حمیدرضا درفشی؛ سید محمدجواد آروین؛ فاطمه نژادعلیمرادی
چکیده
سالیسیلیک‌اسید(SA) نقش اساسی در تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی مختلف مانند رشد و نمو، جوانه‌زنی، گلدهی و بلوغ میوه دارد. در این تحقیق اثرات پرایمینگ بذر گوجه‌فرنگی (رقم تینا) با SA در برخی شاخص‌های جوانه‌زنی، رشد نشاء و خصوصیات کمی و کیفی میوه در مزرعه بررسی شد. تیمارها شامل پرایمینگ بذر در محلول SA با غلظت‌های صفر، 10/0، 25/0 و 50/0 میلی‌مولار ...
بیشتر
سالیسیلیک‌اسید(SA) نقش اساسی در تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی مختلف مانند رشد و نمو، جوانه‌زنی، گلدهی و بلوغ میوه دارد. در این تحقیق اثرات پرایمینگ بذر گوجه‌فرنگی (رقم تینا) با SA در برخی شاخص‌های جوانه‌زنی، رشد نشاء و خصوصیات کمی و کیفی میوه در مزرعه بررسی شد. تیمارها شامل پرایمینگ بذر در محلول SA با غلظت‌های صفر، 10/0، 25/0 و 50/0 میلی‌مولار به مدت 24 ساعت بود. سپس نشاء حاصل از پرایمینگ (25/0 و 50/0 میلی‌مولار) در گلخانه نمو پیدا کرده و گیاهچه به مزرعه منتقل شد. نتایج نشان داد SA منجر به افزایش معنی‌دار درصد و سرعت جوانه‌زنی و همچنین افزایش تمام صفات نشاء گردید که اثر 50/0 میلی‌مولار معنی‌دار تر بود به طوری که در مقایسه با شاهد این غلظت باعث افزایش درصد و سرعت جوانه زنی (16 و 28 درصد) و وزن خشک اندام هوایی نشاء (124 درصد) گردید. همچنینSA باعث افزایش بهبود صفات اندازه گیری شده در مزرعه و صفات کیفی عصاره میوه شامل کاروتنوئید، اسیدآسکوربیک، اسیدیته و مواد جامد محلول کل گردید و برای کلیه صفت‌ها به‌جزء تعداد و وزن میوه در بوته، تفاوتی بین دو غلظت 25/0 و 50/0 میلی‌مولار SA مشاهده نشد. بیشترین تعداد و وزن میوه از تیمار 50/0 میلی‌مولار بدست آمد، بطوریکه عملکرد میوه نسبت به شاهد 75 در صد افزایش یافت. با توجه به مصرف ناچیز ماده شیمیایی و آسان بودن روش مصرف، پرایمینگ بذر با سالیسیلیک‌اسید می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید کمک نماید.
نسرین تیموری؛ محسن سعیدی؛ محمود خرّمی وفا؛ شهاب خوشخوی
چکیده
کاربرد نانوذرات جهت پرایمینگ بذر در مقایسه با فرم‌های بالک ممکن است سبب بهبود جوانه‌زنی و رشد گیاهچه شود. بنابراین این تحقیق به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر (با اکسید آهن بالک، نانوذره 100-1 نانومتر و 60-40 نانومتر در غلظت‌های صفر، 2، 4 و 8 گرم در لیتر، آب و عدم پرایمینگ) در سطوح مختلف تنش خشکی (شامل عدم تنش، 2-، 4- و 8- بار) با استفاده از پلی‌اتلین‌گلایکول ...
بیشتر
کاربرد نانوذرات جهت پرایمینگ بذر در مقایسه با فرم‌های بالک ممکن است سبب بهبود جوانه‌زنی و رشد گیاهچه شود. بنابراین این تحقیق به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر (با اکسید آهن بالک، نانوذره 100-1 نانومتر و 60-40 نانومتر در غلظت‌های صفر، 2، 4 و 8 گرم در لیتر، آب و عدم پرایمینگ) در سطوح مختلف تنش خشکی (شامل عدم تنش، 2-، 4- و 8- بار) با استفاده از پلی‌اتلین‌گلایکول 6000 بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه نخود رقم عادل انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در دانشگاه رازی انجام شد. نتایج نشان دادند تنش خشکی 8- بار سبب توقف کامل جوانه‌زنی شد. تنش خشکی 4- بار پس از 8- بار سبب کاهش معنی‌دار و بیشتر درصد، سرعت و بنیه طولی جوانه‌زنی به ترتیب با 96، 93 و 40 درصد و افزایش 130 درصدی نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه در مقایسه با تیمار شاهد شد. تیمارهای پرایمینگ بذر بیشترین اثر مثبت و معنی‌دار را بر سرعت و بنیه جوانه‌زنی در عدم تنش خشکی و بر درصد جوانه‌زنی در تنش خشکی داشتند. بیشترین بنیه طولی و وزنی گیاهچه در تیمار پرایمینگ بذر با آهن نانوذره 60-40 نانومتر در غلظت 8 گرم در لیتر حاصل شد. به نظر می‌رسد تیمارهای پرایمینگ بذر در شرایط عدم تنش خشکی با بهبود بنیه و سرعت جوانه‌زنی و در تنش خشکی با بهبود درصد جوانه‌زنی، کیفیت جوانه‌زنی بذر را افزایش دادند. پرایمینگ بذر با آهن نانوذره 60-40 نانومتر از دیگر تیمارهای پرایمینگ بذر برتر بود.
بهروز صالحی اسکندری؛ فرزانه اصلانی
چکیده
خوشاریزه، گیاهی علفی چند ساله و معطر از خانواده چتریان است که از برگ های آن به عنوان چاشنی و نگه دارنده مواد غذایی استفاده می کنند و اندام هوایی آن دارای خاصیت دارویی است. هدف از این تحقیق، بررسی تیمارهای سرمادهی مرطوب (0، 30، 45، 70 و 90 روز)، اسید جیبرلیک (0، 500، 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر)، خراش دهی به تنهایی و ترکیب هم زمان این تیمارها جهت شکست ...
بیشتر
خوشاریزه، گیاهی علفی چند ساله و معطر از خانواده چتریان است که از برگ های آن به عنوان چاشنی و نگه دارنده مواد غذایی استفاده می کنند و اندام هوایی آن دارای خاصیت دارویی است. هدف از این تحقیق، بررسی تیمارهای سرمادهی مرطوب (0، 30، 45، 70 و 90 روز)، اسید جیبرلیک (0، 500، 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر)، خراش دهی به تنهایی و ترکیب هم زمان این تیمارها جهت شکست خواب بذرهای خوشاریزه است. خواب بذرها فقط پس از سرمادهی مرطوب 90 روزه شکسته شد و پیش تیمار جیبرلین تنها در بالاترین غلظت توانست باعث جوانه زنی 33 درصدری بذرها شود. بالاترین درصد (50 درصد) و سرعت جوانه زنی (3 دانه در روز) در تیمار سرمادهی مرطوب 45 روزه به همراه تیمار جیبرلین 1000 میلی گرم در لیتر حاصل شد. کمترین سرعت جوانه زنی در تیمارهای سرمادهی 90 روزه، جیبرلین 500 و 2000 میلی گرم در لیتر بهترتیب توام با سرمادهی مرطوب70 و 30 روزه حاصل شد. تیمار خراش دهی به تنهایی یا توام با دیگر تیمارهای اثری بر جوانه‌زنی بذرها نداشت. بذرهای موجود در پوشش میوه شیزوکارپ نتوانستند جوانه زنی نمایند. با توجه به نتایج حاصل، خواب بذرهای خوشاریزه ترکیبی از خواب فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی است و پوشش میوه دارای ترکیبات بازدارنده شیمیایی است که پراکنش بذرها را تسهیل می نماید.
هانیه سعادت؛ محمد صدقی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر هیدرو پرایمینگ و هورمون پرایمینگ بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه نخود تحت تنش شوری آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1402 انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح شوری (0، 50، 75 و 100 میلی‌مولار) و چهار سطح پرایمینگ (شاهد، هیدرو پرایمینگ، پرایمینگ ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر هیدرو پرایمینگ و هورمون پرایمینگ بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه نخود تحت تنش شوری آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1402 انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح شوری (0، 50، 75 و 100 میلی‌مولار) و چهار سطح پرایمینگ (شاهد، هیدرو پرایمینگ، پرایمینگ با جیبرلین (50 پی‌پی‌ام) و اسید سالیسیلیک (100 پی‌پی‌ام)) بود. نتایج نشان داد که شوری درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و گیاهچه را کاهش داد، ولی پرایمینگ بذر این صفات را بهبود بخشید. شوری ضریب آلومتری را افزایش داد، به‌طوری بـیش‌تـرین ضریب آلومتری (860/0) در شوری100 میلی‌مولار بود. بـیش‌تـرین میانگین جوانه‌زنی روزانه، طول ساقه‌چه و محتوای کل پروتئین بذر در تیمار جیبرلین و شاهد (بدون شوری) مشاهده شد. حداکثر سرعت جوانه‌زنی روزانه (144/0) و محتوای مالون دی‌آلدئید (0137/0 میلی‌مول بر گرم وزن تر) به تیمار بدون پرایمینگ و شوری 100 میلی‌مولار ارتباط داشت. میزان قندهای محلول در تیمار با جیبرلین و شوری 100 میلی‌مولار نسبت به شاهد در حدود 56 درصد افزایش نشان داد. همچنین، کاربرد جیبرلین میزان پرولین را نیز حدود 40 درصد نسبت به شاهد (بدون پرایمینگ) افزایش داد. در کل، پرایمینگ بذر با هیدرو، اسید سالیسیلیک به‌ویژه جیبرلین به عنوان بهبوددهنده رشد و کاهنده اثرات نامطلوب شوری در گیاه نخود می‌تواند مطرح باشد.
رضا رضوانی؛ بهنام کامکار؛ زینب جباری بادخور
چکیده
جهت کاهش اثرات تنش شوری در صیفی‌جات از روش‌های متفاوتی مانند اصلاح کننده‌های آلی در مراحل مختلف رشدی محصول ازجمله جوانه‌زنی استفاده می‌شود. این پژوهش در سال 1402 به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر خیار با اسید هیومیک بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشدی گیاه تحت تنش شوری، در دو آزمایش (آزمایشگاه و گلخانه) به‌صورت فاکتوریل در ...
بیشتر
جهت کاهش اثرات تنش شوری در صیفی‌جات از روش‌های متفاوتی مانند اصلاح کننده‌های آلی در مراحل مختلف رشدی محصول ازجمله جوانه‌زنی استفاده می‌شود. این پژوهش در سال 1402 به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر خیار با اسید هیومیک بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشدی گیاه تحت تنش شوری، در دو آزمایش (آزمایشگاه و گلخانه) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل: تیمار اسید هیومیک در چهار سطح (0، 50 ، 100 و200 میلی‌گرم بر لیتر) و شوری در پنج سطح (0، 25 ، 50 ، 100 و 150 میلی‌مولار NaCl) بود. نتایج نشان داد که اسید هیومیک در تیمارهای تنش نسبت به شاهد، تأثیر مثبتی بر اکثر صفات جوانه‌زنی و رشدی خیار نظیر درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول گیاهچه، وزن خشک، شاخص بنیه بذر و کلروفیل کل a و b و کاروتنوئید داشت. بیشترین درصد جوانه‌زنی (87 درصد) و طول گیاهچه (66/12 سانتی‌متر) در تیمار 200 میلی‌مولار بر لیتر اسید هیومیک و در شرایط غیر شوری بدست آمد. اثر متقابل شوری و اسید هیومیک نشان داد؛ زمانی که غلظت اسید هیومیک به 100 میلی‌گرم بر لیتر به بالا رسید، اسید هیومیک توانست سبب کاهش اثرات منفی تنش شوری در صفت کلروفیل کل شود. بطور کلی می‌توان نتیجه گرفت که پرایمینگ بذور خیار با اسید هیومیک به عنوان یک راهکار ارزان و در دسترس می‌تواند راهکاری برای کاهش اثر تنش شوری در مناطق با آب و یا خاک شور باشد.
اکرم رستمی پور؛ رضا توکل افشاری؛ حمیدرضا خزاعی؛ دانیال کهریزی؛ حمیدرضا عیسوند
چکیده
کاملینا یک گیاه دانه روغنی از خانواده براسیکاسه است و کاربرد زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارد. این مطالعه به منظور بررسی اثر محلول پاشی ریزمغذی ها بر ویژگی های رشدی و عملکردی دو ژنوتیپ کاملینا (رقم سهیل و لاین-69) طی سال زراعی 1401-1400 و 1402-1401 در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل ...
بیشتر
کاملینا یک گیاه دانه روغنی از خانواده براسیکاسه است و کاربرد زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارد. این مطالعه به منظور بررسی اثر محلول پاشی ریزمغذی ها بر ویژگی های رشدی و عملکردی دو ژنوتیپ کاملینا (رقم سهیل و لاین-69) طی سال زراعی 1401-1400 و 1402-1401 در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با سه تکرار، یک لاین و یک رقم اجرا شد. تیمارهای اعمال شده شامل محلول پاشی سولفات آهن، سولفات روی، سولفات منگنز، ترکیبی (ریزمغذی سولفات آهن، سولفات روی، سولفات منگنز)، آب مقطر و شاهد که طی دو مرحله 50 درصد گلدهی و 50 درصد خورجین دهی اعمال شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین وزن هزار دانه (20/1 گرم) در رقم سهیل طی مرحله 50 درصد گلدهی طی سال زراعی اول با اعمال محلول پاشی سولفات منگنز حاصل شد. بیشترین تعداد غلاف در بوته (214 عدد) نیز در رقم سهیل طی مرحله 50 درصد خورجین دهی با محلول پاشی سولفات آهن در سال زراعی دوم مشاهده شد. همچنین تحت تأثیر رقم، بیشترین میزان عملکرد بذر در هکتار، در رقم سهیل (1930 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. تحت تأثیر محلول پاشی سولفات آهن نیز بیشترین میزان عملکرد بذر در هکتار (2049 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد.
الهه نیکویی؛ مریم ملاشاهی؛ علیرضا مشکی؛ هومن روانبخش
چکیده
هدف تحقیق حاضر بررسی تیمارهای مختلف خراش‌دهی بذر بر سبز شدن بذر سنجد می‌باشد. این آزمایش در شهر سمنان صورت پذیرفت. تیمار خراش‌دهی بذر در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار (هر تکرار12 بذر) انجام شد. تیمارهای مورد استفاده برای شکستن خواب فیزیکی بذر سنجد شامل تیمار شاهد، NaOH 60 % با مدت زمان 20 و 30 دقیقه، H2SO4 98 % با مدت زمان 20 و 30 دقیقه، آب‌اکسیژنه ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر بررسی تیمارهای مختلف خراش‌دهی بذر بر سبز شدن بذر سنجد می‌باشد. این آزمایش در شهر سمنان صورت پذیرفت. تیمار خراش‌دهی بذر در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار (هر تکرار12 بذر) انجام شد. تیمارهای مورد استفاده برای شکستن خواب فیزیکی بذر سنجد شامل تیمار شاهد، NaOH 60 % با مدت زمان 20 و 30 دقیقه، H2SO4 98 % با مدت زمان 20 و 30 دقیقه، آب‌اکسیژنه 1% با مدت زمان 10 و 20 دقیقه، خراش‌دهی فیزیکی، آب جوش با مدت زمان 15 دقیقه و یخ‌آب(5 روز در دمای صفر درجه و سپس24 ساعت در دمای 25 درجه به مدت 3 روز) بود. نتایج تحقیق نشان داد که در بین تیمارهای سبز شدن بذر سنجد شامل درصد سبز شدن ، سرعت سبز شدن ، شاخص بنیه بذر و میانگین زمان سبز شدن و نیز صفات سبز شدن بذر از جمله طول ساقه‌چه، تعداد برگچه، طول ریشه‌چه و شاخص‌های سبزشدن بذر مورد اندازه‌گیری اختلاف معنی‌داری وجود داشت. بیشترین درصد سبز شدن به میزان 67/88 درصد در تیمار اسید سولفوریک 98 درصد به مدت 20 دقیقه بود. همچنین بیشترین شاخص بنیه بذر (96درصد)، میانگین طول ریشه‌چه(48 میلی‌متر)، میانگین طول ساقه‌چه (60 میلی‌متر) و میانگین تعداد برگچه(7/5 عدد) نیز در این تیمار مشاهده گردید. در مجموع نتایج بدست آمده نشان داد که در تمامی پارامترهای مورد بررسی تیمار اسید سولفوریک 98 درصد به مدت 20 بالاترین مقادیر بدست آمد ولی دو تیمار یخ‌آب و تیمار آب جوش، سبب ممانعت از سبز شدن بذرهای سنجد شدند.
بیتا اسکویی؛ لیلا صادقی؛ کبری مسلم خانی؛ حدیث افشار؛ زهرا رادمنش
چکیده
خلوص‌ژنتیکی به عنوان یکی از ویژگی‌های مهم کیفیت محموله‌های بذری، در استانداردهای ملی کشورهای تولیدکننده -بذر برای دستیابی به خصوصیات مطلوب و پایدار ارقام زراعی مورد توجه واقع شده‌است. بر اساس استاندارد ملی بذر نخود، تعیین میزان سایر ارقام در نمونه بذری به عنوان یکی از آزمون‌های مهم کیفی بذر تلقی می‌شود که این ویژگی، با تأکید ...
بیشتر
خلوص‌ژنتیکی به عنوان یکی از ویژگی‌های مهم کیفیت محموله‌های بذری، در استانداردهای ملی کشورهای تولیدکننده -بذر برای دستیابی به خصوصیات مطلوب و پایدار ارقام زراعی مورد توجه واقع شده‌است. بر اساس استاندارد ملی بذر نخود، تعیین میزان سایر ارقام در نمونه بذری به عنوان یکی از آزمون‌های مهم کیفی بذر تلقی می‌شود که این ویژگی، با تأکید بر مشخصات ظاهری قابل تشخیص در آزمایشگاه بررسی می شود. تحقیق حاضر به بررسی ویژگی‌ها و تفاوت‌های ظاهری و ژنتیکی بذور خارج از تیپ بذرهای نخود پرداخته است. نتایج نشان داد بذرهایی که به عنوان خارج از تیپ در نظرگرفته شدند از نظر مورفولوژیکی حداقل در یکی از صفات اندازه‌گیری شده با شاهد اختلاف داشتند. این بذرها از نظر رنگ، شکل، میزان زبری سطح بذر و شیار روی بذر با بذر اصلی اختلاف داشتند و شاخص‌های منتخب در بذرهای نسل اول و دوم مشابه بود وتفاوت آنها با نمونه‌های بذر شاهد محرزگردید. نتایج آزمون مولکولی نیز مؤید نتایج بررسی‌های مورفولوژیک بود و نمونه‌هایی که از نظر مورفولوژیک در ارقام عادل، منصور، آرمان خارج از تیپ تشخیص داده شدند در مطالعات مولکولی با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره H3F09، H3C11 و H1A06، حداقل در یک جایگاه ریزماهواره و حداکثر در شش جایگاه با ارقام شاهد اختلاف نشان دادند.
