 88(1), 36–44.
Steiner, J. J. (1990). Seedling rate of development index: Indicator of vigor and seedling growth response. Crop Science, 30(6), 1264–1271. https://doi.org/10.2135/cropsci1990.0011183X003000060019x
White, P. J., & Broadley, M. R. (2009). Biofortification of crops with seven mineral elements often lacking in human diets—iron, zinc, copper, calcium, magnesium, selenium, and iodine. New Phytologist, 182(1), 49–84. https://doi.org/10.1111/j.1469-8137.2008.02738.x
Yadegari, M. (2013). Foliar application of Fe, Cu, Mn, and B on growth, yield, and essential oil yield of marigold (Calendula officinalis). Journal of Applied Science and Agriculture, 8(5), 559–567.