بیتا اسکویی؛ لیلا صادقی؛ کبری مسلم خانی؛ حدیث افشار؛ زهرا رادمنش
چکیده
خلوصژنتیکی به عنوان یکی از ویژگیهای مهم کیفیت محمولههای بذری، در استانداردهای ملی کشورهای تولیدکننده -بذر برای دستیابی به خصوصیات مطلوب و پایدار ارقام زراعی مورد توجه واقع شدهاست. بر اساس استاندارد ملی بذر نخود، تعیین میزان سایر ارقام در نمونه بذری به عنوان یکی از آزمونهای مهم کیفی بذر تلقی میشود که این ویژگی، با تأکید ...
بیشتر
خلوصژنتیکی به عنوان یکی از ویژگیهای مهم کیفیت محمولههای بذری، در استانداردهای ملی کشورهای تولیدکننده -بذر برای دستیابی به خصوصیات مطلوب و پایدار ارقام زراعی مورد توجه واقع شدهاست. بر اساس استاندارد ملی بذر نخود، تعیین میزان سایر ارقام در نمونه بذری به عنوان یکی از آزمونهای مهم کیفی بذر تلقی میشود که این ویژگی، با تأکید بر مشخصات ظاهری قابل تشخیص در آزمایشگاه بررسی می شود. تحقیق حاضر به بررسی ویژگیها و تفاوتهای ظاهری و ژنتیکی بذور خارج از تیپ بذرهای نخود پرداخته است. نتایج نشان داد بذرهایی که به عنوان خارج از تیپ در نظرگرفته شدند از نظر مورفولوژیکی حداقل در یکی از صفات اندازهگیری شده با شاهد اختلاف داشتند. این بذرها از نظر رنگ، شکل، میزان زبری سطح بذر و شیار روی بذر با بذر اصلی اختلاف داشتند و شاخصهای منتخب در بذرهای نسل اول و دوم مشابه بود وتفاوت آنها با نمونههای بذر شاهد محرزگردید. نتایج آزمون مولکولی نیز مؤید نتایج بررسیهای مورفولوژیک بود و نمونههایی که از نظر مورفولوژیک در ارقام عادل، منصور، آرمان خارج از تیپ تشخیص داده شدند در مطالعات مولکولی با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره H3F09، H3C11 و H1A06، حداقل در یک جایگاه ریزماهواره و حداکثر در شش جایگاه با ارقام شاهد اختلاف نشان دادند.
علی شایان فر؛ صمد مبصر؛ بیتا اسکویی؛ لیلا زارع
چکیده
انبارداری بذرهای کاملینا رقم سهیل در راستای شبیهسازی شرایط پس از برداشت تا کشت در سال زراعی آتی ارزیابی شد. هفت نمونه بذر کاملینا از مناطق شیروان، فسا، مرودشت، کرمانشاه، همدان، سبزوار و ایلام تهیه و به مدت شش ماه در دو شرایط انبارداری با دماهای کنترل شده 10 و 25 درجه سلسیوس قرار گرفتند و بهصورت ماهیانه از شرایط انبارداری خارج شدند ...
بیشتر
انبارداری بذرهای کاملینا رقم سهیل در راستای شبیهسازی شرایط پس از برداشت تا کشت در سال زراعی آتی ارزیابی شد. هفت نمونه بذر کاملینا از مناطق شیروان، فسا، مرودشت، کرمانشاه، همدان، سبزوار و ایلام تهیه و به مدت شش ماه در دو شرایط انبارداری با دماهای کنترل شده 10 و 25 درجه سلسیوس قرار گرفتند و بهصورت ماهیانه از شرایط انبارداری خارج شدند و شاخصهای مختلف جوانهزنی و بنیه بذرها ارزیابی گردید. رطوبت بذرها در کل تیمارهای انبارداری به بیش از 10 درصد نرسید. در کل نمونهها، درصد جوانهزنی و گیاهچه طبیعی پس از شش ماه انبارداری بالاتر از 94 درصد بود. در بین کل نمونهها از لحاظ شاخص وزنی بنیه گیاهچه، تنها نمونه سبزوار تفاوت معنی داری را نشان داد. تأثیر سه فاکتور نمونه بذری، دما و مدت زمان انبارداری بر شاخصهای مختلف سرعت جوانهزنی معنیدار بود. پاسخ فیزیولوژیک بذرها از نظر سرعت جوانهزنی نسبت به دمای 10 و 25 درجه سلسیوس تا ماه چهارم در اکثر نمونهها مشابه بود و به ترتیب از ماه چهارم در دمای 25 و از ماه پنجم در دمای 10 درجه سلسیوس روند کاهشی را نشان داد و در ماه ششم به کمترین مقدار رسید. در بین نمونهها، دو نمونه همدان و کرمانشاه از سرعت جوانهزنی بالاتری برخوردار بودند. در مجموع بذرهای کاملینا پتانسیل انبارداری بالایی داشتند، زیرا پس از شش ماه انبارداری، درصد جوانهزنی بالایی ثبت گردید و کاشت بذرها پس از مدت زمان 4 ماه انبارداری، در شرایط مزرعه کاهش سرعت جوانهزنی را در پی خواهد داشت.
علی شایان فر؛ بیتا اسکویی؛ عباس ده شیری؛ حدیث افشار؛ الهه قیصری
چکیده
به منظور تعیین بهترین روش برای آزمون جوانهزنی استاندارد بذر زنیان (Carum capticum)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج اجرا گردید. بذرها در دو تیمار نیترات پتاسیم (2 گرم در هزار میلیلیتر آب مقطر) و سرمادهی (7 روز در دمای 7 تا 10 درجه سانتی-گراد) و سه حالت بستر ...
بیشتر
به منظور تعیین بهترین روش برای آزمون جوانهزنی استاندارد بذر زنیان (Carum capticum)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج اجرا گردید. بذرها در دو تیمار نیترات پتاسیم (2 گرم در هزار میلیلیتر آب مقطر) و سرمادهی (7 روز در دمای 7 تا 10 درجه سانتی-گراد) و سه حالت بستر روی کاغذ، بین کاغذی و ماسه و در دماهای 10، 15، 20، 25، 20-30 و 35 درجه سلسیوس در ژرمیناتور به مدت 25 روز قرار گرفتند. زندهمانی پس از آزمون تترازولیوم 75% بود. بالاترین درصد جوانهزنی نهایی و گیاهچه عادی در دمای 20 و 15 درجه سلسیوس در سرمادهی و در دمای 20 درجه سلسیوس در نیترات پتاسیم و شاهد ثبت گردید. در دمای 35 درجه سلسیوس هیچ گونه جوانهزنی پس از اعمال تیمارهای شاهد و نیترات پتاسیم مشاهده نشد اما پس از سرمادهی بیش از 26% جوانهزنی ثبت گردید. پتانسیل جوانهزنی در بستر روی کاغذ و بین کاغذی نسبت به ماسه بالاتر بود. کمترین سرعت جوانهزنی در تیمارهای شاهد و نیترات پتاسیم، و بیشترین در سرمادهی ثبت گردید. شاخص وزنی بنیه در بسترهای روی کاغذ و بین کاغذی در سه دمای 10، 15 و 20 درجه سلسیوس بالاترین مقدار بود. در راستای ارزیابی بهینه جوانهزنی استاندارد زنیان استفاده از نیترات پتاسیم و سرمادهی در دو دمای 15 و 20 درجه سلسیوس در دو بستر روی کاغذ و بین کاغذی پیشنهاد میگردد، زیرا میتواند حداکثر پتانسیل جوانهزنی و شاخص وزنی بنیه را حاصل نماید.
بیتا اسکویی؛ عباس ده شیری؛ حدیث افشار؛ الهه قیصری؛ علی شایان فر
چکیده
به منظور تعیین شرایط آزمون جوانهزنی استاندارد بذر خاکشیر (Descurainia sophia)، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار طراحی و اجرا گردید. بذرهای خاکشیر در سه تیمار نیترات پتاسیم (2 گرم در هزار میلیلیتر آب مقطر)، سرمادهی مرطوب (7 روز در دمای 7 تا 10 درجه سانتیگراد) و غوطهوری (24 ساعت در آب مقطر)، و دو بستر کشت سلولزی روی ...
بیشتر
به منظور تعیین شرایط آزمون جوانهزنی استاندارد بذر خاکشیر (Descurainia sophia)، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار طراحی و اجرا گردید. بذرهای خاکشیر در سه تیمار نیترات پتاسیم (2 گرم در هزار میلیلیتر آب مقطر)، سرمادهی مرطوب (7 روز در دمای 7 تا 10 درجه سانتیگراد) و غوطهوری (24 ساعت در آب مقطر)، و دو بستر کشت سلولزی روی کاغذی و بین کاغذی و همچنین بستر کشت ماسه، و در شش دمای 10، 15، 20، 25، 20-30 و 35 درجه سانتیگراد در ژرمیناتور به مدت 14 روز قرار گرفتند و شاخصهای جوانهزنی ارزیابی گردید. پس از مقایسه سه تیمار نیترات پتاسیم، سرمادهی مرطوب و غوطهوری با شاهد، بالاترین سرعت جوانهزنی در تیمار سرمادهی مرطوب در دمای 15 درجه سانتیگراد مشاهده شد. کمترین مقدار شاخصهای جوانهزنی و بالاترین درصد بذرهای مرده در دو دمای 25 و 35 درجه سانتیگراد مشاهده شد. بهترین تیمار در راستای ارتقای جوانهزنی و بنیه گیاهچه خاکشیر استفاده از محلول نیترات پتاسیم و بهترین دما برای حصول حداکثر جوانهزنی، دماهای 10 و 15 درجه سانتیگراد بود. بسترهای روی و بین کاغذی نیز جوانهزنی بالاتری را نسبت به ماسه حاصل کردند. در مجموع پیشنهاد میگردد تیمار نیترات پتاسیم در دمای 10 درجه سانتیگراد در دو بستر روی و بین کاغذی و تیمار نیترات پتاسیم در دمای 15 درجه سانتیگراد در بستر ماسه، بهترین شرایط برای ارزیابی جوانهزنی استاندارد بذرهای خاکشیر است، زیرا بالاترین درصد جوانهزنی نهایی، گیاهچه عادی و بنیه وزنی گیاهچه، و پایینترین درصد بذرهای مرده را حاصل می-نمایند.
بیتا اسکویی؛ لیلا صادقی؛ فاطمه دوروشی
چکیده
در استاندارد ملی تولید بذر کلزا، خردلوحشی جزء علفهای هرز غیرمجاز بشمار میرود. علارغم اینکه کلزا و خردل-وحشی با صفات ریختشناسی قابل تمایز هستند ولی تشخیص بذرو دو گونه بخصوص بذرو پوششدار امکانپذیر نمیباشد. پژوهش حاضر در راستای بهینه نمودن شناسایی و تشخیص بذر خردل وحشی در محمولههای بذری کلزا با روشهای ریختشناسی، شیمیایی ...
بیشتر
در استاندارد ملی تولید بذر کلزا، خردلوحشی جزء علفهای هرز غیرمجاز بشمار میرود. علارغم اینکه کلزا و خردل-وحشی با صفات ریختشناسی قابل تمایز هستند ولی تشخیص بذرو دو گونه بخصوص بذرو پوششدار امکانپذیر نمیباشد. پژوهش حاضر در راستای بهینه نمودن شناسایی و تشخیص بذر خردل وحشی در محمولههای بذری کلزا با روشهای ریختشناسی، شیمیایی و مولکولی صورت گرفت. آزمون شمارش سایر بذور براساس قوانین بینالمللی آزمون بذر در نمونهکاری کلزا انجام گرفت. درآزمون شیمیایی بذرها تحت تیمار KOH قرار گرفت. نتایج آزمون شیمیایی پنج حالت تظاهر داشت. در آزمون مولکولی سه نشانگر اختصاصی DA، DC و 5S rDNA کلزا و خردل وحشی و نشانگر Cruc به عنوان کنترل داخلی ویژه تیره شببویان بکار برده شد. براساس نتایج M-PCR ، نشانگرهای اختصاصی بذرو خردل وحشی با نشانگر 5S rDNA قطعه 190 جفت بازی تکثیر نمود که در بذورکلزا تکثیر نداشت و نشانگرهای DA و DC به ترتیب دو قطعه 239 و 625 جفت بازی در بذور کلزا تکثیر نمود که در خردل وحشی تکثیر نداشت. مقایسه حالتهای متفاوت بذور کلزا و خردل وحشی درآزمون شیمیایی با نتایج مولکولی نشان داد حالت دوم و پنجم با خردل وحشی مطابقت دارد. محدودیت ویژگیهای ریختشناسی و حالتهای تظاهر صفات مرتبط با بذر خردل وحشی و کلزا و نیز عواملی مانند پوششدار بودن بذر و ایجاد محدودیت با تیمار شیمیایی شناسایی خردل وحشی از تودههای بذری کلزا را مطابق استانداردهای بینالمللی آزمون بذر با ابهام مواجه میکند، در چنین مواردی ابزارهای مولکولی مبتنی بر DNA نتایج قابل اطمینان و قطعی ارائه خواهند نمود.
سامان شیدایی؛ آیدین حمیدی؛ حسین صادقی؛ بیتا اسکویی
چکیده
بهمنظور ارزیابی تغییرات بیوشیمیایی در طی زوال بذر سویا، تحقیقی بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل قوه نامیه در دو سطح قوه نامیه 80% و 90%، سه میزان رطوبت اولیه بذر شامل رطوبت پایین (10%)، رطوبت متوسط (12%) و رطوبت بالا (14%) و دو شرایط انبارکردن شامل انبار متداول نگهداری بذر سویا در مغان و انبار ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تغییرات بیوشیمیایی در طی زوال بذر سویا، تحقیقی بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل قوه نامیه در دو سطح قوه نامیه 80% و 90%، سه میزان رطوبت اولیه بذر شامل رطوبت پایین (10%)، رطوبت متوسط (12%) و رطوبت بالا (14%) و دو شرایط انبارکردن شامل انبار متداول نگهداری بذر سویا در مغان و انبار با دما و رطوبت کنترل شده در نظر گرفته شد. صفات درصد جوانهزنی، بنیه، میزان پروتئین، قندهای محلول، مالون دی آلدئید، فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز مورد سنجش قرار گرفتند. بررسی تغییرات بیوشیمیایی بذرهای زوال یافته در طی انبار کردن نشان داد که با افزایش زوال بذرها میزان قندهای محلول و درصد پروتئین کاهش یافت و نگهداری بذرها در شرایط نامناسب باعث کاهش معنیدار در میزان قندهای محلول و پروتئین کل بذر شد. همچنین با افزایش رطوبت بذر که افزایش زوال بذر را در پی داشت از محتوای قندهای محلول و پروتئین کل به-طور معنیداری کاسته شد. بین بذرهای با قوه نامیه اولیه متفاوت تفاوت معنیداری دیده شد و بذرهای با قوه نامیه اولیه 90 درصد بهطور معنیداری محتوای قندهای محلول و درصد پروتئین بالاتری داشتند. همچنین با اندازهگیری میزان مالون دی-آلدئید و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز مشخص گردید بین میزان زوال بذر با میزان مالون دیآلدئید و فعالیت آنزیمهای تنظیف همبستگی بالایی مشاهده گردید. همراه با کاهش میزان جوانهزنی و کیفیت بذر سویا پس از انبارکردن، میزان پراکسیداسیون چربیها افزایش و زوال بذر از فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز در طی انبارکردن کاست.
بیتا اسکویی؛ آیدین حمیدی؛ سامان شیدائی؛ مریم دیوسالار؛ حسین صادقی
چکیده
این آزمایش، سال 1394در آزمایشگاه مؤسسهتحقیقاتثبتو گواهیبذرو نهال کرج انجامگرفت. تیمارهایآزمایشی شامل محل-تکثیربذر ذرت در دو شرایط اقلیمی کرج و مغان، چگونگیشرایط نگهداریبذرذرت در دو انبارکنترلشده و شرایطهوایآزادمنطقه-مغان و نحوه ضدعفونیبذر در دوسطح با تامین شرایطضدعفونی و بدونضدعفونی ...
بیشتر
این آزمایش، سال 1394در آزمایشگاه مؤسسهتحقیقاتثبتو گواهیبذرو نهال کرج انجامگرفت. تیمارهایآزمایشی شامل محل-تکثیربذر ذرت در دو شرایط اقلیمی کرج و مغان، چگونگیشرایط نگهداریبذرذرت در دو انبارکنترلشده و شرایطهوایآزادمنطقه-مغان و نحوه ضدعفونیبذر در دوسطح با تامین شرایطضدعفونی و بدونضدعفونی بودند. آزمایش بهصورت فاکتوریلدرقالبطرح-کاملاًتصادفی در سهتکرار انجامشد بذرهایتکثیری درشرایطاقلیمیکرج قبل از آزمونپیریتسریع شده دارای 92%جوانهزنی و پساز-144ساعت در شرایطپیریتسریعشده، در انبار با شرایطکنترلشده حدود3%، وقتی در شرایطآبوهواییمغان نگهداریشدند حدود6 % افت درصدجوانهزنیاستاندارد نشاندادند. درحالیکه شرایطمشابه در بذرهایتولیدیمغان بهترتیب منجربهکاهش18و 28درصدیشد. زمانیکه بذرها در انبارکنترلشدهنگهداریشدند حدود17 %محتویپروتئین بیشتری نسبت به انبارداری در شرایطآبوهواییمغان نشاندادند. میزانفعالیتکاتالاز در بذرهای تولیدیکرج از بذرهای تولیدیمغان بیشتر(14%) بود. ضدعفونیبذر بر میزان فعالیتآنزیمپراکسیداز(p
آیدین حمیدی؛ حسین صادقی؛ حمیدرضا گازر؛ سامان شیدائی؛ بیتا اسکویی؛ حسن میوه چی؛ محمد نوری؛ شاپور علیزاده؛ صابر سیف امیری؛ لیلا زارع؛ اعظم دشتی
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر فرآیند پس از یرداشت بر کیفیت بذر 2 رقم تجاری سویا ویلیامز و صبا(L17) در منطقه مغان به صورت یک آزمایش عاملی 5×2، دو رقم×5 مرحله فرآیند پس از برداشت، شامل پس از برداشت، پس از خشککردن، پس از بوجاری، پس از بستهبندی و پارت چینی و انبارداری، برپایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. صفات مورد بررسی درصد ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر فرآیند پس از یرداشت بر کیفیت بذر 2 رقم تجاری سویا ویلیامز و صبا(L17) در منطقه مغان به صورت یک آزمایش عاملی 5×2، دو رقم×5 مرحله فرآیند پس از برداشت، شامل پس از برداشت، پس از خشککردن، پس از بوجاری، پس از بستهبندی و پارت چینی و انبارداری، برپایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. صفات مورد بررسی درصد گیاهچههای عادی در آزمون جوانهزنی استاندارد و پس از آزمون پیری تسریع شده، شاخص وزنی بنیه گیاهچه پس از آزمون جوانهزنی استاندارد، درصد بذرهای شکسته، درصد بذرهای با پوسته ترکخورده و هدایت الکتریکی بودند. نتـایج نشان داد رقم ویلیامز از درصد گیاهچههای عادی پس از آزمون پیری تسریع شده و شاخص وزنی بنیه گیاهچه پس از آزمون جوانهزنی استاندارد بیشتر و درصد بذرهای با پوسته ترکخورده کمتری برخوردار بود. همچنین کمترین درصد گیاهچههای عادی در آزمون جوانهزنی استاندارد، درصد گیاهچههای عادی پس از آزمون پیری تسریع شده و شاخص وزنی بنیه گیاهچه پس از آزمون جوانهزنی استاندارد و بیشترین درصد بذرهای شکسته، درصد بذرهای با پوسته ترک خورده و هدایت الکترکی پس از مراحل خشککردن و انبارداری مشاهده شدند. براساس نتایج این تحقیق بذرهای رقم ویلیامز از توانائی حفظ قابلیت جوانهزنی و بنیه بیشتری در خلال مراحل فرآیند پس از برداشت نسبت به رقم صبا(L17) برخوردار بود. همچنین کاهش قابلیت جوانهزنی و بنیه بذر پس از مراحل خشککردن و انبارداری نامناسب بودن فرآیند خشککردن بذرها را مشخص کرد.
