نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• الهام فغانی
• شهرام نوروزیه

موسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

چکیده

بذور برداشت شده از اقلیم های مختلف در فرآیند کرک زدایی در کارخانه، بنیه بذری و درصد ظهور متفاوتی در مزرعه داشتند. لذا این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات فیزیولوژیکی ومکانیکی بذور کرک زدایی شده در کارخانه انجام شد. این طرح به صورت بلوک کامل تصادفی اجرا شد.بلوک ها ارقام برداشت شده از استان های مختلف بودند. در نهایت صفاتی از جمله درصد بذور بالغ و نارس، وزن پوسته و آندوسپرم دانه، نشت یونی، خراشیدگی بذر، چگالی و حجم بذر و نیروی شکست بذر، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که درصد بذور نابالغ در رقم گلستان در اقلیم خشک-گرم و رقم خرداد در اقلیم خشک-سرد بیشترین بود. بیشترین درصد بذور خراشیده در رقم گلستان در اقلیم خشک-معتدل و کمترین درصد بذور خراشیده در ارقام گلستان در استان فارس، رقم کاشمر در اقلیم خشک-سرد و رقم لطیف در اقلیم خشک-معتدل مشاهده شد. بیشترین درصد بذور سالم که بلوغ فیزیولوژیک شان کامل بود در رقم لطیف در اقلیم خشک-معتدل با 8/98 درصد مشاهده شد. در حالی‌که رقم گلستان در اقلیم خشک-گرم کمترین درصد وزن بذور بالغ را داشتند. بیشترین , ;و کمترین نیروی شکست را رقم خورشید به میزان 75/83 نیوتن و رقم گلستان اقلیم گرم-خشک به میزان 9/47 نیوتن را به خود اختصاص داده اند. به طور کلی، بررسی نیروی شکست، خراشیدگی بذور، بذور شکسته و بذور نابالغ، وزن صد دانه و اندازه بذر در رقم گلستان دو اقلیم خشک-معتدل و خشک-گرم نشان داد که بذر گلستان تولید شده در اقلیم خشک-معتدل نسبت به اقلیم خشک-گرم مقاوم‍تر بودند.

کلیدواژه‌ها

• اقلیم
• بذر پنبه
• بنیه
• پوسته بذر
• کرک‎زدایی