نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ‌ارشد اگروتکنولوژی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

2 استاد، عضو هیئت علمی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران.

3 دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

این تحقیق در سال 1401 به‌منظور توانایی دگرآسیبی گیاه درمنه (Artemisia aucheri L.) بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و رشد گیاه زراعی کلزا و علف هرز ناخنک در دو بخش (آزمایشگاه و گلخانه) به‌ترتیب در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی شیروان – دانشگاه بجنورد در سال 1401 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره‌های آبی درمنه در غلظت‌های 5، 10 و 15 درصد وزن خشک ریشه، 5، 10 و 15 درصد وزن خشک اندام‌ هوایی (ساقه و برگ) و شاهد (آب مقطر) بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت عصاره‌ها، صفات جوانه‌زنی، رشدی وهمچنین محتوای کلروفیل کل هر دو گیاه مورد بررسی بطور معنی‌داری کاهش یافت. بالاترین و پایین‌ترین میزان بازدارندگی بین غلظت‌ها و اندام‌ها، به ترتیب در تیمار عصاره 15 درصد ریشه و عصاره 5 درصد اندام هوایی مشاهده شد. عصاره 15 درصد ریشه درمنه، جوانه زنی در کلزا و ناخنک را بترتیب 1/37 درصد و 5/48 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. با افزایش غلظت عصاره ریشه از صفر به 15 درصد در کلزا، طول ساقه 3/30 درصد و در ناخنک 3/56 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. بطور کلی، غلظت‌های مختلف عصاره درمنه، تأثیر بازدارندگی بیشتری بر صفات مورد بررسی در علف هرز ناخنک نسبت به گیاه کلزا داشت و عصاره ریشه درمنه نسبت به اندام هوایی‌، توانایی بیشتری در بازدارندگی جوانه‌زنی و رشد بذور گیاهان داشت و می‌توان عصاره آبی 15 درصد ریشه درمنه را برای کاهش رشد علف‌ هرز ناخنک پیشنهاد نمود.

کلیدواژه‌ها