سعیده جاوید؛ محمدرضا بی همتا؛ منصور امیدی؛ علیرضا عباسی؛ هادی علی پور
چکیده
با توجه به تأثیر شوری برجوانه‌زنی بذر، پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع صفات جوانه‌زنی 91 رقم زراعی و 204 توده بومی گندم نان به همراه سه رقم شاهد (سیستان، نارین و ارگ) تحت شوری (60 و 120 میلی‌مولار سدیم کلرید) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تکرار در ظروف پتری‌دیش انجام شد. تنوع بالایی بین ژنوتیپ‌های گندم از نظر ...
بیشتر
با توجه به تأثیر شوری برجوانه‌زنی بذر، پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع صفات جوانه‌زنی 91 رقم زراعی و 204 توده بومی گندم نان به همراه سه رقم شاهد (سیستان، نارین و ارگ) تحت شوری (60 و 120 میلی‌مولار سدیم کلرید) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تکرار در ظروف پتری‌دیش انجام شد. تنوع بالایی بین ژنوتیپ‌های گندم از نظر طول گیاهچه و ساقه‌چه، شاخص جوانه‌زنی و بنیه بذر تحت هر دو شرایط تنش شوری وجود داشت؛ در حالی که انرژی جوانه-زنی و درصد جوانه‌زنی تنوع پایینی داشتند. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین تمام صفات (به جزء همبستگی 25/0- طول ریشه-چه با نسبت طول ساقه‌چه به ریشه‌چه در شاهد) تحت هر سه شرایط (شاهد، 60 و 120 میلی‌مولار سدیم کلرید) وجود داشت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به عامل‌ها، PC1 و PC2 تحت تیمار 60 میلی‌مولار سدیم کلرید به ترتیب وزن گیاهچه و درصد جوانه‌زنی نام‌گذاری شدند. تحت تیمار 120 میلی‌مولار سدیم کلرید، PC1 و PC2 به ترتیب درصد جوانه‌زنی و وزن گیاهچه نام‌گذاری شدند. نتایج بای‌پلات، توده‌های بومی IP624925، IP628189 وIP624838 به‌همراه ارقام ADL، AFLAK، KHAZAR1 و RIJAW به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر تحت تیمار 60 میلی‌مولار سدیم کلرید شناسایی شدند. همچنین، توده‌های بومیIP627103،IP626566 ،IP624596 ، IP625433 و IP628189 به‌همراه ارقام SHIROODI و DASTJERDI به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر تحت تیمار 120 میلی‌مولار سدیم کلرید انتخاب شدند . در کل، ژنوتیپ‌های انتخابی بر مبنای تجزیه آماری چندمتغیره به‌عنوان مواد ژنتیکی با پتانسیل تحمل به شوری شناسایی شدند.
محمود آباده؛ ملیحه صادقی بهمنی؛ حامد حسن زاده خانکهدانی؛ مریم یکتن خدایی
چکیده
به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی کَوَر درختچه‌ای، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی در این تحقیق عبارتند از: فاکتور اول، محیط کشت با دو سطح: آزمایشگاه و گلخانه و فاکتور دوم تیمارهای پیش‌رویشی با پنج سطح: شاهد، آبشویی (12 ساعت)، تیمار تلفیقی آبشویی (12 ساعت) ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی کَوَر درختچه‌ای، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی در این تحقیق عبارتند از: فاکتور اول، محیط کشت با دو سطح: آزمایشگاه و گلخانه و فاکتور دوم تیمارهای پیش‌رویشی با پنج سطح: شاهد، آبشویی (12 ساعت)، تیمار تلفیقی آبشویی (12 ساعت) همراه با خیساندن در اسید جیبرلیک (12 ساعت)، خراش‌دهی با کاغذ سنباده و تیمار تلفیقی خراش‌دهی با کاغذ سنباده همراه با خیساندن در اسید جیبرلیک (12 ساعت). نتایج مقایسه دو محیط نشان داد در محیط گلخانه طول ساقه‌چه (6/78)، طول ریشه‌چه (4/109)، وزن خشک گیاهچه (7/102)، ضریب آلومتری (72/0) و بنیه بذر (95) نسبت به آزمایشگاه افزایشی معنی‌دار در سطح 5 درصد داشته است. همچنین نتایج نشان داد تیمار تلفیقی آبشویی و اسید جیبرلیک منجر به افزایش معنی‌دار (در سطح 5 درصد) سرعت جوانه‌زنی (56/5)، میانگین جوانه‌زنی روزانه (9/1)، ارزش حداکثر (48/2)، ارزش جوانه‌زنی (1/6)، طول ساقه‌چه (9/61) ، طول ریشه‌چه (1/86)، وزن خشک گیاهچه (2/82 ) و بنیه بذر (3/94) نسبت به شاهد شده است. از دیگر یافته‌های این تحقیق کاهش معنی‌دار شاخص روز تا شروع جوانه‌زنی (6/5) بذرها تحت تأثیر این تیمار است. نتایج اثر متقابل محیط و تیمار پیش‌رویشی نشان داد تیمار تلفیقی آبشویی و اسید جیبرلیک در محیط گلخانه نسبت به محیط آزمایشگاه عملکرد معنی‌داری بر کم کردن روز تا شروع جوانه‌زنی (2/4) داشته و منجر به افزایش معنی‌دار طول ساقه‌چه (0/93)، طول ریشه‌چه (2/129)، وزن خشک گیاهچه (8/120) و بنیه بذر (9/124) شده است.
رامین پیری؛ علی مرادی؛ حمیدرضا بلوچی؛ امین صالحی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح زیستی بذر بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی زیره‌ی سبز تحت تنش خشکی آزمایشی دو عاملی انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پرایمینگ در 9 سطح (4 سویه باکتری سودوموناس فلورسنس (PF1، PF2، CHA0و PF75)، 4 سویه قارچ تریکودرما هارزیانوم (T29، T36 ، T39 و T40) و پرایم نشده) و تنش خشکی در سه سطح (صفر، 3- و 6- بار) بود. نتایج نشان داد که ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح زیستی بذر بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی زیره‌ی سبز تحت تنش خشکی آزمایشی دو عاملی انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پرایمینگ در 9 سطح (4 سویه باکتری سودوموناس فلورسنس (PF1، PF2، CHA0و PF75)، 4 سویه قارچ تریکودرما هارزیانوم (T29، T36 ، T39 و T40) و پرایم نشده) و تنش خشکی در سه سطح (صفر، 3- و 6- بار) بود. نتایج نشان داد که با افزایش پتانسیل اسمزی، شاخص‌های جوانه‌زنی بذر کاهش یافت. در هر سه سطح پتانسیل اسمزی، بذور تلقیح شده نسبت به بذور تلقیح نشده درصد جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه بالاتری داشتند. در سطح تنش3- بار، بیشترین جوانه‌زنی (86/66 درصد) و شاخص وزنی بنیه گیاهچه (11/93) از تیمار T36به‌دست آمد، این تیمار توانست جوانه‌زنی را بیش از 35 درصد نسبت به بذر تلقیح نشده افزایش دهد. در تنش 6- بار، بیشترین جوانه‌زنی (76/68 درصد) مربوط به تیمار T29 بود که تفاوت معنی‌داری با T36(75/83 درصد) و T39 (75/83 درصد) نشان نداد و کمترین درصد جوانه‌زنی (55 درصد) از تیمار پرایم نشده بدست آمد. در هر سه سطح تنش بیشترین شاخص طولی بنیه گیاهچه از بذرهای تلقیح شده با CHA0 به دست آمد. همچنین در سطوح تنش صفر و 3- بار، بیشترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه مربوط به قارچ T36 (13/08 و 11/93 به ترتیب در سطوح صفر و 3- بار) و کمترین شاخص وزنی بنیه در هر سه سطح تنش از تیمار تلقیح نشده بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده تیمار T36 مناسبترین سویه برای بهبود و کنترل اثرات تنش خشکی در زیره‌ی سبز بود.
آرش محمدزاده؛ ناصر مجنون حسینی؛ صادق اسدی؛ حسین مقدم؛ محسن جمالی
چکیده
به منظور بررسی اثر پیری بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی در شرایط آزمایشگاهی و استقرار گیاهچه و عملکرد گیاه لوبیا در شرایط مزرعه، پژوهشی در سال 90-1389 در آزمایشگاه و مزرعه آموزشی-پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران روی دو رقم لوبیا قرمز انجام شد. ارقام لوبیا شامل اختر و صیاد و سطح پیری مصنوعی شامل، صفر (شاهد)، 2، 4 و 6 روز پیری مصنوعی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر پیری بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی در شرایط آزمایشگاهی و استقرار گیاهچه و عملکرد گیاه لوبیا در شرایط مزرعه، پژوهشی در سال 90-1389 در آزمایشگاه و مزرعه آموزشی-پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران روی دو رقم لوبیا قرمز انجام شد. ارقام لوبیا شامل اختر و صیاد و سطح پیری مصنوعی شامل، صفر (شاهد)، 2، 4 و 6 روز پیری مصنوعی با طرح فاکتوریل و درقالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی در 4 تکرار بود. نتایج نشان داد که تیمار پیری بذر، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، گیاهچه‌های طبیعی و بنیه‌وزنی گیاهچه را در آزمون جوانه‌زنی استاندارد به طور معنی‌داری کاهش داد. همچنین، تیمار پیری بذر سبب کاهش معنی‌دار صفات درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول و وزن خشک گیاهچه، گیاهچه‌های طبیعی و بنیه‌وزنی گیاهچه در آزمون پیری تسریع شده گردید. بین رقم‌های مورد مطالعه نیز تفاوت معنی‌داری از نظر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، گیاهچه‌های طبیعی، طول گیاهچه، بنیه وزنی گیاهچه و هدایت الکتریکی بذر مشاهده گردید. در آزمون هدایت الکتریکی، مقدار به دست آمده با افزایش شدت پیری افزایش یافت که این افزایش در رقم اختر بیشتر از صیاد بود. در شرایط مزرعه، صفات سبز شدن و عملکرد تحت تاثیر رقم و تیمار پیری قرار گرفت. اعمال پیری بذر سبب کاهش معنی‌دار شاخص ظهور گیاهچه، درصد استقرار و عملکرد دانه گردید که این کاهش در رقم اختر بیشتر از صیاد بود.
طاهره بازی؛ علی مرادی
دوره 5، شماره 2 ، بهمن 1395، ، صفحه 143-155
چکیده
جاشیر (Prangos ferulacea L.) ﮔیاهی است از تیره چتریان که در صنایع دارویی و علوفه‌ای استفاده می‌شود. به سبب وجود مشکلاتی که طی جوانه زنی و رشد این گیاه وجود دارد. به منظور شکست خواب و جوانه‌زنی بذر این گیاه انجام گرفت. نمونه‌های بذر این گیاه از رویشگاه طبیعی خود (گردنه وزگ، استان کهگیلویه و بویراحمد) در سه تاریخ 7، 17 و 27 خردادماه سال 1391 جمع‌آوری ...
بیشتر
جاشیر (Prangos ferulacea L.) ﮔیاهی است از تیره چتریان که در صنایع دارویی و علوفه‌ای استفاده می‌شود. به سبب وجود مشکلاتی که طی جوانه زنی و رشد این گیاه وجود دارد. به منظور شکست خواب و جوانه‌زنی بذر این گیاه انجام گرفت. نمونه‌های بذر این گیاه از رویشگاه طبیعی خود (گردنه وزگ، استان کهگیلویه و بویراحمد) در سه تاریخ 7، 17 و 27 خردادماه سال 1391 جمع‌آوری و قابلیت شکست خواب آن‌ها در قالب سه آزمایش جداگانه در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. فاکتورهای آزمایش اول شامل زمان جمع‌آوری در سه سطح و اسید جیبرلیک در دو سطح 1000 و 1500 میلی‌گرم در لیتر بود که به همراه سرمادهی 2 هفته اعمال شدند. آزمایش دوم شامل زمان جمع‌آوری در سه سطح بود که به همراه سرمادهی 4 هفته اعمال شد. آزمایش سوم شامل زمان جمع‌آوری در سه سطح (ذکر شده در بالا) و فاکتور دوم دمای جوانه‌زنی (15 و 20 درجه سانتی‌گراد) بود. بذرها به مدت 8 هفته در دمای 4 درجه سانتی گراد سرمادهی شدند و بعد از سرمادهی به ژرمیناتور منتقل شدند. در آزمایش اول جوانه‌زنی بذر در زمان سوم جمع‌آوری و تیمار کاربرد 1500 میلی‌گرم بر لیتر اسید جیبرلیک (33/26 درصد) بیشتر از 1000 میلی‌گرم بر لیتر (17/06 درصد) بود. نتایج آزمایش دوم حاکی از اثر مثبت و معنی‌دار زمان جمع‌آوری بر جوانه‌زنی این گیاه بود. به‌طوری که بذرهای جمع‌آوری شده در تاریخ سوم جوانه‌زنی تقریباً دوبرابری نسبت به مرحله اول داشتند. نتایج آزمایش سوم نشان داد که دمای 15 درجه سانتی‌گراد برای جوانه‌زنی بذر جاشیر مناسب‌‌تر از 20 درجه سانتی‌گراد است. به‌طوری‌که در هر سه آزمایش بیشترین جوانه‌زنی (33/26 درصد در آزمایش اول، 33/61 درصد در آزمایش دوم و 43/02 درصد در آزمایش سوم) مربوط به بذرهای جمع‌آوری شده در مرحله رسیدگی کامل بودند. میانگین جوانه‌زنی در بذرهای سرمادهی‌شده به مدت 8 هفته (30/52 درصد) بیشتر از سرمادهی به مدت 2 هفته (15/13 درصد) و 4 هفته (27 درصد) بود. نتایج کلی نشان‌دهنده این موضوع بود که بذر جاشیر دارای خواب فیزیولوژیک نیمه عمیق است و میزان بلوغ بذر در زمان جمع‌آوری تأثیر معنی‌داری بر جوانه‌زنی بذرهای جاشیرداشت.
